پانا بررسی می‌کند؛
ترافیک تهران؛ تبدیل شدن یک بحران مقطعی به یک معضل همیشگی
تهران (پانا) - شهر تهران، به عنوان پایتخت ایران، با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است که یکی از بزرگ‌ترین این چالش‌ها، معضل ترافیک است. با افزایش جمعیت پایتخت، توسعه نامناسب زیرساخت‌ها و همچنین عدم مدیریت صحیح در مقاطع مختلف، ترافیک تهران از یک بحران مقطعی به یک وضعیت دائمی تبدیل شده است.
ترافیک تهران دیگر محدود به ساعات اوج ترافیک مانند ابتدای صبح و انتهای عصر نیست. مشکلات ترافیکی دائمی شده است و این امر تأثیرات قابل توجهی بر زندگی روزمره شهروندان می‌گذارد. افزایش تعداد خودروها، توسعه شهر، جوابگو نبودن حمل و نقل عمومی و خودروهای تک سرنشین باعث شده تا ترافیک از یک پدیده مقطعی به یک مشکل همیشگی تبدیل شود. ناصر قاسمی، کارشناس شهرسازی و فعال حوزه شهری، در این باره به پانا می‌گوید: «ترافیک تهران به عنوان یک وضعیت دائمی پذیرفته شده است. دیگر نمی‌توان از آن به عنوان بحران یاد کرد، بلکه باید برای مدیریت آن برنامه‌ریزی دقیق‌تری انجام شود.»
تهران با حدود ۵ میلیون خودرو شخصی و تعداد روزافزون خودروهای عمومی، به یک شهر گرفتار در حلقه معیوب ترافیک تبدیل شده است. محسن احمدی، شهروند تهرانی نیز در این باره به پانا می‌گوید: «هر روز ساعت‌ها در ترافیک می‌مانم و احساس می‌کنم که این وضعیت از کنترل خارج شده است. در سال‌های اخیر، تعداد خودروها به شدت افزایش یافته است بدون اینکه زیرساخت‌های لازم برای این حجم خودروها آماده باشد.»
ترافیک تهران فقط یک مسئله ترافیکی نیست؛ سلامت روانی شهروندان در خطر است
ترافیک تهران فقط یک مسئله ترافیکی نیست بلکه تأثیرات جدی بر سلامت روانی و اجتماعی شهروندان دارد. ساعت‌های طولانی در ترافیک نه تنها بر استرس و اضطراب افراد می‌افزاید بلکه می‌تواند مشکلات جدی‌تری مانند افسردگی و کاهش بهره‌وری شغلی را به دنبال داشته باشد. زهرا قمی، روانشناس در این باره توضیح می‌دهد: «ترافیک دائمی در تهران تأثیرات زیادی بر سلامت روانی شهروندان دارد. هر روز ساعت‌ها در ترافیک ماندن باعث افزایش استرس و اضطراب می‌شود و می‌تواند مشکلاتی نظیر کاهش کیفیت خواب، افسردگی و مشکلات تمرکز را به همراه داشته باشد.»
وی می‌افزاید: «ترافیک تهران نه تنها به استرس شهروندان دامن می‌زند بلکه می‌تواند باعث افزایش نرخ افسردگی نیز شود. مطالعات نشان داده‌اند که کسانی که زمان زیادی را در ترافیک می‌گذرانند، بیشتر در معرض مشکلاتی مانند اضطراب و کاهش سلامت روان قرار دارند. برای کاهش این آسیب‌ها، باید تلاش‌های بیشتری برای توسعه حمل و نقل عمومی و بهبود زیرساخت‌ها صورت گیرد.»
فاطمه ارشدی، جامعه‌شناس، نیز درباره تأثیرات اجتماعی ترافیک تهران به پانا می‌گوید: «ترافیک دائم و بدون پایان باعث شده که شهروندان کمتر از قبل در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کنند و روابط اجتماعی آن‌ها محدودتر شود. این مسئله به ویژه در گروه‌های جوان‌تر دیده می‌شود که به دلیل کمبود وقت و افزایش استرس، زمان کمتری برای تعاملات اجتماعی دارند.»
این جامعه‌شناس اظهار می‌کند: «ترافیک دائمی در تهران باعث شده که بسیاری از شهروندان با مشکلات روانی و اجتماعی مواجه شوند. از دست رفتن زمان، کاهش تعاملات اجتماعی و استرس مداوم، کیفیت زندگی شهروندان را به شدت کاهش داده است. برای کاهش این تأثیرات، نیاز به یک برنامه جامع برای توسعه زیرساخت‌ها و فرهنگ‌سازی در مورد استفاده از حمل و نقل عمومی داریم.»
براساس گفته کارشناسان یکی از راه‌های کاهش این تأثیرات، توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی است. بسیاری از شهروندان تهرانی همچنان ترجیح می‌دهند از خودروهای شخصی استفاده کنند که این امر باعث افزایش بار ترافیک و افزایش مشکلات روانی می‌شود. ناصر قاسمی در این خصوص می‌گوید: «متأسفانه، سیستم حمل و نقل عمومی تهران پاسخگوی نیازهای جمعیت نیست. مردم ترجیح می‌دهند از خودروی شخصی استفاده کنند چون مترو و اتوبوس‌ها به قدر کافی سریع و راحت نیستند.»
نقش دستگاه‌های متولی امر ترافیک در تهران
دستگاه‌های متولی امر ترافیک در تهران مانند شهرداری، پلیس راهور و وزارت راه و شهرسازی نقش کلیدی در مدیریت این بحران دارند. این نهادها با اجرای طرح‌هایی نظیر زوج و فرد، طرح ترافیک و توسعه شبکه‌های مترو و اتوبوس تلاش می‌کنند تا از فشار بر معابر شهری بکاهند. ناصر قاسمی، شهرساز در این باره نیز می‌افزاید: «برای حل این مشکل نیازمند همکاری بین‌بخشی هستیم. طرح‌هایی مانند کنترل ترافیک از طریق دوربین‌های هوشمند، گسترش خطوط مترو و توسعه شبکه‌های اتوبوس‌های سریع‌السیر می‌تواند به کاهش بار ترافیک کمک کند.»
مهدی سمیعی، یک شهروند تهرانی و مهندس کامپیوتر است که هر روز برای رسیدن به محل کار خود و همچنین برگشت به خانه برای مدت‌های نسبتا طولانی در ترافیک قرار می‌گیرد، وی در گفت‌وگو با پانا اظهار می‌کند: «ترافیک هر روز بدتر می‌شود. قبلاً فقط در ساعات اوج ترافیک گرفتار بودیم، اما حالا در هر زمانی از روز مجبوریم با ترافیک مواجه شویم. این موضوع باعث شده که وقت بیشتری را در راه بگذرانم و به کیفیت زندگی‌ام آسیب وارد کند.»
ستاره ملکی نیز دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد یکی از دانشگاه‌های پایتخت است که به صورت همزمان هم به سرکار می‌رود و هم در مسیر دانشگاه محل تحصیل خود رفت و آمد دارد. وی در در گفت‌وگو با خبرنگار پانا می‌گوید: «درس‌های دانشگاه و زمانی که در محل کار هستم به کنار، ترافیک تهران باعث شده که نتوانم درست و حسابی به کلاس‌ها برسم. برای رسیدن به دانشگاه باید برای مدت نسبتا زیادی در راه باشم و این تأثیر زیادی بر وضعیت تحصیلی و شغلی‌ام گذاشته است.»
همانطور که در این گزارش گفته شد ترافیک تهران دیگر یک مشکل مقطعی نیست بلکه به یک وضعیت دائمی تبدیل شده است و بر کیفیت زندگی شهروندان تأثیر می‌گذارد. برای حل این مشکل، همکاری بین دستگاه‌های متولی، از جمله شهرداری، پلیس راهور و وزارت راه و شهرسازی، ضروری است. این نهادها باید به توسعه سیستم‌های حمل و نقل عمومی، گسترش شبکه‌های مترو، بهبود معابر شهری و اجرای طرح‌های محدودیت تردد توجه بیشتری داشته باشند. شهروندان نیز باید در این مسیر همراهی کنند و به استفاده از حمل و نقل عمومی به جای خودروهای شخصی روی بیاورند.
تنها با برنامه‌ریزی دقیق، استفاده از فناوری‌های نوین و همکاری همه جانبه، می‌توان به تدریج از شدت ترافیک در تهران کاست و بهبود کیفیت زندگی شهروندان را تضمین کرد. ترافیک تهران چالش بزرگی است که باید با نگاه جامع و برنامه‌ریزی بلندمدت به حل آن پرداخت.
امجد عبدی
ارسال دیدگاه