واگذاری«سرپرستی موقت کودکان بدسرپرست و بی‌سرپرست به متقاضیان فرزند خواندگی

امین حسین رحیمی، وزیر دادگستری در رویداد ملی هم‌افزایی ظرفیت‌سازی اجتماعی سازمان بهزیستی که امروز در وزارت کشور برگزار شد، در خصوص اصلاح آیین نامه حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست توضیحاتی ارائه کرد و گفت: اصلاح آیین‌نامه تحول اساسی در نگهداری از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست به وجود آورد.

وی ادامه داد: گاهی اوقات جامعه هدف بهزیستی کل مردم هستند. تصور می‌شود سازمان فقط به کسانی که دارای معلولیت هستند کمک می‌کند اما اورژانس اجتماعی برای آحاد مردم و ممکن است همه به خدمات آن نیاز داشته باشند لذا می‌توان گفت بهزیستی غمخوار کل مردم کشور است. دستگاه‌های مختلف از جمله بهزیستی عضو مرجع ملی حقوق کودک است. طی چند ماه اخیر در دولت مردمی چند کار مهم در این زمینه انجام شده است.

وزیر دادگستری ادامه داد: کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست را می‌توان به خانواده‌ها داد تا فرزندخوانده متقاضیان شوند. قوانین و مقررات فرزندخواندگی بسیار پیچیده و زمان‌بر است لذا کودکان باید مدتی در مراکز بهزیستی نگهداری شوند تا شرایط برای فرزندخواندگی فراهم شود و همین مدت که بچه‌ها در مراکز هستند، علی رغم زحمات بهزیستی و پرستاران، باز هم بچه‌ها در آغوش خانواده نیستند؛ لذا تلاش شد تا بتوانیم کودکان را از ابتدا به خانواده‌ها بسپاریم. این امر نیازمند اصلاح قانون و مقررات بود. در قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست، وقتی کودکی این شرایط را دارد به دستور دادستانی در اختیار سازمان بهزیستی قرار می‌گیرد اما نمی‌توان وی را به خانواده‌ سپرد، مگر از طریق فرزند خواندگی؛ آیین‌نامه این قانون با پیشنهاد اولیه مرجع ملی حقوق کودک اصلاح شد.

به گفته وی، به موجب این آیین‌نامه دیگر نیاز نیست منتظر فرآیندهای طولانی فرزند خواندگی ماند؛ به محض اینکه کودک بی‌سرپرست و بدسرپرستی با دستور دادستان در اختیار سازمان بهزیستی قرار گرفت، سازمان می‌تواند او را به خانواده‌هایی که مایلند به طور موقت این فرزند را نگهداری کنند، تحویل دهد و نظارت و کمک کند تا کودک در آنجا رشد کند. ممکن است همان خانواده شرایط داشته باشد و کودک را با تکمیل فرایند، فرزندخوانده خودش کند. ممکن است شرایطش را نداشته باشد. خانواده‌هایی هستند که مایلند کودکی را به فرزند خواندگی قبول کنند اما شرایط کامل را ندارند. یا برخی خانواده‌ها مایل نیستند فرزندان و کودکان دارای معلولیت را به عنوان فرزندخواندگی ببرند اما حاضرند به طور موقت سرپرستی آنها را قبول کنند.

رحیمی با تاکید بر اینکه این موضوع باید با طور دقیق اجرا شود، گفت: ما قصد نداریم با استفاده از این آیین‌نامه از زیر بار مسئولیت نگهداری این کودکان شانه خالی کنیم. هدف این است آنها در آغوش خانواده‌ها نگهداری شوند بنابراین باید بهزیستی دقت کند تا خانواده‌ها دارای صلاحیت باشند. برای واگذاری موقت باید دقت شود خانواده‌هایی انتخاب شود که مأمن کودکان باشند. اگر این آیین نامه جدید را به نحو صحیح اجرا کنیم، هیچ بچه‌ای دیگر در مراکز بهزیستی طولانی مدت نگهداری نمی‌شود. هر کودک بی‌سرپرست و بدسرپرستی که زیر ۱۸ سال است، مشمول این واگذاری است.

وی به موضوع کودکان کار و خیابان که بی سرپرست و بدسرپرست هستند نیز اشاره کرد و گفت: باید برای همه کودکان زیر ۱۸ سالی که سرپرست ندارند یا با حکم قضایی به عنوان بدسرپرست در اختیار سازمان بهزیستی قرار گرفتند این زمینه را فراهم کنیم که به خانواده‌ها بروند لذا گام بعدی بحث کودکان کار است. باید کودکان کار را شناسایی کنیم. این‌هایی که در خیابان هستند، چند گروه هستند. اگر کودک بی‌سرپرست و بدسرپرست است باید از این قانون استفاده کنیم و به طور موقت در اختیار خانواده‌ها قرار دهیم و حمایت کنیم اما برخی از آنهایی که در چهارراه هستند دارای خانواده هستند، اما فقیرند که باید به خانواده کمک کنیم تا کودک به خانواده خودش بازگردد.

وزیر دادگستری تصریح کرد: تعداد کمی از آنها هستند که یا از اتباع یا غیراتباع و معمولا بی‌سرپرست‌اند که در باندهایی هستند و در معرض سوء استفاده افراد قرار گرفته‌اند؛ باید با مسببان و عوامل باند برخورد قضایی شود؛ این هماهنگی با دادستانی‌ها انجام شده و قوه قضاییه با این موضوع همکاری جدی دارد تا با آنها برخورد شود. این کودکان هم به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ اگر بی سرپرست باشند مشمول این واگذاری‌ها می‌شوند و اگر دارای سرپرست و فقیر باشند، مشمول کمکها می‌شوند لذا اصلاح آیین نامه را باید جدی گرفت. شیوه نامه آن بیش از ۷۰ ماده دارد و تمام روش‌های اجرای این کار پیش‌بینی شده است. در بحث کودکان نباید توجه کنیم کودک چه کسی است؛ برای ما فرق نمی‌کند و افراد زیر ۱۸ سال کودک است. کسی که زیر ۱۸ سال دارد و سرپرست ندارد یا بدسرپرست است مورد حمایت و مشمول این آیین نامه می‌شود.

مهم‌ترین توقع دولت از بهزیستی رفتار شایسته با جامعه هدف است

همچنین در ادامه این مراسم، سیدصولت مرتضوی، وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی، سازمان بهزیستی را از نهادهای بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی عنوان کرد که در حوزه توانمندسازی معلولان و آحاد دچار آسیب‌های اجتماعی فعالیت می‌کند، گفت: سازمان بهزیستی درخصوص بازتوانی جامعه هدف گام‌های بلندی برداشته و در حوزه آموزش کار بزرگی انجام شده است. در حوزه اتکا به خود، مناعت طبع، ایجاد اشتغال و کارآفرینی گام‌های بلندی برداشته شده است که جای تقدیر و تشکر دارد. البته مشکلاتی هم در این حوزه متصور است. ما تلاش می‌کنیم تا خودکفایی و استقلال مالی را برای عزیزان فراهم کنیم و توجه کافی به مأموریت‌های سازمان بهزیستی داشته باشیم.

وی با بیان اینکه سازمان بهزیستی تنوع ماموریت دارد، گفت: سال ۱۴۰۱ در دو مرحله برای مراکز نگهداری معلولان منابع خوبی تخصیص داده شد و هم در سال ۱۴۰۲ برای اولین بار مستمری مددجویان تحت پوشش افزایش ۴۰ درصدی داشته است.

مرتضوی با بیان اینکه مهم‌ترین توقع دولت از کارگزاران بهزیستی رفتار شایسته با جامعه هدف است، گفت: باید به حوزه اشتغال توجه ویژه کنید. آموزش مناسب دهید و منابع خوبی هم اختصاص داده شده است. در حوزه مددجویان بهزیستی بانک‌های عامل هم همکاری و همراهی خوبی دارند. در حوزه اورژانس اجتماعی باید کمک کنید. شما باید در صحنه حاضر شوید و برای آحاد مختلف جامعه رفع مشکل کنید. افزایش سطح پوشش خدمات گیرندگان به ویژه زنان سرپرست خانوار و شناسایی استعدادهای برتر و درخشان و کمک به این استعدادها برای شکوفایی از تکالیف ماست و برای عمل کردن به تکالیف باید خود را مجهز به ارائه خدمت و خدمت بدون منت و مجهز به خدمت توام با عشق کنیم.

امروز تغییر چهره سازمانی و ادبیات سازمانی بهزیستی مشهود است

علی‌محمد قادری نیز با بیان اینکه امروز تغییر چهره سازمانی و ادبیات سازمانی بهزیستی مشهود است، گفت: برنامه‌های ارتقایی، به حداقل رساندن زمان خدمت مطلوب و بررسی زوایای پنهان برنامه‌ها در دستور کار است.

رئیس سازمان بهزیستی کشور با تاکید بر برقراری تعاملات فرادستگاهی، ایجاد ظرفیت‌سازی اجتماعی در استان‌ها، بیمه، توانمندسازی مهارت و تقویت و حمایت از کنشگران اجتماعی، گفت: در تحلیل انگاره‌های اجتماعی حساسیت داریم. هم فرکانسی با شرکای اجتماعی و طراحی طرح‌واره‌های تعاملی مدنظر ماست. به نکاتی همچون جریان‌سازی الگونمایی و تحول خواهی در دو لایه نظام راهبردی و اقدام راهبردی در این دو سال مدنظر قرار گرفته است. به دنبال فناوری امید هستیم که کارهای بزرگ و اراده بزرگ و همت بزرگ می‌خواهد لذا به دنبال اقدامات ماندگار هستیم.