هوش مصنوعی چگونه می‌تواند به دانش‌آموزان و معلمان کمک کند؟
تهران (پانا) - یک پژوهشگر و مدرس هوش‌مصنوعی، هوش مصنوعی را مقابل هوش انسان دانست و تاکید کرد که هوش مصنوعی می‌تواند آموزش را در تمامی پایه‌ها و برای تمام دانش‌آموزان متحول کند.
حسین امامی پژوهشگر و مدرس هوش مصنوعی و استاد دانشگاه در گفت‌و‌گو با پانا به اهمیت وجود هوش مصنوعی در دنیا و ارزش و جایگاه آن اشاره کرد و گفت: «اگر بخواهیم ظهور هوش مصنوعی را با یکی از اختراعات بزرگ جهان که در زندگی مردم و جوامع بسیار تأثیرگذار بوده مقایسه کنیم می‌توانیم بگوییم که نزدیک‌ترین مقایسه، اختراع برق است. یعنی بزرگی و اهمیت این اتفاق را ما می‌توانیم با کشف برق مقایسه کنیم. به این دلیل که برق سبک زندگی در خانه‌ها و صنایع را به طور کامل تغییر داد و هوش مصنوعی هم این قابلیت را دارا است که تحول بنیادین در عرصه‌های مختلف زندگی ایجاد کند؛ آنچه که می‌گفتند برق انقلابی را در تمدن بشری ایجاد کرد، هوش مصنوعی هم می‌تواند همه چی را متحول کند. یک ویژگی مشترکی که بین این دو هست پیش‌بینی‌ناپذیر بودن هر دو است یعنی الان برای هوش مصنوعی در آینده قرار است چه اتفاقی بیفتد و چگونه آینده اقتصادی را در دست می‌گیرد مشخص نیست. هوش مصنوعی مانند برق پتانسیل تغییر کامل تمدن بشری را دارد.»
هوش مصنوعی در مقابل هوش انسان است
امامی در ادامه افزود: «وقتی اسم هوش مصنوعی را می‌آوریم منظور ما سیستم‌هایی است که در قالب ماشین به‌عنوان یک دستیار انسان و به جای هوش انسان فکر و استدلال می‌کند. به همین دلیل است که میگویند هوش مصنوعی در مقابل هوش انسان است.»
این استاد دانشگاه و مدرس هوش مصنوعی به سابقه وجود هوش مصنوعی اشاره و اظهار کرد: «سابقه هوش‌مصنوعی برمی‌گردد به گذشته‌های دور، حتی یک ماشین حساب هم مبتنی بر هوش مصنوعی بوده، شاید آن زمان اسم هوش‌مصنوعی را روی آن نگذاشته باشند ولی چون مبتنی بر الگوریتم بوده آن نیز هوش‌مصنوعی به حساب می‌آید. الگوریتم به معنای ساده یک نقشه راه است که دقیقاً می‌گوید چه کاری چطور انجام شود؛ این یعنی الگوریتم، یعنی اگر ما می‌گوییم مثلاً ماشین حساب مبتنی بر هوش‌مصنوعی و مبتنی بر الگوریتم است یعنی اینکه ماشین حساب می‌داند هر عددی ضرب در عدد دیگر پاسخ آن چی می‌شود، الگوریتم اشاره به این دارد که ما مجموعه‌ای از دستورات مشخص را برای رسیدن به یک هدف داریم، به معنای ساده یعنی الگوریتم همه اینها مثل یک دستور کار و یک آشپز می‌ماند.»
هوش مصنوعی به واسطه انقلاب یادگیری عمیق فراگیر شد
وی در ادامه به تاریخچه هوش مصنوعی اشاره و بیان کرد: «در زمینه تاریخچه هوش مصنوعی من اشاره می‌کنم به اینکه خود شطرنج که ما با کامپیوتر در زمان‌های گذشته بازی می‌کردیم آن نیز مبتنی بر هوش‌مصنوعی بود. پس موضوع هوش‌مصنوعی، موضوع جدیدی نیست؛ آن چیزی که الان هوش‌مصنوعی رو مهم کرده به واسطه انقلاب یادگیری عمیق است که در سال ۲۰۱۲ و با فراگیرتر شدن شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های اجتماعی در بستر اینترنت فراگیر شد. قدرت هوش‌مصنوعی به واسطه اینترنت امروزه خیلی مهم شده است. آقای آلن تورینگ که یکی از کسانی است که در تاریخچه هوش‌مصنوعی از ایشان یاد می‌کنند به عنوان پیشگام این حوزه یک جمله‌ای دارند که میگویند «ماشین‌ها می‌توانند فکر کنند اما نه به آن شیوه‌ای که انسان‌ها فکر می‌کنند» این تعاریفی بوده که ایشان آن موقع شاید ۵۰ سال پیش درباره هوش مصنوعی مطرح کرده بودند.»
سرمایه‌گذاری ۱۵۰ میلیارد دلاری چین برای رهبری هوش مصنوعی در جهان
امامی کشور آمریکا را پیشتاز در زمینه هوش مصنوعی دانست و اذعان کرد: «قطعاً آمریکا پیشتاز این حوزه هست و مخصوصاً دو شرکت Open Ai و گوگل در خط مقدم پیشرفت‌های این حوزه هستند. کشور‌ها سرمایه‌گذاری‌های عظیمی انجام دادند، چین هم همین‌طور، چین بر اساس سندی که تدوین کرده گفته من تا سال ۲۰۳۰ یعنی تا ۶ سال آینده رهبری جهانی هوش‌مصنوعی را در جهان متعلق به خودم می‌کنم. از سوی دیگر اتحادیه اروپا هم فعالیت‌هایی را انجام دادند در این زمینه که چطور پیشتاز شوند، من کشور چینی را که مثال زدم سرمایه‌گذاری ۱۵۰ میلیارد دلاری داشته است. انگلیس، کانادا، آلمان و ژاپن از پیشگامان توسعه و کاربرد هوش‌مصنوعی هستند.»
وی گفت: «اینکه در ایران چه فعالیت‌هایی انجام شده، می‌توانیم بگوییم که فعالیت‌های دانشگاهی، فعالیت‌های پژوهشی و فعالیت‌های آموزشی نسبت به فعالیت‌های اجرایی در ایران جلوتر است. ما اقداماتی را در ایران انجام دادیم مثلاً پژوهشکده‌های هوش‌مصنوعی در دانشگاه‌های مختلف ایجاد شده است، سند ملی هوش‌مصنوعی تدوین و سازمان هوش‌مصنوعی در ایران تأسیس شده است و شرکت‌ها سازمان‌ها برای توسعه ابزارهای هوش‌مصنوعی دست به اقدام زدند اما در این حوزه ما در زمینه کاربردهای عملی و زیرساخت‌ها نسبت به بخش آکادمیک بسیار عقب‌تر هستیم به این دلیل که این کاربردها و زیرساخت‌ها نیاز به سرمایه‌گذاری بالا دارد؛ ما در این زمینه در ابتدای مسیر هستیم.»
وی عنوان کرد: «یکی از مهمترین کاربردهای هوش‌مصنوعی در آموزش و پرورش تولید محتوا است و ما به کمک هوش مصنوعی می‌توانیم تولید محتوای آموزشی گسترده‌ای داشته باشیم؛ یکی از ویژگی‌های هوش‌مصنوعی شخصی‌سازی یادگیری است که در این حوزه آموزش می‌تواند در زمینه ارزیابی و سنجش دانش‌آموزان کمک کند، به معلمان می‌تواند در برنامه‌ریزی درسی کمک کند، طرح درس بنویسد و همچنین در فرایندهای اداری و مدیریت مدرسه هم می‌تواند کمک‌رسان باشد.»
هوش مصنوعی می‌تواند آموزش را متحول کند اما هیچگاه جایگزین معلمان نمی‌شود
امامی تاکید کرد: «در خصوص الزامات ورود آموزش و پرورش به دوره هوش‌مصنوعی و چگونگی ورود هوش‌مصنوعی به آموزش و پرورش نکته‌ای را باید عرض کنم که به هر حال مدت زمانی را می‌طلبد تا زیرساخت مورد نیاز مدارس مثل اینترنت پرسرعت فراهم شود، مدارس باید با تجهیزات هوشمند مدیریت شوند، در کنار این زیرساخت‌ها باید آموزش معلمان نیز شکل بگیرد، آنها به خوبی آموزش ببینند، بعد استانداردهایی برای این کار باید تدوین شود که تا چه حدی استفاده شود و چه مواردی استفاده نشود. این الزامات باید تعیین شود. هوش‌مصنوعی می‌تواند آموزش را متحول کند اما فقط به عنوان یک ابزار و هیچگاه جایگزین معلمان نمی‌شود.»
کاربردهای هوش مصنوعی در آموزش و پرورش
امانی خاطرنشان کرد: «اگر ما عناصر آموزشی را تقسیم‌بندی کنیم، هوش مصنوعی در هر زمینه‌ای می‌تواند کمک‌رسان باشد؛ مثلاً همان‌طوری که عرض کردم برای معلم‌ها می‌تواند در برنامه‌ریزی درسی کمک کند، به آنها در ارزیابی دانش‌آموزان، تحلیل رفتار و تحلیل عملکرد آنها به معلمان یاری برساند؛ هوش مصنوعی قادر است آموزش را شخصی‌سازی کند یعنی مفاهیم پیچیده آموزشی را ساده‌تر کند، شاید هر معلمی نتواند به زبان ساده یک مسئله را یاد دهد، ولی از طریق هوش‌مصنوعی می‌تواند آن محتوا شخصی‌سازی شده باشد، درگیری و حتی حل مسائل مختلف و اینکه می‌تواند یک الگویی را در ذهن دانش‌آموز ایجاد کند. برای حل مسائل در زمینه تجهیزات و فضای آموزشی خوب به هوشمندسازی کلاس‌ها کمک می‌کند، در زمینه کتاب‌های درسی هم به هر حال محتوا باید به‌روزرسانی مداوم شود که هوش‌مصنوعی می‌تواند از منابع مختلفی که ما داده‌هایی به آن وارد کنیم، به‌روزرسانی را انجام دهد. هوش‌مصنوعی می‌تواند برای همه دانش‌آموزان صرف نظر از اینکه جنسیت‌شان چی هست مفید و قابل استفاده باشد البته ممکن است محتوا و روش‌های آموزشی با نیازها و علایق هر گروهی به‌صورت متفاوت طراحی شود. هوش مصنوعی در تمامی مقاطع قابل استفاده است اما آموزش، نحوه و میزان استفاده از آن باید متناسب با سن و نیاز دانش‌آموزان تنظیم شود.»
کیمیا قارلقی
ارسال دیدگاه