آیا نگهداری حیوانات خانگی در آپارتمان جرم است؟

این روزها حضور حیواناتی مثل سگ و گربه در خانه‌ها و آپارتمان‌ها مرسوم شده است. اگرچه این موضوع سوغات فرهنگ غربی به کشورمان است اما امروزه در حال تبدیل به یکی از عادت‌های خانواده‌های ایرانی شده است. با این وجود همیشه افرادی هستند که با حضور حیوانات در آپارتمان‌ها به دلایل مختلف مخالفند. مخالفت این دسته از افراد با حضور حیوانات خانگی‌ای مثل سگ در آپارتمان در بعضی از موارد مورد حمایت قانون گذار بوده است و می‌توان بابت نگهداری سگ در آپارتمان به دادسرا شکایت کرد. از این رو در این گزارش به بررسی شکایت بابت نگهداری حیوانات‌خانگی در قسمت‌های مشترک آپارتمان، شکایت بابت نگهداری در قسمت اختصاصی آپارتمان می‌پردازیم.

مصطفی‌شمسی، وکیل دادگستری و کارشناس ارشد جرم‌شناسی در گفت‌وگو با پانا در این باره افزود: «نگهداری حیوانات خانگی به خودی خود در ملک شخصی جرم نیست؛ اما در صورت ایجاد مزاحمت یا خسارت برای دیگران منع قانونی دارد. مثلا اگر آن حیوان صدای آزاردهنده یا کثیفی در آپارتمان ایجاد کند، از مصادیق ایجاد مزاحمت محسوب می‌شود ولی با توجه به قوانین موجود صرف نگهداری آن‌ها در آپارتمان یا ملک شخصی جرم نیست.»

وی در پاسخ به این سوال که نگهداری حیوانات‌خانگی در قسمت مشاعی(مشترک) آپارتمان جرم بوده یا خیر، افزود: «نگهداری حیوانات در قسمت‌های مشاعی مانند راه پله‌ها، انباری مشترک برای ساکنین، حیاط یا پشت‌بام از موارد ایجاد مزاحمت به شمار می‌آید و صرف نگهداری این حیوانات در این مکان‌ها در صورت نارضایتی دیگر اعضا مزاحمت است. حتی اگر تمام اعضای یک آپارتمان به وجود آن حیوان در راه‌پله یا حیاط رضایت دهند و فقط یک نفر ناراضی باشد، نگهداری آن حیوان در آن‌جا ممکن نیست. ساکنین می‌توانند در صورت اجازه دادن به نگهداری حیوان در مکان مشاع، هر زمان که خواستند اجازه خود را پس بگیرند.»

این جرم‌شناس افزود: «توجه شود که موارد بالا برای نگهداری حیوان در ملک شخصی فرد بود اما در ملک یا آپارتمان اجاره‌ای در صورتی که صاحب‌خانه ممنوع کرده و در قراداد ذکر کرده باشد، نگهداری تخلف از قرارداد اجاره محسوب می‌شود و مالک می‌تواند با دادن یک تذکر قرارداد اجاره را فسخ کند.»

وی گفت: «البته بعضی از حیوانات غیر متعارف مانند سوسکمار که عرفا حیوان خانگی محسوب نمی‌شوند در هر صورت نگهداریشان جرم است. افراد باید در صورت داشتن هر نوع شکایت از حضور یا مزاحمت حیوانات خانگی  با ۱۱۰ تماس بگیرند و با صورت جلسه و شهادت دیگر اعضا و گزارش پلیس، به دادسرا شکایت کنند.»

شمسی افزود: «طرح صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات مضر و خطرناک مصوب مجلس در شورای نگهبان بوده ولی هنوز تصویب نشده است.  طبق ماده یک این طرح یک ماده به قانون مجازات اسلامی تحت عنوان ماده ۶۸۸ مکرر اضافه خواهد شد. طبق این ماده قرار است نگهداری و حمل هرگونه حیوانات وحشی و اهلی در آپارتمان‌ها، اماکن ورزشی، مجتمع‌ها مسکونی، اداری و تجاری جرم تلقی شده و مرتکب به مجازات نقدی درجه ۶ (۶۰ تا ۲۴۰ میلیون ریال) محکوم شود که در صورت تکرار مجازات نقدی یک درجه تشدید و مرتکب به محرومیت اجتماعی درجه ۶ (محرومیتهای ذکر شده در ماده ۲۶قانون مجازات اسلامی) محکوم شود که هنوز این ماده به مرحله اجرا نرسیده است.»

نتیجه می‌گیریم نگهداری حیوانات خانگی در صورتی که مزاحمت برای همسایه‌ها ایجاد نکند، جرم نبوده و شخص می‌تواند حیوانات متعارف را در ملک یا آپارتمان شخصی خود نگه دارد اما در صورت کوچکترین مزاحمت مثل پارس‌کردن سگ، بوی آزاردهنده و یا هر نوع کثیفی ناشی از وجود آن‌ها مزاحمت به حساب می‌آید و افراد می‌توانند شکایت کنند که این قانون برای حال حاضر است و در یک طرحی که در شورای نگهبان بوده و هنوز به مرحله اجرا نرسیده است، قرار است نگهداری و حمل هر نوع حیوانخانگی جرمانگاری شود که باید دید چه زمان این طرح به مرحله اجرا خواهد رسید.