خطر فرو رفتن هرم جمعیت جدی است

به گزارش برنا، طی ۶ ماه نخست سال جاری فرزندانی متولد می‌شوند که قبل از کرونا شکل گرفته‌اند. بنابراین در ۶ ماه نخست سال کاهش زیادی در موالید رقم نمی‌خورد. این نگرانی مربوط به شش ماهه دوم سال ۹۹ است که بنا به گفته متخصصان قطعا آمار تولد به‌صورت چشمگیری کاهش پیدا می کند. این امر مقوله‌ای به‌مراتب خطرناک‌تر از کاهش شیب افزایش یا کاهش جمعیت است زیرا کشور را با یک شوک جمعیتی مواجه می‌کند و زیر ساخت‌های ایجاد شده کشور را برای این گروه سنی با چالش جدی مواجه می کند.

کاهش ازدواج از ابتدای سال ۹۹

شهلا کاظمی‌پور، جمعیت شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران، در این رابطه گفت: آمار ازدواج به صورت قابل توجهی در یک ماه گذشته کاهش یافته است. مسئله‌ای که بواسطه ماه رمضان و ایام سوگواری پس از آن، تا حدودی تداوم خواهد یافت اما می‌توان امید داشت در نیمه دوم سال مقوله ازدواج و همسر گزینی به روال عادی خود بازگردد.

او افزود: از سوی دیگر بواسطه اختلافات خانوادگی که در این مدت افزایش یافته است نیز امکان افزایش طلاق‌ها وجود دارد و شاید کاهش آمار در این عرصه صرفا به‌خاطر تعطیلی مراکز ثبت طلاق و دادگاه‌های خانواده باشد.

کاهش آمار فرزندآوری در پائیز ۹۹

کاظمی‌پور با اشاره به افزایش پیشگیری در بارداری گفت: در این برهه از زمان بواسطه ترس از مراجعه به مراکز درمانی پیشگیری از بارداری افزایش یافته بنابراین به احتمال زیاد در پائیز ۹۹ کاهش آمار فرزندآوری خود را بیشتر نشان دهد.

این استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه در طول سال حدود ۳۰۰ هزار فقره سقط جنین انجام می‌شود، تاکید کرد: از یک‌سو برخی اقدام به سقط جنین می‌کنند تا کودک خود را در این وضعیت بدنیا نیاورند و از سوی دیگر برخی که با مراجعه به مراکز درمانی اقدام به سقط می‌کرده‌اند نیز ممکن است کودک خود را نگه دارند.

او اظهار کرد: به‌صورت کلی هرم سنی جمعیت ایران در وضعیت جوانی قرار دارد و فقط ۱۰ درصد از جمعیت ایران کهنسال هستند. به علت شیوع کرونا در میان کهنسالان این درصد تغییر آنچنانی نخواهد کرد و خللی که در این برهه زمانی در فرزندآوری بوجود می‌آید با وجود اینکه تبعات زیادی در بلند مدت دارد اما در هرم سنی فعلی تغییر آنچنانی ایجاد نمی‌کند.

کرونا فرصتی برای حذف مراسمات عروسی

کاظمی‌پور با تاکید بر لزوم فرهنگ‌سازی در عرصه ازدواج گفت: مردم باید در عرصه فرهنگی در نگرش خود تغییر ایجاد کنند و مراسمات تجملاتی که عمدتا با قرض و بدهی همراه می‌شود را باید از پروسه ازدواج حذف کنند. کرونا می‌تواند تبدیل به فرصتی شود تا این رسومات غیراصولی حذف شود و با کار فرهنگی و آموزش این رویه اشتباه را اصلاح کرد.

این جمعیت‌شناس اذعان کرد: جمعیت در معرض ازدواج به‌صورت طبیعی در کشور رو به کاهش بوده و این به این خاطر است که متولدین دهه هفتاد امروزه بیشتر ازدواج می‌کنند و جمعیت جوانان این دهه از جمعیت جوانان دهه ۶۰ کمتر است و وقوع کرونا نیز قطعا این آمار را کمتر می‌کند و امید است با فرهنگ‌سازی این شیب نزولی سریعا متوقف شود و جوانان به دور از رسومات دست و پا گیر به سمت ازدواج سوق پیدا کنند.

خطر ایجاد ناهمگونی در هرم سنی

او افزود: خطر فرورفتگی جمعیت در کمین است و امید است این مورد به‌صورت مقطعی رقم خورد. می‌توان امید داشت این کمبود بواسطه مشوق‌هایی که توسط مسئولین وضع می‌شود پس از فروکش کردن کرونا جبران شود اما این فرورفتگی قطعا جبران نخواهد شد و هر چه بیماری کرونا بیشتر به طول انجامد این فرورفتگی بیشتر خواهد بود و اثرات آن نیز بیشتر می‌شود که یکی از پیامدهای آن پیری جمعیت در آینده و عدم تناسب در مقطعی از زمان در جمعیت ایران است.

کاظمی‌پور در پایان با اشاره به تبعات بلند مدت عدم فرزندآوری در سال‌جاری گفت: در مرحله بعد کودکانی که امروز به دنیا می‌آیند نیز در سال‌های آینده و در زمان باروری نیز یک خلل دیگر در هرم سنی ایجاد می‌کنند و این امر باید با برنامه‌ریزی پوشش داده شود. در غیر این صورت هرم سنی ایران تناسب خود را از دست می‌دهد و ناهمگون می‌شود.