آسیب‌شناسی دلایل خودکشی‌های دو دهه اخیر به روایت معاون بهزیستی

حبیب‌الله مسعودی فرید در گفت‌وگو با پانا درباره اجرای پروتکل خودکشی در پیشگیری از خودکشی اظهار کرد: پروتکل خودکشی در کشور تدوین شده است و طبق آن باید مداخلاتی برای پیشگیری از خودکشی انجام شود. مسئولیت اصلی حوزه کاهش خودکشی بر عهده وزارت بهداشت قرار دارد و سازمان بهزیستی فقط در موضوع مداخلات وارد می‌شود.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی افزود: طبق پروتکل خودکشی، نیروهای اورژانس اجتماعی دوره‌های آموزشی لازم را می‌گذرانند. برگزاری این دوره‌ها کمک کرده تا در مواردی که هنوز فرد اقدام به خودکشی نکرده است، مداخلات لازم انجام شود و فرد از خودکشی منصرف شود.

وی با تأکید بر اینکه موضوع خودکشی بسیار مهم بوده و نیازمند برنامه‌ریزی است، خاطرنشان کرد: اقداماتی که اورژانس اجتماعی طبق پروتکل خودکشی در راستای پیشگیری از آن انجام می‌دهد تاکنون موثر بوده است به طوری که طبق آمار از موارد زیادی از خودکشی با مداخلات سازمان بهزیستی جلوگیری می‌شود.

مسعودی فریدی تصریح کرد: ما جزو کشور‌هایی با آمار بالای خودکشی نیستیم زیرا به طور متوسط در ایران میزان خودکشی سالانه کمتر از ۱۰ نفر به ازای ۱۰۰ هزار نفراست.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی افزود: فرایند منصرف کردن فردی که قصد خودکشی دارد، بسیار سخت است اما با آموزش‌هایی که داده می‌شود نیروهای اورژانس اجتماعی می‌توانند مداخلات بهنگام انجام دهند. علاوه بر این وقتی مانع از خودکشی می‌شویم، باید خدمات بعدی هم به فرد داده شود. طبق پروتکل خودکشی مسایل روانشناختی برای فردی که قصد خودکشی داشته و منصرف شده است، انجام می‌شود.

وی با اشاره به آسیب‌شناسی دلایل خودکشی‌های دو دهه اخیر گفت: طی سال‌های اخیر نوع خودکشی تغییر پیدا کرده است و در مواردی می‌بینیم که خودکشی در خیابان و اماکن عمومی و مترو انجام می‌شود. در آسیب‌شناسی که انجام شده است متوجه شدیم که این افراد اعتراض خود را به اوضاع فردی و اجتماعی از طریق خودکشی بیان می‌کنند و می‌‌خواهند به جامعه نشان دهند که در چه وضعی هستند.

این مقام مسئول در سازمان بهزیستی با بیان اینکه افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند در وضع ثبات روانی قرار ندارند، گفت: اگر با ارائه آموزش‌های فردی بتوانیم پیشگیری و شناسایی به هنگام و غربالگری کنیم یا افراد آگاه باشند که در صورت مشاهده علائم تمایل به خودکشی در خود یا اطرافیان با سامانه مشاوره‌ای ۱۴۸۰ یا ۱۲۳ تماس بگیرند، این موارد می‌تواند گامی موثر در کاهش خودکشی باشد.

مسعودی فرید افزود: در همه جای دنیا فردی که خودکشی می‌کند قبل از آن علائمی دارد که اگر به موقع شناسایی شود‌، می‌توان با مداخله به‌هنگام فرد را نجات داد. در یک مطالعه‌ای مشخص شد که ۹۰ درصد افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند، طی ۶ ماه گذشته به نظام سلامت مراجعه داشته‌‌اند. اگر بتوانیم این علائم را شناسایی کنیم، می‌توانیم در پیشگیری هم به موقع ورود کنیم.

وی درباره اقدامات در بسیاری از کشورها تمرکز پیشگیری از خودکشی در حوزه نوجوانان و جوانان است چون بیشترین میزان خودکشی در هر کشوری در این دو گروه است. بنابراین غربالگری نوجوانان بسیار اهمیت دارد و اگر بتوانیم در مدارس و محیط کار که بیشترین جمعیت را دارند، بتوانیم آموزش‌های لازم را ارائه دهیم اثرگذار خواهد بود. در این زمینه تقویت موضوع مشاوران در مدارس بسیار اهمیت دارد.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی تأکید کرد: باید به موضوع سلامت روان توجه بیشتری شود و اعتبارات بخش سلامت روان افزایش یابد چون توجه به این حوزه در کاهش آسیب‌هایی همچون خودکشی اهمیت دارد.