نزدیک به ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر افراد دارای معلولیت تحت پوشش خدمات سازمان بهزیستی قرار دارند

سید جواد حسینی در نشست خبری با اصحاب رسانه که صبح امروز در محل سازمان بهزیستی برگزار شد، اظهار کرد: ۱۳ آذر به عنوان روز جهانی معلولین، فرصتی برای تأکید بر حقوق و نیازهای این قشر از جامعه است. بر اساس گزارش سازمان ملل، شیوع معلولیت در سطح جهانی ۱۵ درصد است، اما در ایران، مطالعه‌ای بر روی ۲۷۱ هزار خانوار در ۱۹ استان انجام شده که نشان می‌دهد تقریباً ۱۱ میلیون نفر دارای معلولیت در کشور وجود دارد.

وی در رابطه با تعداد افراد معلول تحت پوشش بهزیستی اظهار کرد: از تعداد ذکر، نزدیک به ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر تحت پوشش خدمات سازمان بهزیستی قرار دارند.

رئیس سازمان بهزیشتی با تاکید بر اینکه معلولیت یک پدیده چندوجهی است و شامل افرادی با نیازهای مختلف از جمله سالمندان، زنان سرپرست خانوار، بیماران اعصاب و روان و افرادی که با بیکاری مواجه هستند، می‌شود، گفت: این تنوع نیازها، وظیفه برنامه‌ریزان را در جهت تأمین نیازهای معلولین دوچندان می‌کند.

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: شعار "جامعه دوستدار انسان" به عنوان آرمانی برای ایجاد جامعه‌ای مناسب برای همه، از جمله افراد دارای معلولیت مطرح است و باید به آن عمل شود. 

حسینی با یادآور شدن این موضوع که دسترس‌پذیر بودن خدمات جامعه برای افراد دارای معلولیت ضروری است، عنوان کرد: این موضوع باید به گونه‌ای باشد که دسترسی برای همه فراهم شود. سازمان بهزیستی به عنوان نهاد مسئول، خدمات متنوعی به معلولین ارائه می‌دهد و قوانین حمایتی نیز برای این قشر تدوین شده است، البته همانطور که اشاره شد، معلولیت یک پدیده چند وجهی‌ است و همکاری تمامی نهادها و سازمان‌ها برای ایجاد جامعه‌ای مناسب و دسترس‌پذیر برای افراد دارای معلولیت مورد را می‌طلبد.

وی با اشاره به اینکه سازمان بهزیستی کشور با هدف اجتماعی‌سازی و بهبود وضعیت افراد دارای معلولیت و زنان سرپرست خانوار، اقداماتی را در دستور کار خود قرار داده است، گفت: این سازمان به‌طور خاص به ۳ میلیون نفر از جمعیت هدف خود مستمری پرداخت می‌کند و در تلاش است تا از طریق اجتماعی‌سازی، جامعه را نسبت به نیازهای این افراد آگاه کند.

وی افزود: از جمله اقدامات اخیر، توزیع جهیزیه برای ۳۰۰۰ زوج جوان دارای معلولیت با سرانه ۳۵ میلیون تومان و مجموع اعتبار ۱۰۵ میلیارد تومان بوده است.

رئیس سازمان بهزیستی ادامه داد: موفق به تأمین پوشش بیمه برای ۶۱ هزار و دویست زن سرپرست خانوار روستایی شدیم که به‌واسطه این موضوع، تعداد متقاضیان بیمه در این بخش به صفر رسیده است.

حسینی با خاطرنشان کردن این موضوع که ۶ میلیون زن سرپرست خانوار در کشور وجود دارد، بیان کرد: ۳۰۰ هزار نفر از آن‌ها تحت پوشش خدمات بهزیستی قرار دارند. این خدمات شامل مستمری، مددکاری، روانشناسی و آموزش مهارت‌های شغلی است. به‌علاوه، ۲۴ هزار فرصت شغلی برای این زنان ایجاد شده و ۱۰۲ هزار زن سرپرست خانوار تحت پوشش بیمه شهری و روستایی قرار دارند.

وی با اعلام این موضوع که سازمان بهزیستی ۵۴۰ هزار زن سرپرست خانوار و ۷۲۰ هزار فرد دارای معلولیت را تحت پوشش خدمات توانبخشی قرار داده است، اظهار کرد: همچنین ۲۱ هزار دانش‌آموز و دانشجو نیز تحت حمایت مالی قرار دارند؛ در حال حاضر ۴۵ درصد از بودجه سازمان در سال جاری به بخش فعالیت‌های توانبخشی اختصاص یافته است.

حسینی با تاکید بر اینکه سازمان بهزیستی به ارائه ۱۶۰ نوع خدمت می‌پردازد و به دنبال تبدیل ایده‌ها به واقعیت است، گفت: برای این منظور، گروهی ۲۳ نفره از صاحب‌نظران در حوزه مدیریت تشکیل شده است تا فعالیت‌ها با رویکرد دانش‌بنیان پیش برود. این گروه فعالیت‌های اصلاحی و تکمیلی را بررسی کرده و به شورای عالی مشورتی ارائه می‌دهند. 

وی در ادامه به سیاست محله‌گرایی به عنوان یکی از اصلی‌ترین سیاست‌های در دستور کار سازمان بهزیستی اشاره کرد و گفت: این سیاست از ۱۵ تا ۲۰ سال پیش در سازمان بهزیستی آغاز شده و به دنبال تکمیل و بهبود آن هستیم. طرحی تحت عنوان "به زیست محله" در حال تهیه است که به ظرفیت‌های محلی از جمله مدارس و مساجد توجه دارد. هدف این است که با استفاده از ظرفیت‌های محلی، خدمات بهزیستی را بهبود بخشیم.

رئیس سازمان بهزیستی یادآور شد: سیاست مشارکت محوری نیز به عنوان یک رویکرد کلیدی مطرح است که این مشارکت باید واقعی و نه صرفاً تزیینی باشد و شامل مشارکت در تصمیم‌گیری، اجرا و نظارت باشد. به علاوه، توسعه کمی و کیفی تشکل‌های غیر دولتی و مردمی نیز در دستور کار قرار دارد. 

حسینی تاکید کرد: سازمان بهزیستی به دنبال توسعه تعامل با دستگاه‌های دولتی و عمومی، تسریع در فرایند مجوزدهی، و برندسازی خدمات تشکل‌ها است. همچنین، نظارت بر فعالیت‌های این تشکل‌ها و اصلاح فرآیندها با استفاده از فناوری‌های دیجیتال در برنامه‌های آینده قرار دارد. 

وی خاطرنشان کرد: همچنیم امروز باید بگوییم که صندوق حمایت و توسعه فرصت شغلی برای معلولان مصوب شد که امیدواریم در این هفته این ساختمان تاسیس شود.

حسینی در بخشی دیگر از سخنان خود با یادآور شدن این موضوع که حدود ۶۰ درصد از دانش‌آموزان در مدارس استثنایی دارای مشکلات ذهنی هستند و ۴۰ درصد باقی‌مانده شامل سایر انواع معلولیت‌ها می‌شوند، گفت: در حال حاضر، معلولیت‌های جسمی حرکتی و ذهنی در صدر آمار معلولیت‌ها قرار دارند. 

رئیس سازمان بهزیستی با یادآور شدن این موضوع که سیاست‌های موجود در برخی سازمان‌ها و ادارات به نوعی معلولیت‌زاست، گفت: به عنوان مثال، سیاست‌های خودروسازی و جاده‌سازی به افزایش تصادفات جاده‌ای منجر می‌شود که سالانه حدود ۶۷۰۰۰ تصادف از این تصادفات به معلولیت منجر می‌شود. 

وی با یادآور شدن این موضوع که ۵۹ درصد معلولیت‌ها ناشی از عوامل اکتسابی و ۴۱ درصد ژنتیکی است، گفت: قانون حمایت از معلولین به بودجه‌ای نیاز دارد که با توجه به حداقل حقوق و ناترازی‌های موجود در بخش‌های مختلف، به ۱۹۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد. در سال ۱۴۰۳، تنها ۱۳ هزار میلیارد تومان برای این بخش تخصیص داده شده بود.

حسینی در رابطه برای با بهبود خدمات بهزیستی و تأمین تجهیزات توانبخشی عنوان کرد: در این راستا، ۱۱۰ قلم تجهیزات مورد نیاز شناسایی شده که برای تأمین آن‌ها به ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است. از این مبلغ، ۱۴۰ میلیارد تومان از طریق نهضت توان‌افزایی تأمین شده است. 

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اعلام این خبر که در حال حاضر، سازمان بهزیستی به ۱ میلیون و ۵۳۹ هزار و ۹۶۱ نفر مستمری پرداخت می‌کند، گفت: حدود ۴۸ هزار و ۵۵ نفر نیز در صف دریافت مستمری هستند. هدف این سازمان کاهش تعداد متقاضیان مستمری تا پایان سال جاری است.

وی افزود: سازمان بهزیستی با همکاری دیگر نهادها، به پیشگیری و کنترل آسیب‌های اجتماعی، به ویژه در حوزه‌های زنان، کودکان خیابانی، طلاق و اعتیاد می‌پردازد. 

رئیس سازمان بهزیستی با بیان اینکه این سازمان ۳۷۴ اورژانس اجتماعی در کشور دارد، عنوان کرد: تا پایان سال، تمامی شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر به این خدمت دسترسی خواهند داشت. همچنین، ۳۳۰۰ مرکز مشاوره و مددکاری و ۲۵۰۰ مرکز مثبت زندگی برای ارائه خدمات به افراد آسیب‌دیده فعال هستند. 

حسینی افزود: همچنین در زمینه اعتیاد، سازمان بهزیستی به مداخله و کاهش آسیب‌ها توجه دارد و اخیراً اقداماتی برای اعزام مددکاران به مراکز پرخطر انجام داده است. همچنین، مسئولیت مراکز ماده ۱۶ (مراکز درمان معتادان متجاهر) در برنامه هفتم توسعه به ستاد هماهنگی مبارزه با مواد مخدر واگذار شده است، زیرا این مراکز نیاز به محیطی شبه زندان دارند که با خدمات انسانی و مددکارانه سازمان بهزیستی همخوانی ندارد. واگذاری این مراکز به تدریج و با نظارت دقیق انجام خواهد شد تا از ساماندهی مناسب آن‌ها اطمینان حاصل شود.

حسینی در رابطه با بهبود وضعیت اشتغال و توانبخشی افراد دارای معلولیت در کشور گفت: در ابتدا، می‌توان به برگزاری آزمون مجزای استخدامی برای معلولین اشاره کرد که برای اولین بار انجام شده و ۱۲ هزار نفر از شرکت‌کنندگان در این آزمون، نمرات بالایی کسب کرده‌اند. این آزمون به منظور استفاده از ظرفیت‌های موجود در دستگاه‌های دولتی و عمومی طراحی شده و هدف آن جذب معلولین در مشاغل دولتی است.

وی در قسمتی دیگر از سخنان خود با تاکید بر اینکه سازمان بهزیستی اقدامات شاخصی را در راستای پیشگیری از معلولیت‌ها و ارائه خدمات توانبخشی انجام داده است، گفت: برای مثال، ۱۹۰ هزار جریان آموزشی برای آگاه‌سازی در زمینه پیشگیری از معلولیت‌ها و ۱۲۰ هزار سالمند تحت پوشش برنامه‌های پیشگیری قرار گرفته‌اند. همچنین، خدمات مشاوره‌ای ژنتیک به ۱۴۲ هزار نفر ارائه شده و برنامه‌های غربالگری برای اختلالات شنوایی و تنبلی چشم در کودکان در حال اجراست.

معاون وزیر کار با اشاره به اینکه از سال ۹۳ تا ۱۴۰۳، حدود ۵۵۰۰ سهمیه استخدامی برای افراد دارای معلولیت در نظر گرفته شده است، گفت: تنها حدود ۱۶۵۰ نفر از آن‌ها موفق به جذب شده‌اند. در فرآیند گزینش و استخدام افراد دارای معلولیت و ضرورت ادامه مذاکرات با سازمان اداری استخدامی برای برگزاری آزمون‌های بعدی و تعیین سهمیه‌های مشخص برای هر دستگاه دولتی باید کمی صبور بود‌.

حسینی با بیان اینکه تمرکز سازمان بهزیستی روی توانمندسازی و اشتغال مددجویان است، گفت: سیاست توانمندسازی به عنوان یک هدف استراتژیک مطرح شده و شامل سه مرحله است: ۱.پیشا رهسپاری که شامل اقدامات قبل از ۱۸ سالگی برای آموزش مهارت‌های کودکان و نوجوانان که اخیراً با طرح استعدادیابی آغاز شده است، می‌شود. ۲. در حین رهسپاری که شامل ارائه کمک‌های مالی به کودکان و نوجوانان برای فراهم کردن امکانات می‌شود و ۳. فرصت‌آفرینی که ایجاد فرصت‌های شغلی و آموزش مهارت‌های لازم برای اشتغال پایدار را در دل خود دارد.

وی افزود: در سال جاری، سازمان بهزیستی قصد دارد ۶۰ هزار فرصت شغلی برای مددجویان ایجاد کند که بیش از ۵۰ درصد آن‌ها محقق شده است. همچنین صندوق ضمانت اشتغال با اعتبار هزار میلیارد تومان به مهارت‌آموزی و بازاریابی کمک می‌کند. علاوه بر این مراکز پشتیبان شغلی در ۱۸ استان ایجاد شده و شبکه تسهیل‌گران شغلی برای هدایت مددجویان به سمت اشتغال پایدار تشکیل شده است.

رئیس سازمان بهزیستی خاطرنشان کرد: طرح‌هایی مانند ایجاد شرکت‌های تعاونی برای مددجویان و ارائه وام‌های کم بهره برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پایدار نیز در دستور کار است.

وی در رابطه با مشکلات موجود در سیستم غربالگری و مشاوره ژنتیک نیز گفت: سازمان بهزیستی ۳۳۰ مرکز مشاوره ژنتیک برای پیشگیری از اختلالات ژنتیکی و مشاوره قبل از ازدواج و بارداری تأسیس کرده است. با این حال، به دلیل نبود جایگاه قانونی، مراجعه به این مراکز اجباری نیست و تنها در صورت وجود فاکتورهای خطر، افراد به متخصصان ارجاع داده می‌شوند.

وی افزود: تلاش‌هایی برای آگاه‌سازی در زمینه پیشگیری از معلولیت‌ها انجام شده و حدود ۲ میلیون و ۳۴۵ هزار نفر در این راستا آموزش دیده‌اند.

رئیس سازمان بهزیستی در رابطه با سوال خبرنگار پانا درخصوص دسترسی‌پذیری و مناسب‌سازی شهرها و مدارس برای افراد با نیازهای ویژه نیز گفت: این موضوع فرابخشی است، یک ستادی وجود دارد که دبیر آن رئیس سازمان است. همچنین وزارت کشور و وزارت آموزش و پرورش در تلاشند تا شهرها و مدارس را برای سالمندان و کودکان مناسب‌سازی کنند. هدف ایجاد شهری فراگیر و عاری از خطر است، اما مشکلاتی در این زمینه وجود دارد.

وی افزود: ناترازی‌ها در بخش‌های مختلف جامعه همچنان ادامه دارد، اما‌نمی‌توان گفت آمارسازی شکل گرفته، بلکه اقداماتی صورت گرفته، اما کافی نبوده است. در این راستا، گزارشی از وزرا تهیه خواهد شد تا اقدامات انجام شده و نشده بررسی شود.

حسینی در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار پانا درباره نقش این سازمان در طرح ملی نماد گفت: سازمان بهزیستی نیز در کنار آموزش و پرورش خدمات مشاوره و مددکاری به دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان ارائه می‌دهد، تمامی این اقدامات در راستای مراقبت و پیشگیری دانش‌آموزان از آسیب اجتماعی است. این سامانه‌ اگر به طور کامل فعال شود، قطعا ارجاعات و خدمات به صورت بهتری انجام خواهد شد و در پی هرچه بیشتر شدن تعاملات با شرکای نماد و همچمین پر رنگ کردن نقش سازمان بهزیستی هستیم.