موسوی‌زاده، جامعه شناس: خشونت در بین صاحبان قدرت در قالب رانت، پول‌شویی و انحصارطلبی ظاهر می‌شود

حمیده موسوی‌زاده در گفت‌وگو با پانا درباره ریشه خشونت و نزاع در جامعه گفت: خشونت در هر فردی به ظرفیت افراد مربوط است. به طور معمول افرادی که ظرفیت کمتری دارند وقتی به دلیل بروز مسایل مختلف از جمله استرس و اضطراب اشباع می‌شوند با کوچکترین تلنگری از خود بیخود می‌شوند و رفتارشان به شکل خشونت و نزاع بروز می‌کند.

این جامعه‌شناس با بیان اینکه خشونت محصول دو فاکتور محرک‌های درونی و بحران‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است، گفت: اگر بخواهیم خشونت را در جامعه فعلی ایران از منظر جامعه‌شناختی بررسی کنیم باید خشونت را نتیجه تحولات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، و تاریخی بدانیم. ناکامی‌های مختلف در هر یک از این بخش‌ها می‌تواند سبب بروز عقده‌های روحی شود که این عقده‌ها منجر به خشم و نزاع در جامعه می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه تاب‌آوری اجتماعی در جامعه ایران پایین آمده است، گفت: خشونت در سطح کلان در بین صاحبان قدرت نیز وجود دارد و در قالب رانت، پول‌شویی و انحصارطلبی ظاهر می‌شود. این خشونت در سطح خرد جامعه به شکل نزاع در کف خیابان‌های شهر، خشونت جنسی و خشونت کلامی ظاهر می‌شود.

این جامعه‌شناس گفت: نابرابری‌ها و تعارضات اجتماعی، فرهنگی و شکاف‌های طبقاتی در باز تولید خشونت اجتماعی نقش مهمی دارد و در کنار آن منطبق نبودن سطح توقعات افراد با واقعیت‌های جامعه منجر به تولید خشونت می‌شود. اگر در جامعه امکان انتفاع برای همه افراد وجود داشته باشد، میزان خشونت کمتر می‌شود و اگر در جامعه‌ای شکاف‌های اجتماعی گسترده‌تر شود، جامعه خشن‌تر خواهد بود.

موسوی‌زاده افزود: محرومیت و نابرابری‌ها و شکاف‌های اجتماعی در همه جوامع وجود دارد اما جامعه باید بتواند از طریق مکانیسم‌های اجتماعی به این شکاف‌ها پایان دهد یا آنها را کمتر کند.

این استاد دانشگاه با اشاره به نقش قوانین در بازدارندگی از رشد خشونت در جامعه گفت: مقررات، قوانین و سنت‌های محکم در جامعه مانعی برای تولید خشونت و ضد آن هستند و فرهنگ نیز نقش تأثیرگذاری دارد چرا که روح جامعه، فرهنگ آن جامعه است و هرچه این روح قوی‌تر باشد به همان میزان خشونت در جامعه پایین می‌آید.

وی با اشاره به نقش آموزش‌های اجتماعی در کاهش ناهنجاری‌ها گفت: وقتی افراد جامعه به‌طور قانونمند با موانع و مشکلات مختلف آشنا شوند، خروجی بهتری نصیب جامعه می‌شود اما هرقدر از آموزش‌های اجتماعی فاصله بگیریم، سطح ناهنجاری‌های اجتماعی افزایش می‌یابد. بنابراین آموزش و پرورش و آموزش عالی در کنار نهاد خانواده می‌توانند در کنترل خشم در جامعه و افزایش نشاط تأثیرگذار باشد.