ضرورت طراحی و ساخت مدارس با کیفیت و معماری ایرانی_اسلامی برای آینده تحصیلی دانش‌آموزان

چهارمین همایش بین‌المللی و یازدهمین همایش و نمایشگاه ملی "مدرسه ایرانی معماری اسلامی ایرانی" صبح امروز در تالار جابربن حیان دانشگاه‌ تربیت مدرس تهران برگزار شد.

مهدی چمران در این همایش گفت: در گذشته نیز به دوستان گفته‌ام که شجاعت و کار ابتکاری که از دوره‌های قبل آغاز شده و بر روی معماری مدارس، به‌ویژه معماری اسلامی، سرمایه‌گذاری کرده‌اند، بسیار ارزشمند است. دوستان وقت و انرژی خود را برای طراحی مناسب، اجرای صحیح و همچنین نگه‌داری درست از این مدارس گذاشته‌اند، چرا که اگر آنچه می‌سازیم به درستی نگه‌داری نشود، پس از مدت کوتاهی آسیب می‌بیند و جایگاه خود را از دست می‌دهد. این شجاعت را به دوستانی که این انتخاب را کردند و این برنامه را آغاز کردند، تبریک می‌گویم.

چمران ادامه داد: تا آن‌جایی که به یاد دارم، این نشست‌ها در دانشگاه تهران و در دانشکده معماری برگزار شده و به خوبی به‌جا بوده است. کار دانشجویان و همکاران اساتید در کنار هم، نشان‌دهنده این است که ما می‌توانیم، همان‌طور که حضرت امام مطرح کردند، تحولی در کل کشور ایجاد کنیم. امروز شاهد این تحولات در همه رشته‌ها و زمینه‌ها هستیم و این تغییرات براساس اعتقاد به توانایی‌های خود ما شکل گرفته است.

وی افزود: هفته گذشته دیداری داشتم در دانشگاه آزاد و از یک طرح تحقیقاتی بسیار مهم و ارزنده که شاید بهتر باشد نامش را نبرم، مطلع شدم. پیشرفت‌های شایان توجهی که در سطح جهانی در حال انجام است، بسیار ارزنده است و مقام معظم رهبری نیز توجه خاصی به این پیشرفت‌های علمی در همه زمینه‌ها دارند. به جرات می‌توانم بگویم که پروژه‌های خاصی از جمله هوش مصنوعی و برنامه‌های مشابه، تحت نظر ایشان قرار دارد و خودشان شخصاً آن‌ها را دنبال می‌کنند.

رئیس شورای شهر تهران از شهید مصطفی چمران یاد کرد و گفت: در آن زمان بحث دفاع مقدس مطرح بود، هنوز به مسئولیت دانشکده معماری نیامده بودم. اولین حکمی که از ایشان گرفتم، این بود که کارهای علمی نظامی شهید دکتر چمران را دنبال کنم. در اهواز، ایشان پروژه‌های زرهی، زیردریایی، موشک و پل‌های ابتکاری را ساخته بودند و ما از آن‌ها استفاده می‌کردیم. این پروژه‌ها باید به دقت دنبال می‌شد. 

وی ادامه داد: اولین حکم من این بود که این پروژه‌ها را پیگیری کنم و حتی پس از ورود به دانشکده، همچنان این پروژه‌ها را در جبهه دنبال می‌کردیم. این توجه به توانایی‌های خود بسیار مهم است و نمونه این توانمندی‌ها را می‌توانیم در همین نمایشگاه مشاهده کنیم. آنچه را که ساخته‌ایم و ان‌شاءالله بهتر از این‌ها را نیز خواهیم ساخت.

چمران بیان کرد: برخی افراد ممکن است نگاهشان فقط به غرب یا شرق باشد، اما ما باید نگاه‌مان به خودمان باشد و به این باور برسیم که می‌توانیم، به‌ویژه در بحث معماری، ما پیشینه بسیار قوی و محکمی داریم. این موضوع چیزی نیست که تازه آغاز کرده باشیم. از معماری باستانی و ایران باستان، نمونه‌های بسیار ارزنده‌ای داریم که در دنیا بی‌نظیر است. وقتی به چغازنبیل یا تخت جمشید و دیگر آثار معماری ایران باستان فکر می‌کنیم، جایگاه بزرگ جهانی آن‌ها را می‌بینیم و می‌دانیم که حرف برای گفتن داریم. 

وی افزود: هنوز هم گنبدی به مانند آنچه ما در ایران ساخته‌ایم، وجود ندارد و کلیساهای قدیمی اروپا نیز از طاق استفاده می‌کردند، در حالی که ما گنبد را در ایران ساختیم و در این زمینه استاد شدیم. این پیشینه قوی در معماری ما وجود دارد و ورود اسلام و پذیرش آن در ایران نیز سبب شده که رشد بیشتری به ویژه در ساخت مساجد و دیگر ساختمان‌های معماری اسلامی داشته باشیم که بخش عمده‌ای از فرهنگ ما را تشکیل می‌دهد. 

چمران همچنین گفت: وقتی می‌خواهیم ایران را معرفی کنیم، یکی از اولین چیزهایی که به ذهن‌مان می‌رسد، یکی از مساجد بزرگ اصفهان یا ساختمان‌های مشابه آن است که به عنوان فرهنگ غنی خود ارائه می‌دهیم. این فرهنگ واقعاً غنی است و نه تنها از نظر گفتاری، بلکه در عمل نیز قابل مشاهده است. بسیاری از نویسندگان خارجی سال‌ها به ایران سفر کرده و کتاب‌های مفصلی در مورد معماری و هنر ایران نوشته‌اند که هنوز هم ارزنده و بی‌نظیر هستند، حتی زمانی که خود ایرانی‌ها این هنر و ساختمان‌ها را نمی‌شناختند.

وی افزود: من تبریک می‌گویم و تشکر می‌کنم از کسانی که این فرهنگ را در کشور ما باب کردند و آغاز به ساخت مدرسه کردند. مدرسه باید در هر محله‌ای وجود داشته باشد، همان‌گونه که مساجد در آن‌جا هستند. شهرهای قدیم ما بر محور مساجد و ارتباط با مدارس شکل گرفته‌اند و بسیاری از شهرهای دیگر دنیا نیز به همین صورت بوده‌اند و ما باید این محور را حفظ کنیم.

چمران بر تغییر نوع نگاه به فرهنگ کشور تاکید کرد و گفت: ما حرف‌های زیادی برای گفتن داریم، اما متأسفانه به خاطر نگاهی که سال‌ها به غرب داشتیم، به ویژه قبل از پیروزی انقلاب، هنوز در ذهن برخی افراد این نگاه باقی مانده است. اما امروز می‌بینیم که این نگاه عملاً تغییر کرده است و ما نیز باید تغییر کنیم و به این اعتقاد برسیم که می‌توانیم بهترین مدارس و بهترین ساختمان‌ها را خودمان بسازیم و به دنیا عرضه کنیم و در این زمینه پیشتاز باشیم.

وی ادامه داد: همچنین باید اشاره کنم که در حال حاضر، حدود ۵۰ درصد از مدارس کشور ما توسط خیرین ساخته می‌شود که این کار بسیار ارزنده‌ای است، اما باید مراقب باشیم، زیرا گاهی اوقات دانشگاه‌ها به عنوان خیرین ساخته می‌شوند، اما سلیقه شخصی آن فرد در این ساخت و سازها دخیل می‌شود. اینجا باید توجه ویژه‌ای داشته باشیم.

چمران افزود: میدانید که سلیقه شخص به‌عنوان یک سرمایه‌گذار یا خیر نباید راهی که پیش گرفته‌اید را تغییر دهد. البته تا به حال نشنیده‌ام که این‌گونه بوده، اما به هر حال نمونه‌هایی وجود دارد، حتی در مورد ساخت خوابگاه‌های دانشجویی، گاهی گفته می‌شود که خود فرد طراحی می‌کند و خود نیز می‌سازد، شاید صاحب دانشگاه خوشحال شود، اما متأسفانه، آن تبحر و استادی که برای آن کار لازم است، وجود نداشته و هزینه‌ای که صرف شده، به نتیجه‌ای ارزنده و ماندگار منجر نشده است.

چمران بر اهمیت معماری مدارس تاکید کرد و گفت: باید به این موضوع توجه داشته باشیم که وقتی مدرسه‌ای می‌سازیم، باید هزینه کنیم و خرج کنیم تا مدرسه‌ای مشابه مدارس زیبایی که در اصفهان، مشهد و یزد وجود دارد، بسازیم، به‌ویژه مدارس علمیه که نمونه‌های بسیار زیبایی هستند که این تقلید درست انجام شده، زیرا معمار آن یک معمار برجسته ایرانی بوده است که این مسائل را به خوبی درک کرده است.

رییس شورای شهر تهران با بیان اینکه ساخت مدارس برای آینده بسیار مهم است، اظهار کرد: علاوه بر توجه به ساخت مدارس، باید به نحوه ادامه و آموزش نیز توجه داشته باشیم تا دانش‌آموزانی که از این مدارس فارغ‌التحصیل می‌شوند، سرآمد باشند و بتوانند کشور خود را اداره کنند. خوشبختانه، نسل نو امروز ما در مقابل سد علمی نیست و نیاز داریم خودمان بسازیم و به این باور و اعتقاد رسیده‌ایم.