اصول اخلاق حرفه‌ای پزشکی چیست؟
منشور حقوق بیماران چیست؟
تهران (پانا) - پزشک و سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی انتظار می‌رود که موازین و استاندارد‌های خاصی را رعایت کنند. متخصصان پزشکی در قبال تمام آسیب‌هایی که به بیمار وارد می‌شود مسئول نیستند، اما اگر آسیب واردشده به بیمار نتیجه رعایت‌نکردن موازین حرفه‌ای پزشکی باشد، پزشک از نظر قانونی مسئول است.
پزشکی یکی از مشاغل مهم و حساس جامعه است؛ چون پزشکان با جان مردم سروکار دارند. همین مسئله باعث شده است که در سراسر جهان به قصور پزشکی توجه ویژه‌ای شود. کشور ما هم مستثنا نیست. بر اساس آمار رسمی منتشرشده، میزان قصور پزشکی تا پایان آذرماه سال ۱۴۰۰ در مقایسه با سال قبلش ۱۱٫۸درصد افزایش داشته است. ۴۶٫۶درصد از پرونده‌های قصور پزشکی که به کمیسیون‌های پزشکی قانونی ارجاع شده‌اند هم به صدور حکم محکومیت منجر شده‌اند.
از بیمارستان، پزشک و سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی انتظار می‌رود که موازین و استاندارد‌های خاصی را رعایت کنند. متخصصان پزشکی در قبال تمام آسیب‌هایی که به بیمار وارد می‌شود مسئول نیستند، اما اگر آسیب واردشده به بیمار نتیجه رعایت‌نکردن موازین حرفه‌ای پزشکی باشد، پزشک از نظر قانونی مسئول است.
قصور از نظر لغوی یعنی کوتاهی‌کردن و در علم حقوق هم همین معنا را دارد. قصور پزشکی به زبان ساده یعنی پزشک باید کاری را انجام می‌داده، ولی آن را انجام نداده است یا بالعکس.
تفاوت تقصیر و قصور پزشکی چیست؟
شاید به نظر برسد که قصور و تقصیر پزشکی یکی هستند، در حالی که این‌طور نیست. این ۲ مفهوم به‌معنی کوتاهی‌کردن هستند، اما تفاوت‌هایی دارند. تقصیر پزشکی یعنی عمل پزشک با نوعی قصد و عمد همراه بوده است، در حالی که قصور پزشکی یعنی بیمار در نتیجه غفلت پزشک جان خود را از دست داده یا دچار نقص عضو شده است.
زهرا افتخاری‌نیا، کارشناس حقوقی در گفت‌و‌گو با پانا درباره اطلاع یافتن مردم از قوانین در نظام پزشکی بیان کرد: «منشوری تحت عنوان منشور حقوق بیماران وجود دارد که مطالعه آن در جهت آگاهی از حقوق خود در جایگاه یک بیمار خالی از لطف نیست و در آن به اصولی اشاره شده که نه تنها عامه مردم از آن بی‌اطلاع هستند، بلکه همین عدم آگاهی منجر به نقض حقوق بیماران در برخی مواقع می‌شود.
وی ادامه داد: «از جمله سه اصل مهم اتونومی، رازداری و حفظ حریم خصوصی که در این منشور ذکر شده و رعایت آن از سوی پزشکان و به طور کلی کادر درمان الزامی است. مثلا اتونومی یعنی آزادی و استقلال بیمار در انجام درمان و انتخاب روش درمان که مقدمه این اتونومی آگاهی کامل بیمار است، یعنی بیمار باید از نوع بیماری خود آگاهی کامل داشته باشد تا بتواند تصمیم بگیرد آیا درمان را انجام بدهد یا ندهد و یا در صورت وجود داشتن چندین روش درمان خود بتواند نوع درمان را انتخاب کند.»
این کارشناس افزود: «بنابراین پزشک موظف است علاوه بر نوع بیماری، درباره راه‌های درمان، هزینه‌های درمان، آینده بیماری و هر آن چیزی که ممکن است در تصمیم‌گیری بیمار تاثیرگذار باشد به وی اطلاعات لازم را بدهد. اصل دیگر اصل رازداری است یعنی پزشک درباره بیماری تنها می‌تواند با خود بیمار و افرادی که از سوی بیمار مجوز اطلاع یافتن را دارند، صحبت کند و حق دادن اطلاعات بیماری را بدون اجازه خود بیمار، به هیچ فردی ندارد.»
افتخاری‌نیا افزود: «متاسفانه این اصل در نظام پزشکی کشور ما غالبا رعایت نمی‌شود تا جاییکه حتی در فیلم‌ها و سریال‌ها می‌بینیم همه افراد خانواده بیمار از بیماری او اطلاع دارند غیر از خودش و توجیه این رفتار غیر حرفه‌ای نیز اغلب حفظ روحیه بیمار است درحالی‌که پزشک در اینگونه موارد می‌تواند از یک روانشناس کمک بگیرد تا مواجهه با نوع خاصی از بیماری برای بیمار سهل‌تر شود.»
این کارشناس ادامه داد: «اصل سوم اصل حفظ حریم خصوصی بیمار است به این معنا که صحبت کردن با بیمار و معاینه وی باید در محیطی مطمئن انجام گیرد، یعنی بیمار مطمئن باشد که نه تنها این امنیت وجود دارد که کسی بی اذن وارد محیط معاینه نمی‌شود بلکه حتی صحبت های او را نیز به غیر از پزشک کسی استماع نمی‌کند.»
وی افزود : «باید در در شهرستان‌ها و مناطق محروم این اصل رعایت شود، علی‌الخصوص قسمت اورژانس بیمارستان‌ها که تخت ها نباید با یک پرده از هم جدا شوند. نباید همه حاضرین در جریان بیماری تک تک بیماران قرار بگیرند یا در مطب‌های خصوصی اتاق معاینه تنها با یک پارتیشن از سالن انتظار جدا شده که دیگر فضای معاینه یک فضای مطمئن برای حفظ حریم خصوصی بیمار تلقی نمی‌شود.»
وی خاطر نشان کرد: «برای فرهنگ‌سازی و الزام پزشکان به رعایت این حقوق، به افراد درباره حقوق خود در جایگاه یک بیمار آگاهی دهیم تا در موارد نقض این حقوق توسط کادر درمان پیگیر حقوق خود باشند، اگر چه که بی اطلاعی بیمار از این حقوق مجوز برای نقض آن توسط کادر درمان نخواهد بود.»
ارسال دیدگاه