سهم چشمگیر موتورسیکلت‌ها در انتشار آلایندگی‌های گازی در تهران

سید محمد مهدی میرزایی قمی درباره سهم موتورسیکلت‌ها در آلایندگی هوای شهر تهران گفت: با عنایت به اعلام پلیس مبنی بر تردد ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در شهر تهران، آمارها نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۲ کل مراجعات موتورسیکلت‌ها به مراکز معاینه فنی برای دریافت برگه معاینه فنی برابر با ۸۲۳ هزار دستگاه بوده است.

وی افزود: با در نظر گرفتن اینکه وارد نیمه دوم سال شده‌ایم و آلاینده غالب در این نیمه، ذرات معلق هستند و با توجه به آمار بسیار پایین موتورسیکلت‌ها در زمینه اخذ معاینه فنی، باید ورودی جدی به این مسئله داشت و برای ترغیب راکبان این دستگاه‌ها جهت مراجعه به مراکز معاینه فنی تصمیماتی اتخاذ کرد.

میرزایی قمی با اشاره به موضوع استقرار خطوط سیار معاینه فنی موتورسیکلت در منطقه ۱۲ شهر تهران، گفت: پیش‌تر سفارش ساخت ۳ خط سیار معاینه فنی موتورسیکلت به این منظور انجام شده و اکنون این دستگاه‌ها تولید شده و آماده استقرار و بهره‌برداری هستند؛ به این منظور لازم است هماهنگی‌های لازم را با پلیس راهور تهران بزرگ داشته باشیم تا محل استقرار این دستگاه‌ها و زمان اجرای این طرح به طور دقیق مشخص شود. ضمن اینکه طرح استقرار  معاینه فنی سیار موتورسیکلت برای اولین بار است که در سطح کشور اجرایی خواهد شد و قرار بر این شده که این طرح طی ۲ ماه در قالب طرح‌های تشویقی و ایجابی و انجام معاینه فنی رایگان در منطقه ۱۲ اجرایی شود؛ چرا که حجم بالای تردد موتورسیکلت‌ها در شهر تهران مربوط به این منطقه است.

مدیر عامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران گفت: در ۶ مرکز معاینه فنی شهر تهران، ۱۱ خط معاینه فنی موتورسیکلت وجود دارد و طبق فرآیندی که در قانون تعریف شده، بر همان اساس فرایند مربوط به آزمون‌های معاینه فنی موتورسیکلت مشتمل بر بحث‌های آلایندگی و تست‌های ایمنی را انجام می‌دهیم و در واقع هیچکدام از شهرهای ایران مجهز به چنین ظرفیت و استعدادی در خصوص انجام معاینه فنی موتورسیکلت‌ها نیستند. با این حال تعداد مراجعات بسیار کم بوده که موجب تشدید آلودگی هوای شهر شده است.

وی با بیان اینکه آخرین بار در سال ۱۳۹۷ حدود مجاز آلایندگی در کشور توسط سازمان محیط زیست تعیین و ابلاغ شده و بالغ بر ۶ سال است که این حدود مجاز تغییر نکرده است، گفت: بر اساس مصوبه هیات وزیران درباره اصلاح آیین‌نامه فنی ماده ۲ قانون هوای پاک، مقرر شده بود استاندارد آلایندگی موتورسیکلت‌ها از ابتدای امسال به یورو ۵ ارتقاء پیدا کند، اگر قرار است چنین اتفاقی رقم بخورد لازم است متناسب با آن، حدود مجاز معاینه فنی اصلاح شود و ارتقاء یابد.

میرزایی قمی با اشاره به انجام مکانیزه جریمه معاینه فنی موتورسیکلت‌های شهر تهران، بیان کرد: برای خودروها و وسایل نقلیه این نوع اعمال قانون صورت می‌گیرد و اثرگذار بوده اما در بحث موتورسیکلت‌ها متأسفانه این فرآیند انجام نمی‌شود و بهتر است این امکان فراهم شود تا دوربین‌های پلاک‌خوان به اعمال جریمه موتورسیکلت‌های فاقد معاینه فنی بپردازند و میزان مراجعات برای اخذ این برگه افزایش و به تبع آن از میزان آلایندگی‌ها کاسته شود.

وی با اشاره به میزان مراجعات خودروها به مراکز معاینه فنی، گفت: از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا پایان مهرماه تعداد مراجعات نوبت اول خودروها به مراکز بالغ بر ۷۰۶ هزار دستگاه خودرو بوده که با احتساب مراجعه نوبت دوم به ۹۰۶ هزار دستگاه می‌رسد. این در حالی است که طبق محاسبات انجام شده، تقریبا بین ۳ تا ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو در شهر تهران مشمول معاینه فنی هستند که تاکنون کمتر از یک سوم مشمولین به مراکز مراجعه کردند و تا پایان سال فرصت دارند نسبت به اخذ معاینه فنی اقدام کنند. البته از تعداد ۷۰۶ هزار دستگاه مذکور، ۲۹ درصد مراجعات نوبت اول موفق به دریافت معاینه فنی نشدند که پس از مراجعات نوبت دوم در نهایت ۹۵ درصد خودروها توانستند معاینه فنی دریافت کنند و ۵ درصد هم به علت نقص فنی یا سایر موارد موفق به اخذ آن نشدند و از اخذ معاینه فنی انصراف داده‌اند.

میرزایی قمی اظهار کرد: بر اساس قانون هوای پاک، سن معاینه فنی خودروهای نوشماره ۴ سال است و از سال پنجم این خودروها مشمول اخذ معاینه فنی می‌شوند، طبق آماری که داشتیم در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۴ هزار و ۳۰۰ دستگاه خودرو غیرمشمول (با سن زیر ۴ سال) به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده بودند که از این تعداد حدود ۲۰ درصد مردودی داشتیم و این مسئله به دلیل سطح کیفی پایین خودروهای داخلی است و لازم است به آن رسیدگی شود.

مدیر عامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران خاطرنشان کرد: تمام کشورها، سن معافیت از معاینه فنی خودروها را به ۲ تا ۳ سال کاهش دادند و در مقابل سن گارانتی و خدمات پس از فروش را افزایش دادند؛ اما در ایران این فرآیند بالعکس بوده و طبق قانون تا ۲ سال خودروساز موظف است که گارانتی و خدمات پس از فروش ارائه دهد و سن معافیت از معاینه فنی برابر ۴ سال است که در تشدید آلایندگی اثر زیادی دارد.

وی که در یک برنامه تلویزیونی سخن می‌گفت، در خصوص معاینه فنی وسایل نقلیه عمومی، گفت: در بحث اتوبوس‌های شرکت واحد که مالکیت آن با شهرداری تهران است، این وسایل نقلیه به صورت کامل به مراکز معاینه فنی سنگین مراجعه می‌کنند و عمدتا با توجه به تعمیراتی که انجام می‌دهند موفق به اخذ این برگه می‌شوند با این حال در بحث معاینه فنی اتوبوس‌های بخش خصوصی که مالکیت آن با شهرداری تهران نیست، مشکلاتی وجود دارد و عمدتا مالکان آن‌ها به مراکز معاینه فنی خارج از شهر تهران مراجعه می‌کنند. خودروهای دولتی نیز بر اساس قانون هوای پاک، یکسال معافیت از معاینه فنی دارند و پس از آن باید به مراکز مراجعه و نسبت به اخذ معاینه فنی اقدام کنند که تقریبا این مهم بدون مشکل انجام می‌شود.