درخواست از وزارت نیرو برای اختصاص پساب تصفیه‌خانه جهت آبیاری فضای سبز
تهران (پانا) - مدیرکل دفتر محیط زیست و خدمات شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور تنها راه‌حل تأمین منابع آبی برای فضای سبز را استفاده از پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهری عنوان کرد و گفت پساب تصفیه‌خانه‌های شهری در اختیار وزارت نیروست و در قانون هوای پاک نیز این وزارتخانه مکلف شده تا پساب مورد نیاز شهرداری‌ها برای آبیاری فضای سبز شهری را با قیمت تمام شده در اختیار آنها قرار دهد.
احمدی در توضیح بیشتر یادآور شد: بر اساس مفاد بند ب ماده ۴۰ قانون برنامه هفتم توسعه کشور «آبیاری فضای سبز با استفاده از آب شرب در صورت وجود آب جایگزین به تشخیص وزارت نیرو در کلیه اماکن دولتی و عمومی ممنوع شده است و شهرداری‌ها مکلف به احداث شبکه‌های مستقل آبیاری فضای سبز و جداسازی آن از آب شرب و استفاده از پساب و سایر آب‌های نامتعارف و.....» شده‌اند که این مهم بدون تأمین پساب توسط وزارت نیرو با قیمت و کیفیت مناسب امکان‌پذیر نخواهد بود.
وی در ادامه با اشاره به ۱۴۷۰ شهر واجد شهرداری در کشور، افزود: مدیریت شهری در این شهرها حاکم بوده و شهرداری‌ها بر اساس قانون شهرداری‌ها و سایر قوانین، وظایفی را برعهده دارند که یکی از این وظایف، توسعه فضای سبز شهری است.
احمدی گفت: فضای سبز عمومی شهری شامل پارک‌های شهری، منطقه‌ای، ناحیه‌ای و محلی، فضای سبز میادین، خیابان‌ها و همچنین جنگل‌کاری های شهری و کمربند فضای سبز می‌شود که تحت مدیریت شهرداری‌های کشور هستند.
مدیرکل دفتر محیط زیست و خدمات شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور با یادآوری اینکه سرانه فضای سبز عمومی شهری بر اساس اطلاعات شهرهای مختلف متفاوت است، میانگین سرانه فضای سبز عمومی شهری را حدود ۱۲متر مربع به ازای هر نفر اعلام کرد و گفت: استاندارد فضای سبز برای هر شهری متفاوت است و نمی‌توان برای همه شهرها یک نسخه پیچید؛ چرا که بر اساس قوانین و مقررات شهرها و طرح‌های جامع و تفصیلی هر شهر، شهرداری‌ها مطالعات لازم را انجام داده و بر اساس ویژگی‌های هر شهر سرانه فضای سبز تعیین می‌شود؛ به طوری که فضای سبز برخی شهرها ۷ تا ۹ متر مربع و در برخی دیگر از شهرها هم ۱۵ تا ۲۵ متر مربع تعریف می‌شود.
تعیین ۱۵ متر مربع فضای سبز شهری در شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر در قانون هوای پاک
به گفته وی، در قانون هوای پاک سرانه فضای سبز شهری در شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر جمعیت حداقل ۱۵ متر مربع تعیین شده است که امکان دستیابی به این میزان در همه شهرها با توجه به ویژگی‌های جغرافیایی و اقلیمی، میزان عرصه موجود و منابع آبی در دسترس، عملاً قابل دستیابی نیست، همچنین شاخص سرانه فضای سبز بدون در نظر گرفتن کیفیت آن از ابعاد اجتماعی، اکولوژیکی و منظر کافی نمی‌باشد و برای مثال در شهری مثل زاهدان که با مشکل منابع آبی ، کیفیت پایین خاک و.... روبه‌روست، نمی‌توان انتظار داشت که طبق قانون هوای پاک به ازای هر نفر ۱۵ متر فضای سبز تأمین کرد. بنابراین این سرانه در هر شهر به فاکتورهای متعددی بستگی دارد.
دسترسی به فضای سبز یکی از مهمترین عوامل تعریف سرانه فضای سبز
احمدی دسترسی به فضای سبز را یکی از مهمترین عوامل در تعریف سرانه فضای سبز دانست و با بیان اینکه در برخی شهرها پراکنش فضای سبز مناسب نیست به منطقه ۲۲ تهران اشاره کرد و ادامه داد: فضای سبز منطقه ۲۲ با وجود اینکه از همه مناطق بیشتر است؛ اما به دلیل پراکنش نامناسب آن، فضای سبز در سطوح مختلف جمعیتی توزیع نشده و همه اقشار امکان دسترسی به فضای سبز را ندارند و صرفا در یک بخش متمرکز شده است. بنابراین توزیع مناسب فضای سبز با در نظر گرفتن کیفیت و کارکردهای مختلف آن با اهمیت‌تر از مساحت و وسعت آن است.
رویکرد جدید شهرداری تهران برای تعیین سرانه فضای سبز در مرحله تصویب نهایی
وی افزود: طبق مطالعات جدیدی که مرکز مطالعات شهرداری تهران انجام داده، رویکرد جدید برای فضای سبز و تعیین سرانه آن در نظر گرفته شده؛ به طوری که در این رویکرد علاوه بر پراکنش‌ها، بازدهی‌های اکولوژیکی، اجتماعی و غیره نیز مدنظر قرار گرفته شده که این طرح مطالعاتی در مرحله تصویب نهایی در شهرداری تهران است.
مدیرکل دفتر محیط زیست و خدمات شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور مهمترین مساله در فضای سبز شهری را تأمین منابع آبی عنوان کرد.
وی با اشاره به طرح جامع جداسازی آب شرب از فضای سبز که از سال ۷۹ در سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور اجرایی شده است، اظهار کرد: دولت هر ساله برای انجام مطالعات این طرح بودجه‌ای را به شهرداری‌ها اختصاص می‌داد که در این راستا ۶۴۰ شهر مطالعات این طرح را انجام دادند. علاوه بر کمک دولت برای مطالعات طرح جامع جداسازی آب شرب از فضای سبز، برای اجرای آن هم دولت باید سالانه هزینه‌ای را اختصاص دهد که طبق قانون و ضوابط موجود، دولت می‌بایست ۳۰ درصد اعتبارات اجرای این طرح‌ها را از منابع دولتی اختصاص دهد که از دولت جدید نیز درخواست داریم تا این موضوع را در قوانین بودجه سنواتی مدنظر قرار دهند.
۷۵ درصد آب مورد استفاده برای آبیاری فضای سبز جداسازی و جایگزین آب خام شده است
احمدی با یادآوری این نکته که طبق اعلام وزارت نیرو حدود ۲ درصد از منابع آبی کشور صرف آب شرب می‌شود که بخش ناچیزی از این ۲ درصد که کمتر از یک درصد می‌شود برای آبیاری فضای سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد، تأکید کرد: البته درست است که همین مقدار کم هم نباید برای آبیاری فضای سبز شهری استفاده شود؛ اما متأسفانه برخی افراد در اعلام این میزان اغراق می‌کنند؛ این در حالی است که ۷۵درصد آب مورد استفاده برای آبیاری فضای سبز جداسازی و با آب خام جایگزین شده است.
به گفته وی، شبکه مستقل آبیاری فضای سبز از دیگر برنامه‌های سازمان‌های شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور است که ۵۳ درصد از مساحت فضای سبز شهری کشور تحت پوشش شبکه مستقل آبیاری فضای سبز بوده و همه به آب خام وصل هستند و از روش‌های آبیاری نوین در فضاهای سبز شهری استفاده می‌شود.
استفاده از پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهری تنها راه‌حل تأمین منابع آبی فضای سبز
تکلیف وزارت نیرو برای تأمین پساب مورد نیاز شهرداری‌ها برای آبیاری فضای سبز
مدیرکل دفتر محیط زیست و خدمات شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور تنها راه‌حل تأمین منابع آبی برای فضای سبز را استفاده از پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهری عنوان کرد و افزود: پساب تصفیه‌خانه‌های شهری در اختیار وزارت نیروست و در قانون هوای پاک نیز این وزارتخانه مکلف شده تا پساب مورد نیاز شهرداری‌ها برای آبیاری فضای سبز شهری را با قیمت تمام شده در اختیار آنها قرار دهد.
این در حالی است که وزارت نیرو و شرکت‌های تابع آن به سمتی حرکت کردند که پساب تصفیه‌خانه‌ها را به بخش صنعت اختصاص داده و به سرمایه‌گذارانی اختصاص یافته که منابع مالی بیشتری در اختیار دارند؛ اما شهرداری‌ها توان رقابت با بخش صنعت را ندارند.
لزوم مدیریت پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهری
احمدی با بیان اینکه میزان پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهری واگذار شده به شهرداری‌ها جهت استفاده در فضای سبز ناچیز است و باید با مدیریت درست پس از مشخص شدن نیاز هر یک از شهرها برای توسعه فضای سبز پساب‌ها اولویت یابد، افزود: برخی شهرها کمتر به توسعه فضای سبز نیاز دارند و برخی دیگر هم با وجود نیاز به توسعه فضای سبز با مشکل تأمین آب روبه‌رو هستند. بنابراین در اختصاص پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهری باید اولویت بندی کرد.
۲۰۰ شهر کشور با بحران کم‌آبی برای تأمین فضای سبز روبه‌رو هستند
وی با اشاره به اینکه ۲۰۰ شهر کشور با بحران کم‌آبی روبه‌رو هستند و بهترین گزینه برای تأمین آب فضای سبز این شهرها پساب است، ادامه داد: در حال حاضر مهمترین معضل، قیمت تمام شده پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهری است که باید با قیمت مناسب‌تری در اختیار شهرداری‌های کشور قرار گیرد و در این زمینه با وزارت نیرو رایزنی کردیم تا پساب مورد نیاز برای آبیاری فضای سبز شهری با قیمت مناسب به شهرداری‌ها داده شود.
احداث تصفیه‌خانه محلی فاضلاب شهری در ۳ شهر بزرگ کشور و استفاده مستقیم از پساب فاضلاب
مدیرکل دفتر محیط زیست و خدمات شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور به تصویب سند آسیب‌شناسی فضای سبز در دولت در سال ۱۳۹۴ اشاره کرد و با تأکید بر اینکه در آن سند دولت مصوب کرد تا فاضلاب خام رایگان توسط وزارت نیرو در اختیار شهرداری‌ها قرار گیرد، گفت: شهرداری‌های بزرگ از قبیل شهرهای مشهد، اصفهان و تهران اقدام به احداث تصفیه‌خانه محلی فاضلاب شهری کردند و می‌توانند مستقیم از پساب فاضلاب استفاده کنند. در این روش که با سرمایه گذاری بخش خصوصی انجام شده است تأسیسات تصفیه در نزدیکی فضاهای سبز بزرگ احداث می‌شود و هزینه انتقال از تصفیه‌خانه‌های بزرگ که اغلب در پایین دست شهرها احداث می شوند، حذف می شود.
عدم امکان تأمین منابع آبی فضای سبز برای شهرداری‌هایی که امکان پرداخت هزینه پساب فاضلاب شهری به وزارت نیرو را ندارند
وی تأمین منابع آب جایگزین برای آبیاری فضای سبز شهرها را یک چالش جدی دانست که لازم است حاکمیت ورود کرده و راه حلی اصولی برای آن بیاندیشد و اظهار کرد: در شهرهای بزرگتر که شهرداری‌ها امکان پرداخت هزینه پساب فاضلاب شهری را به وزارت نیرو دارند مشکل تأمین آب کمتر است؛ اما در سایر شهرها که از نظر مالی با مشکل روبه‌رو هستند با خطر تأمین منابع آبی برای آبیاری فضای سبز مواجه بوده و متاسفانه بخشی از فضای سبز خود را از دست می‌دهند.
احمدی با اشاره به اینکه در حال حاضر یکی از منابع اصلی تأمین آب فضای سبز برداشت آب از چاه‌های آب زیرزمینی دارای مجوز بهره برداری از وزارت نیرو است، یادآور شد: به دلیل کمبود منابع آب شرب تعدادی از چاه‌ها به وزارت نیرو واگذار شده است، از طرفی وزارت نیرو و شرکت‌های وابسته نیز مبالغ بالایی را به عنوان حق النظاره چاه‌های آب فضای سبز از شهرداری‌ها طلب می‌کنند؛ این در حالیست که استفاده از این منابع آبی برای خدمت عمومی بوده و در این راستا با وزارت نیرو و معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری مکاتباتی را برای رفع این مشکل انجام داده‌ایم تا حق‌النظاره چاه‌های آب زیرزمینی از شهرداری‌ها اخذ نشود که در صورت عدم رفع این مشکل امکان استفاده از حداقل منابع آبی نیز در شهرها با مخاطره جدی مواجه شده و امکان نگهداری حداقل فضای سبز موجود نیز میسر نخواهد بود.
ارسال دیدگاه