نوروزخوانی، رسمی دیرینه در تالش

به گزارش پانا از گیلان،بهاریه خوانان محلی تالش این روزها در آستانه سال نو ایرانی با خواندن اشعاری در وصف بهار در خیابان ها و معابر ، رسیدن نوروز باستانی را به مردم خبر می دهند.
براساس این آیین، در دهه آخر اسفند، گروه های دو یا سه نفره شب هنگام فانوس به دست به در خانه ها رفته و با خواندن اشعاری موسوم به بهار آمد ، مژده بهار را به خانه نشینان می دهند.
این رسم دیرین در روستاهای تالش از اعتبار بالایی برخوردار است، چتوش خوانان بهار به حیاط خانه مردم می رفته و به در هر خانه‏ای که می رسند، اجازه نوروزخوانی می گیریند و این شعر را می‏خواندند: در اول عرض من باشد سلامی تو ای آقای من، خوش فکر عالی بده اِذنی بخوانیم چند کلامی.
اگر صاحب خانه مشکلی نداشت، مثلاً کسی از اعضای خانواده او در آن سال فوت نکرده ، یا بیمار در خانه نداشت، به آنها اجازه می شود. نوروزی خوان ها نیز اشعاری را در مدح ائمه اطهار(ع) می خواندند، بعد از آن صاحب خانه هدیه ای مثل پول، برنج یا تخم مرغ به آنها می دهد، آیین توروز خوانی سالیان سال است که در تالش مورد توجه بوده و یکی از برنامه های مرسومی است در استقبال از سال جدید بواقع باید گفت یکی از این زیباترین مراسمی که در روزهای پایانی سال به بهانه استقبال از سال جدید برگزار می شود ، آیین نوروز خوانی است.
نوروزخوانی از جمله آیین هایی است که دگرگونی و تغییر و تحول و رسیدن به احسن الحال را نوید داده و یکی از مولفه های فرهنگی است که ایرانیان با بهره گیری از آن به تکریم و نیایش پروردگار می پردازند.
در این آیین باستانی چاووش خوانان محلی تالش با خواندن اشعاری در وصف بهار در خیابان ها و معابر ، رسیدن نوروز باستانی را به مردم خبر می دهند و آنها را برای میزبانی بهار آماده می سازند.
پیچیدن صدایی حزین و دل انگیز ترنم فرا رسیدن فصلی از تحول و نورستگی و طراوت و شادابی را در گوشه و کنار شهر خبر می دهد.
این روزها در شهرها و روستاهای تالش شاهد حرکت چاووش خوانان محلی در خیابان ها و معابر و کوچه ها و محله ها هستیم که با شعرهایی در وصف آمدن بهار و توصیف صفات خداوند و ائمه معصومین(ع) مردم را به تجدید حیات طبیعت نوید می دهند.
چاووش خوانان که از احترام و جایگاه خاصی در میان مردم به ویژه در میان اهالی روستاها برخوردارند ، با هدایایی از قبیل شیرینی ، پول ، برنج و تخم مرغ از طرف مردم پذیرایی می شوند.
کودکان و نوجوانان سنین ۱۰ تا ۱۸ سال بیشترین افرادی را تشکیل می دهند که از روستاها به شهر آمده و در وصف شکفته شدن شکوفه ها آمدن بهار را به مردم خبر می دهند.
در برخی موارد نیز نوروز خوانان تالشی در قالب گروه و دسته های دو یا سه نفره به خانه ها می روند و با سردادن نوای بهار آمد ، خوش آمد، مژده رسیدن طبیعتی نو را سر می دهند.
اینها چاوشان بهاری هستند که تالشان با آغوشی باز از آنها استقبال می کنند و پس از نوروزخوانی با انعامی قابل توجه که اغلب پول یا تحفه مناسبی است ، از نوروز خوانان پذیرایی می کنند.
این رسم به خصوص در روستاهای تالش از اعتبار و دوام بیشتری برخوردار است.
نوروز در میان قوم تالش از جایگاه ویژه ای برخوردار است و تالشی ها به نوروز باستانی به دیده نوخواهی و تحول می نگرند چرا که معتقدند با نوروز، دیدگاه جدیدی به زندگی گشوده می شود.
طبیعت تالش نیز همراه با نوروز نورستگی را تجربه کرده و طراوت و شادابی و سرزندگی دوباره ای به خود می گیرد.
پیوند آداب و رسوم و طبیعت در تالش دیرپاست، وقتی که دخترکان تالشی دامن دامن بنفشه های وحشی و خوش عطر کوهستان را می چینند و در طاقچه های خانه خود در لیوانی به نمایش می گذارند ، آنوقت سر و کله نوروز خوانان تالشی پیدا می شود تا فرارسیدن نوروز باستانی را با نغمه ای دیگر سر دهند و حال و هوای بهاری را به شب های مه زده و سرد و نمناک آخر زمستان تالش ببخشد.
نگاه دختران دم بخت از تالار خانه به نوروزخوانان نگاهی است که نغمه سالی پر از امید و آرزو را دارد و نغمه نوروز خوانان شاید نغمه آشنای جوان دم بختی است که در هیبت نوروزخوان و آواز نوروزخوانی بهار را مژده می دهد و زندگی نو و طبیعتی نورسته و یا بر آوردن آرزویی در دل را نوید می دهد.
آوازهای نوروزخوانی در تالش از یک غنای قابل توجه برخوردار است که متاثر از فرهنگ و آداب و رسوم غنی تالشان است.
موسیقی حزین و روح انگیز که شنونده را به عمق هستی و آفرینش و خودآگاهی رهنمون می سازد ، ریشه در بینش و آگاهی والای تالشی ها دارد.
موسیقی و آوازی که ضمیر انسان را به عکس العمل وا می دارد و به کرنش خالق یکتا می خواند. در آوازهای نوروزخوانی تالشی ها پیوند و علاقه خود را به ائمه به خصوص امام علی(ع) فریاد زده و به نمایش می گذارند و نوروز را با نام علی(ع)می آرایند.
بدین ترتیب نوروز خوانی در تالش و فرهنگ تالشی ها، تنها مژده جشنی چند روزه و صوری نیست بلکه پیامی است که هر ساله با مضامین خاص خود، تعالی شخصیتی و اجتماعی را خواستار شده و نورستگی طبیعت را با نوخواهی انسان پیوند می زند تا در سایه توجه به عمق هستی و آفرینش و مرام و منش اولیای دینی، تحولی اساسی در منش شخصی و زندگی اجتماعی ایجاد شود و رذائل و زشتی ها وانهاده شده و تعالی زندگی بشری رقم بخورد.