قضاوت بر دو رکن «قانون و عدالت» استوار است

قاضی کسی است که به تنهایی یا به عنوان عضوی از هیئت قضات، مدیریت یا ریاست دادگاه را بر عهده دارد و به قضاوت می‌پردازد. قاضی از قوانین در دادگاه های مختلف استفاده کرده و بر روند قانونی دادگاه نظارت دارد. او اختلافات بین دوطرف دعوا را حل کرده و مذاکره بین آنها یا نمایندگانشان را تسهیل می کند و در صورت نیاز بر اساس قوانین و مقررات نسبت به صدور 

قضاوت بر دو رکن «قانون و عدالت» استوار است. همه نظامهای قضایی دنیا از مقررات قضایی مدون که بر اساس قانون اساسی کشورشان شکل گرفته استفاده می کنند و در ایران قوانین مصوب برگرفته از قوانین دینی و شریعت نیز می باشد. با توجه به این مسئله لذا تعاریف مختلفی که از قاضی و قضاوت نیز در قوانین ما وجود دارد برگرفته شده از قرآن و احادیث می باشد. 

قضاوت و حکمیت منصبی شریف و کار پیغمبران و اولیاء خداست. رای قاضی و حکم در صورتی عادلانه و خداپسند است که هنگام رای دادن، خدا را در نظر داشته باشند به مسوولیتی که برعهده دارند توجه کنند، روز قیامت را فراموش نکنند، خودشان را بجای آن کسی که می‌خواهند درباره‌ی او حکم صادر کنند فرض کنند، از راهنمائی و اطاعت وجدان سرپیچی نکنند، باطل را به صورت حق و حق را به صورت باطل جلوه ندهند، با ظالم توافق نکنند تا بدین وسیله حق مظلوم پایمال نشود، دام طمع، آنان را از پرواز نمودن در فضای عدالت و حق‌گوئی بازندارد حاضر باشند دست از مقام و رتبه خود بردارند اما برخلاف شرع و وجدان حکمی نکنند. حکم خدا همیشه به وسیله قاضیان و داوران پاکدامنی که با این موضع بکار خود مشغولند زنده و پاینده است

ساعت کاری یک قاضی معمولا به صورت تمام وقت است. برخی از دادگاه های آنها ممکن است ساعت ها طول بکشد. محل کار آنها بیشتر در دفتر کاری و دادگاه ها است ولی گاهی برای بررسی  شواهد و ملاقات با برخی افراد باید به محیط های بیرونی و یا حتی به سفرهای کاری بروند

امیر بی‌‍پروا، استاد دانشگاه علوم قضایی در گفت‌وگو با پانا بیان کرد: «درست است که قضاوت راهی برای کسبدرآمد است اما شان آن به قدری بالا است که در درجه اول نمی‌توان به بعد مادی ان نگاه کرد.قضاوت از شعون حاکمیت است که قاضی به صورت مستقل بین آحاد جامعه نسبت به تضمین قانون، اجرای قانون، نظم عمومی، حقوق مردم و حقوق عامه فصل خصومت می‌کند. به قضاوت نباید به عنوان شغل و بازار کار نگاه کرد.»

وی افزود:‌ «قضات پایه‌های قضایی مختلف دارند که بر اساس مدرک تحصیلی، سابقه کار، فعالیت پژوهشی، جایگاه شغلی، محل خدمت تعیین می‌شود و هر قاضی به طور معمول هر ۳ سال یکبار می‌تواند تقاضای ارتقای پایه کند. ساعت کاری یک قاضی معمولا به صورت تمام وقت است. برخی از دادگاه‌ها ممکن است ساعت‌ها طول بکشند.» 

وی ادامه داد: «قضات در طول مدت اشتغال خود با رای‌هایی که برای انواع پرونده‌های قضایی صادر می‌کنند، گاهی در معرض خطر و تهدید قرار می‌گیرند. برخی معتقدند میزان درآمد قضات در ازای این خطرات و تهدیدهای احتمالی کافی نیست. علی‌رغم اینکه درآمد در انتخاب هر شغلی بسیار مهم است در انتخاب شغل قضاوت عواملی مانند علاقه به اجرای عدالت و مسئولیت‌پذیری نسبت به میزان درآمد در اولویت هستند.کاری بروند.