پانا در گفت‌وگو یک کارشناس علوم تغذیه بررسی می‌کند؛
چاقی؛ چالش پیش روی نسل جوان ایران
تهران (پانا) - چاقی در میان دانش‌آموزان ایرانی به یکی از معضلات جدی بهداشت عمومی تبدیل شده است که تأثیرات منفی گسترده‌ای بر سلامت نسل جوان کشور دارد. این مشکل نه تنها بر سلامت جسمی و روانی کودکان و نوجوانان تأثیر می‌گذارد، بلکه هزینه‌های سنگینی به نظام بهداشت و درمان و جامعه وارد می‌کند.
مطابق آمار و اطلاعات رسمی ارائه شده، از هر سه دانش‌آموز ایرانی، یک دانش‌آموزان دچار اضافه وزن و چاقی است. این رقم نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته و سرمنشا آن را می‌توان پاندمی کرونا و خانه‌نشین شدن دوساله دانش‌آموزان در خانه دانست که به یکباره آمار چاقی دانش‌آموزان ۸ درصد افزایش یافت، موضوعی که نشان‌دهنده بحران در زمینه بهداشت عمومی کشور است.
چاقی در سنین کودکی و نوجوانی می‌تواند باعث بروز مشکلات جسمی مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی-عروقی شود که عوارض و هزینه‌های درمانی آن‌ها برای نظام بهداشت و درمان کشور سنگین است. ناهید نوریان، کارشناس علوم تغذیه در این رابطه در گفت‌وگو با پانا اظهار می‌کند: «چاقی در کودکان و نوجوانان فقط در اضافه وزن خلاصه نمی‌شود. این مسئله مشکلاتی مانند کاهش اعتماد به نفس، مشکلات روانی و اختلالات خواب را نیز به همراه دارد که بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر منفی می‌گذارد.»
چاقی با طعم فناوری‌های هوشمند
وی خاطرنشان می‌کند: «تغییرات اساسی در سبک زندگی کودکان و نوجوانان، نظیر افزایش استفاده از وسایل الکترونیکی مانند تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها و تلویزیون‌ها، موجب کاهش شدید فعالیت‌های بدنی آن‌ها شده است. بسیاری از دانش‌آموزان ساعت‌های زیادی را در حالت نشسته می‌گذرانند و این وضعیت باعث کاهش مصرف انرژی و افزایش چاقی می‌شود. فعالیت بدنی روزانه از ضروریات سلامت دانش‌آموزان است، اما متاسفانه بسیاری از آن‌ها به دلیل مشغله‌های تحصیلی و سرگرمی‌های دیجیتال از این نیاز غافل شده‌اند.»
عشق است فست‌فود
این کارشناس علوم تغذیه یادآور می‌شود: «رژیم غذایی نادرست و مصرف زیاد مواد غذایی پرکالری مانند فست فودها، نوشیدنی‌های شیرین و تنقلات پرچرب از جمله عواملی است که به افزایش چاقی دانش‌آموزان کمک می‌کند. دسترسی آسان به مواد غذایی پرکالری و چرب، کمبود آموزش تغذیه سالم و عدم آگاهی خانواده‌ها از تأثیرات این مواد بر سلامت کودکان، باعث شده که دانش‌آموزان به سمت مصرف غذاهای ناسالم روی بیاورند.»
نوریان همچنین محیط اجتماعی و عدم دسترسی به امکانات ورزشی مناسب را نیز در افزایش چاقی دانش‌آموزان می‌داند و در این خصوص می‌گوید: «بسیاری از مدارس فاقد امکانات ورزشی کافی برای دانش‌آموزان هستند و این باعث می‌شود که فرصت‌های کمتری برای فعالیت بدنی وجود داشته باشد. نیاز به افزایش امکانات ورزشی و برگزاری برنامه‌های ورزشی منظم در مدارس کاملاً ضروری است تا دانش‌آموزان بتوانند به میزان کافی فعالیت بدنی داشته باشند.»
بار سنگین چاقی کودکان روی سلامت جامعه
این مدرس دانشگاه ادامه می‌دهد: «چاقی دانش‌آموزان نه تنها بر خود آن‌ها بلکه بر سلامت جامعه نیز تأثیرگذار است. مشکلات مرتبط با چاقی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی-عروقی و مشکلات استخوانی می‌تواند بار سنگینی را بر نظام بهداشت و درمان وارد کند. این مشکلات، علاوه بر هزینه‌های مالی، باعث کاهش کیفیت زندگی دانش‌آموزان و افزایش نرخ غیبت از مدرسه نیز می‌شود.»
نوریان می‌افزاید: «کنترل چاقی دانش‌آموزان نیازمند همکاری نزدیک میان وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت است. این دو نهاد باید با هم برنامه‌های جامع و مؤثری برای ارتقای سلامت کودکان و نوجوانان در مدارس اجرا کنند. وزارت آموزش و پرورش باید برنامه‌های آموزشی بیشتری در زمینه تغذیه سالم و تشویق به فعالیت بدنی برای دانش‌آموزان برگزار کند. کلاس‌های تغذیه در مدارس و اجرای روزهای ورزشی می‌تواند تأثیر زیادی در تغییر عادات غذایی و سبک زندگی دانش‌آموزان داشته باشد.»
وی ادامه می‌دهد: «وزارت بهداشت نیز باید برنامه‌های مداومی برای افزایش آگاهی عمومی درباره تغذیه سالم و اهمیت فعالیت بدنی داشته باشد. برگزاری کمپین‌های رسانه‌ای، کارگاه‌های آموزشی و مشاوره‌های تغذیه‌ای می‌تواند به افزایش آگاهی خانواده‌ها و دانش‌آموزان کمک کند؛ زیرا آموزش خانواده‌ها و معلمان درباره تأثیرات رژیم غذایی و فعالیت بدنی در زندگی روزمره کودکان، اولین گام برای کاهش شیوع چاقی در میان دانش‌آموزان است.»
نیاز به یک استراتژی جامع و چندوجهی برای کنترل چاقی در بین دانش‌آموزان
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه نیازمند یک استراتژی جامع و چندوجهی برای کنترل چاقی در بین دانش‌آموزان هستیم، می‌گوید: «این استراتژی شامل آموزش تغذیه سالم به دانش‌آموزان، خانواده‌ها و معلمان می‌شود. مدارس باید برنامه‌های تغذیه‌ای منظم برگزار کنند و خانواده‌ها نیز باید در این روند آموزش داده شوند تا بتوانند الگوهای صحیح تغذیه‌ای را در خانه پیاده کنند. همچنین، محدودیت تبلیغات مواد غذایی ناسالم در مدارس و جامعه می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش مصرف این مواد در میان دانش‌آموزان داشته باشد.»
این کارشناس علوم تغذیه در پایان تاکید می‌کند که چاقی دانش‌آموزان ایرانی یک چالش جدی بهداشت عمومی است و می‌افزاید: «نیازمند اقدامات فوری و هماهنگ از سوی دولت، آموزش و پرورش و خانواده‌ها هستیم. برای کاهش شیوع چاقی در میان نسل جوان، آموزش صحیح تغذیه، افزایش فعالیت بدنی و همکاری نزدیک میان وزارتخانه‌ها ضروری است. در غیر این صورت، آثار طولانی‌مدت این مشکل شامل مشکلات جسمی و روانی، فشار بر نظام بهداشت و درمان کشور و کاهش بهره‌وری نسل آینده خواهد بود.»
امجد عبدی
ارسال دیدگاه