کارشناسان و اساتید قرآن در گفت‌وگو با پانا پاسخ دادند؛
«آموزش‌و‌پرورش» یا «سازمان اوقاف»؛ کدام نهاد شایسته برگزاری مسابقات قرآن دانش‌آموزان است؟
تهران (پانا) - مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه از بازگشت شکوفه‌ها (مسابقات کمتر از ۱۸ سال) به مسابقات سراسری این سازمان خبر داده است، اقدامی که ظاهراً خلاف آخرین دستور و مصوبه ستاد عالی مسابقات و بدون نظرخواهی از وزارت آموزش و پرورش صورت گرفته است.
برگزاری مسابقات قرآنی یکی از موثر‌ترین مسیر‌های آموزش مسائل دینی و دروس کتاب آسمانی به نوجوانان است. از این رو سال‌هاست که مسابقات قرآنی توسط نهادهای مختلف برگزار می‌شود. یکی از جنبه‌های مهم آموزه‌های قرآن به‌کار بستن آن در دوران شکوفایی و بلوغ افراد است و از این رو یکی از ارکان مهم که در برگزاری مسابقات با نگاه ویژه به آن می‌پردازند، گروه سنی ۱۲ تا ۱۸ سال یا همان گروه سنی نوجوان است که بسیاری از آنان دانش‌آموز هستند. این گروه به دلیل اهمیت و جایگاه ویژه خود همیشه مورد توجه مسابقات و محافل قرآنی بوده‌اند. در سال ۹۴ مسیر مسابقات قرآنی به جهت افزایش کیفیت مسابقات، با تصمیم ستاد عالی مسابقات قرآن کشور مستقر در سازمان اوقاف و امور خیریه، تحولی را به خود دید تا بستر‌سازی برای حضور بیشتر دانش‌آموزان ممکن شود.
در سال ۹۴ بدون نظر آموزش و پرورش، براساس درخواست تعدادی از کارشناسان و داوران قرآن کشور، این موضوع در ستاد عالی مسابقات قرآن مطرح شد که با توجه به اهداف مشترک مسابقات شکوفه‌ها (مسابقات کمتر از ۱۸ سال) و دانش‌آموزان و مخاطب مشترک این مسابقات، این مسابقات تجمیع شود و آموزش و پرورش برگزارکننده باشد. در سال ۹۴ این مسابقات تجمیع شدند و پس از یکسال چون منتقدانی در اوقاف، در مدیران کل استان‌ها داشت، رئیس وقت سازمان، جلسه‌ای را با حضور موافقان و مخالفان برگزار و طرح را بررسی کردند، در این جلسه با نظر اکثریت، تصویب شد که این طرح مفید است و تصمیم درستی است و باید تمدید شود. در این جلسه تصمیم گرفته شد برگزاری مسابقات کماکان در آموزش و پرورش برای ۳ سال دیگر تمدید شود و پس از آن دیگر به موضوع مسابقات شکوفه‌ها پرداخته نشد. به همین دلیل ادامه مسیر مسابقات قرآنی برای گروه سنی کمتر از ۱۸ سال صرفا توسط وزارت آموزش و پرورش انجام شد.
این مسیر تحولی برای شناسایی دانش‌آموزان مستعد، مفید و موثر واقع شد، چرا که وزارت آموزش‌وپروش و زیرشاخه‌های آن به دلیل جامعیت، کیفیت و قدرت شناسایی بالا توانست در این مسابقات به خوبی حضور پیدا کند و عرصه ظهور نخبگان قرآنی را در گروه سنی دانش‌آموزان به خوبی فراهم کند. پس از تجمیع این مسابقات برای دانش‌آموزان، نخبگان بسیاری در این عرصه کشف شدند و بسیاری از دانش‌آموزان دروس قرآنی را در قالب مسابقات فرهنگی در مدارس آموختند که این خود دستاورد بزرگی بود. استعدادهای کشف‌شده در دل این مسابقات در صحنه‌های جهان اسلام و بین‌المللی درخشیدند. آموزش و پرورش بستری را فراهم کرد که تمام دانش‌آموزان از آن بهره ببرند.
اکنون که سال‌ها از سیاست‌گذاری و فرآیندی که به اذعان کارشناسان مسیر درست خود را طی کرده است، گذشته است، امسال در اطلاعیه‌ای که سازمان اوقاف صادر کرده، نام مسابقات شکوفه‌ها بار دیگر به چشم می‌خورد و اعلام کرده‌‌اند که شکوفه‌ها به مسابقات قرآن اوقاف بازگشته است! این در حالی است که مسئولان وزارت آموزش و پرورش از چنین تغییری در برنامه مسابقات قرآن ابراز بی‌اطلاعی می‌کنند. مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش در همین باره از مساله تغییر پیش آمده ابراز بی‌اطلاعی کرد و گفت: «دوستان ما در اوقاف به‌صورت خودسرانه این جداسازی مسابقات را انجام دادند. اگر قرار است جداسازی صورت بگیرد، از آن‌جایی که ستاد عالی مسابقات قبلا این مسابقات را تجمیع کرده، باید مجددا در ستاد عالی مسابقات این تفکیک تصویب شود. حدود دو سال است ستاد عالی مسابقات که بنده هم یکی از اعضای ستاد هستم تشکیل جلسه‌ای نداده است.»
کارشناسان و داوران مسابقات قرآن در گفت‌وگو با پانا اصل اساسی در مسابقات را فراهم‌کردن زمینه و بستر شکوفایی هر چه بیشتر استعدادهای قرآنی و شناسایی بیشتر و بهتر و با‌کیفیت‌تر نخبگان نوجوان قرآنی کشور می‌دانند. محمد بادپا که خود در ۶ دوره، داور این مسابقات قرآنی بوده است و از چهره‌های شناخته‌شده در برگزاری محافل و مسابقات قرآنی است، درباره مزیت‌های اجرای این مسابقات در وزارت آموزش و پرورش به پانا گفت: «آموزش و پرورش اکنون به تیم خیلی خوبی برای برگزاری این مسابقات رسیده است. همچنین با زحماتی که در این ۱۰ سال برای این مسابقات در وزارت آموزش و پرورش کشیده شده، تجربه خوبی در زمینه برگزاری این جشنواره به دست آوردند.»
اجرای مسابقات توسط آموزش و پرورش بهتر از اجرای آن توسط اوقاف است
این کارشناس ادامه داد: «با توجه به اشرافی که آموزش و پرورش به حوزه نوجوانان دارد، که گروه سنی ۱۲ تا ۱۸ سال هم مخاطب این مسابقه هستند، این وزارت‌خانه محل خوبی برای اجرای این طرح است.»
وی به تجربه آموزش و پرورش در زمینه برگزاری این مسابقات اشاره کرد و افزود: «جرح و تعدیلی که در این وزارت به مرور زمان صورت گرفته، با وجود کارشناسانی که در این زمینه دارند، تجربیات خوبی را در اختیار آموزش و پرورش قرار داده است. من در کنار این کادر در برگزاری جشنواره قرار داشتم و از آن‌جا که کار خودمان نیز از این جنس است، از دیدگاه من اجرای این مسابقه توسط آموزش و پرورش بهتر از اجرای آن توسط اوقاف است.»
بادپا همچنین بر توانایی سازمان اوقاف در برگزاری این مسابقه نیز تاکید کرد و افزود: «سازمان اوقاف کمبودی در جهت برگزاری این مسابقات ندارد. چرا که مرکز امور قرآنی اوقاف مهارت ویژه‌ای در برگزاری مسابقات قرآنی دارد. اما این منافاتی با اجرای این مسابقات در آموزش و پرورش ندارد و با تجربه‌ای که آموزش و پرورش کسب کرده شایسته است که برگزارکننده این مسابقات باشد.»
حسن ربیعیان، از اساتید و داوران خبره مسابقات قرآنی که چندین دوره در حوزه نوجوانان نیز فعالیت داشته دیدگاه وسیعی نسبت به این مسابقات دارد. وی در این ارتباط به پانا گفت: «هر دو سازمان تجربه برگزاری مسابقات بسیاری را در کارنامه خود دارند، در زمانی که ما به‌عنوان داور در مسابقات دانش‌آموزی شرکت کرده و داوری می‌کردیم، این مسابقات از نظم بسیار خوبی برخوردار بود و به‌خوبی این مسابقات اجرا می‌شد. از طرفی نیز سازمان اوقاف هم پیشینه بسیار قوی دارد و مسابقات بسیاری را اجرا کردند که از آن تجربه به دست آوردند. در نتیجه هر دو نهاد پیشینه خوبی برای اجرای این برنامه دارند.»
ربیعیان ادامه داد: «باید ببینم که در سال ۹۴ چرا و به چه علت این مقطع خاص از مسابقات جابه‌جا شد و چه اتفاقاتی رخ داد. اگر دلیلی که در آن زمان باعث جابه‌جایی نهاد اجرایی شد، منطقی بود و هنوز وجود داشت باید به سراغ اجرای آن برویم. اگر کار اجرایی مسابقات به درستی صورت گرفته و نتیجه حاصل شد، باید مسابقات در آموزش و پرورش ادامه پیدا کند. اما اگر اجرای آن نواقص داشت یا نتیجه لازم حاصل نشد و نتیجه معکوس داشت، باید پس از ارائه مستندات برای اثبات این اتفاق، دلیل آن روشن و در صورت نیاز مسابقات به اوقاف بازگردد.»
هدف مشترک است؛ باید هم‌افزایی صورت گیرد
این استاد قرآن افزود: «آن‌چه که تجربه شده است و به نظر من از آن‌جا که آموزش و پرورش عنوان دانش‌آموزی دارد و اگر بتواند همچون گذشته با نظم، برنامه‌ریزی و آموزش این مسابقات را اجرا کنند، منافاتی به وجود نمی‌آید. هدف مشترک است و قرار است در این مسابقات ما نوجوانان خود را با قرآن مانوس کنم و آنان را آموزش دهیم تا شخصیت قرآنی پیدا کنند.»
باید نشست مشورتی برگزار شود و کار دست آموزش و پرورش باشد
وی به ضرورت تقسیم کار میان آموزش و پرورش و سازمان اوقاف و امور خیریه اشاره کرد و گفت: «در فضای آموزش‌و‌پرورش با توجه به سیستم آموزشی‌محور و نوع ارتباط با اساتید و مربیان، می‌توان تلاش کرد تا مسابقات قرآنی شکوفه‌ها در این نهاد باقی بماند. از طرفی سازمان اوقاف فعالیت‌های متعدد، کارها و مسابقات قرآنی مختلف را پیگیری و مدیریت می‌کند، باید یک تقسیم کار صورت بگیرد و نشست هم‌افزایی و مشورتی برای دوستان اوقاف و آموزش و پرورش فراهم شود تا نتیجه مثبت به دست بیاید و کار به دست آموزش و پرورش بیافتد.»
راهکار چیست؟
ربیعیان به ارائه راهکاری برای حل این موضوع اشاره کرد و گفت: «اگر مشخص شود کدام مسیر برای رسیدن به هدف ارزشمند و مفید‌تر است، باید هر دو نهاد با امکانات خود پای کار بیایند و کمک کنند تا به هدف اصلی و مطلوب دست یابیم. اگر هر دو گروه یک جلسه مشترک با حضور اساتید و کارشناسان حوزه قرآن برگزار کنند و در این جلسه نتیجه بگیرند که چه نهادی مسئولیت اجرای این مسابقات را بر عهده بگیرد، بسیار خوب و مفید خواهد بود. در این‌صورت اگه مسئولیت اجرا به دست آموزش و پرورش باشد، اوقاف به کمک آن می‌آید و اگر مسئولیت با اوقاف باشد، آموزش و پرورش کمک خواهد آمد.»
ارسال دیدگاه