آموزش‌و‌پرورش قرارگاه تربیت فناورانه‌

در سال‌های اخیر، ترکیب فناوری‌ها و شیوه‌های مدرن در سیستم‌های سنتی آموزشی، به‌منظور بهبود تجربه پرورش و یادگیری با رشد فزاینده‌ای همراه بوده است، هوش مصنوعی نیز به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین پتانسیل‌های حوزه فناوری، می‌تواند طیف گسترده‌ای از انواع آموزش‌ها را برای دانش‌آموزان داشته باشد.

در حال حاضر آموزش هوش مصنوعی به دانش‌آموزان یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که در حوزه آموزش و پرورش بسیار مورد بحث و بررسی قرار گرفته و حتی مورد تاکید کارگزاران دستگاه تعلیم و تربیت است؛ برای مثال رضامراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش دولت سیزدهم که آذرماه امسال مهمان برنامه پرسشگر شبکه آموزش بود، در این رابطه اظهار کرد: «سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور و همچنین مرکز مطالعات آموزش و پرورش در مورد هوش مصنوعی مشغول به فعالیت هستند.»

اظهارات وزیر آموزش و پرورش نوید از درک و توجه همه‌جانبه این وزارتخانه بزرگ به حوزه تکنولوژی، به‌خصوص در بحث هوش مصنوعی دارد، چراکه سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی و همچنین مرکز مطالعات وزارت آموزش و پرورش متولی اصلی متون آموزشی و نشر کتب درسی برای آموزش فرزندان این سرزمین هستند.

وزیر آموزش و پرورش در واپسین روزهای آذرماه سال جاری نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری برنا، از فعال شدن قرارگاه تربیت فناورانه خبر داد و گفت: «موضوع فناوری‌های نوین به طور عام در دستور کار آموزش و پرورش قرار گرفته است. پژوهشگاه آموزش و پرورش چند نشست در موضوع هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین در آموزش و پرورش برگزار کرده که تبدیل به سیاست شده است.»

وی تاکید کرد: «قرارگاهی اختصاصی تحت عنوان "قرارگاه تربیت فناورانه" در آموزش و پرورش از نو فعال شده است و به زودی این قرارگاه فعالیت خود را شروع خواهد کرد. همچنین به اطلاع عموم مردم باید برسانیم که هوش مصنوعی حتما به مدارس خواهد رفت و همین الان نیز "شبکه شاد" جلوه‌ای از هوش مصنوعی است.»

همچنین محمدمهدی کاظمی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در رویداد ملی دانش‌آموزی هوش مصنوعی که مهر امسال برگزار شد، با بیان اینکه امروزه دارایی‌های کشورها، دارایی‌های نامشهود است که ایده‌ها و تفکرات و دانش‌آموزان بخشی از این دارایی‌ها هستند، اظهار کرد: «هوش مصنوعی بسیار مؤثر است و باعث ارزش‌آفرینی خواهد شد. با استفاده از هوش مصنوعی می‌توان زمینه ارزش‌آفرینی، کارآفرینی و اشتغال را فراهم کرد و رفع مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جامعه را نیز شاهد باشیم که مستلزم استفاده از تکنولوژی‌ و فناوری‌ است.»

وی با بیان اینکه ‌هوش مصنوعی می‌تواند خطاها را در عرصه‌های مختلف کاهش دهد، گفت: «توجه به هوش مصنوعی به عنوان یک ضرورت در کشور مطرح است، البته اگر در موضوع هوش مصنوعی، اخلاق و معنویت در نظر گرفته نشود، مغایر با نگاه بشری است و می‌تواند به بشریت لطمه وارد کند؛ لذا این علم و تکنولوژی باید در خدمت بشریت باشد.»

وی با بیان اینکه هوش مصنوعی می‌تواند زمینه تقویت نگاه الگوریتمی، سیستماتیک و خلاقانه را در دانش‌آموزان فراهم کند، عنوان کرد: «به عنوان خادمان مردم در نظام تعلیم و تربیت کشور درصدد تقویت هوش مصنوعی و کدنویسی هستیم و این را جزو اولویت‌های نظام تعلیم و تربیت می‌دانیم. هوش مصنوعی می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی را برای کشور و دانش‌آموزان خلق کند، لذا در جشنواره‌های مختلف به‌عنوان یک بخش به این موضوع پرداخته شده، از جمله در جشنواره نوجوان خوارزمی و جشنواره‌های علمی ـ پژوهشی این موضوع مد نظر قرار گرفته است.»

با توجه این سخنان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش به این نتیجه می‌رسیم که دستگاه تعلیم و تربیت به صورت جدی به‌دنبال استفاده از ابزاری موثر به نام هوش مصنوعی است و حتی اگر نگاهی هم به فعالیت‌های قبلی این وزارتخانه در این زمینه بکنیم، شاهد عملی شدن تعدادی از وعده‌های مرتبط خواهیم بود. برای مثال می‌توان به مبحث آموزش کدنویسی به دانش‌آموزان اشاره کرد، طرحی که در اردیبهشت ماه سال گذشته آغاز شد و بیش از ۱۰ هزار دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول توانستند در دوره‌های برگزار شده شرکت کنند، حال نیز گامی جدی در این حوزه قرار است برداشته شود، گامی که ابلاغ آن به استان‌ها انجام شده است و قرار است ۱۰۰ هزار دانش‌آموز با اولویت مدارس شبانه‌روزی به‌منظور تربیت مدیران آینده صنعت دیجیتال کشور، آموزش ببینند؛ طرح ایران دیجیتال که به نام شهید فخری‌زاده مزین شده، نام این گام مهم است.

محمدمهدی کاظمی، معاون آموزش متوسطه ورارت آموزش و پرورش از آغاز به‌کار طرحی مشترک میان وزارت آموزش و پرورش و وزارت ارتباطات، تحت عنوان طرح شهید فخری‌زاده داده است. کاظمی درباره این طرح اظهار کرد: «براساس این طرح مدارس با حمایت‌هایی که وزارت ارتباطات انجام می‌دهد تجهیز می‌شوند تا بتوانیم موضوع برنامه‌نویسی و کدنویسی را نهادینه کنیم.»

وی گفت: «سال گذشته دانش برنامه‌نویسی به ۱۲ هزار معلم آموزش داده شد. این معلمان گروهی از دبیران ریاضی، علوم و کار و فناوری بودند که سال گذشته توانستند دانش‌آموزان را آموزش دهند، البته باید خاطرنشان کرد که عمده برنامه‌ها در سال تحصیلی جاری به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود.»

و اما ۲۸ آذر، روزی مهم برای دانش‌آموزان ایرانی بود؛ در این روز معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در نشست بررسی زمینه‌های همکاری جهت اجرای طرح آموزش مهارت‌های برنامه‌نویسی، هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال (ایران دیجیتال) از ابلاغ طرح ایران دیجیتال به استان‌ها‌ مزین به نام شهید فخری‌‌زاده خبر داد و گفت این طرح به‌منظور بررسی زمینه‌های همکاری جهت اجرای طرح آموزش مهارت‌های برنامه‌نویسی، هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال (ایران دیجیتال) اجرا خواهد شد.

محمدمهدی کاظمی با بیان اینکه ضرورت کسب شایستگی‌های فنی و غیر‌فنی به‌ویژه در دنیای امروز و در دوره اول متوسطه یک ضرورت مهم برای تربیت دانش‌آموزان است، اظهار کرد: «آموزش یک مهارت، با نگاه راهبردی به آموزش هوش مصنوعی و دروازه ورود به آن یعنی کدنویسی، برای مواجه دانش‌آموزان با عصر جدید اهمیت بسیاری دارد، از این رو طرح آموزش مهارت‌های برنامه‌نویسی، هوش‌مصنوعی و اقتصاد دیجیتال (ایران دیجیتال) مزین به نام شهید فخری‌زاده به استان‌ها ابلاغ شده است.»

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با اشاره با اجرای طرح ایران دیجیتال تصریح کرد: «این طرح در راستای اجرایی‌سازی سند تحول بنیادین و برنامه درسی ملی در استان‌ها با اولویت مدارس شبانه‌روزی ابلاغ و در حال انجام است.»

وی با تاکید بر ضرورت مشارکت دستگاه‌ها برای تحقق اهداف نظام تعلیم و تربیت، تصریح کرد: «اجرای مطلوب این طرح به منظور تحقق اهداف تعیین شده، نیازمند مشارکت دستگاه‌ها به ویژه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است تا شاهد تربیت دانش‌آموزانی مسلط بر مهارت‌های کدنویسی و هوش مصنوعی در کشور باشیم.»

‌معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز از آموزش ۱۰۰‌هزار دانش‌آموز با اولویت مدارس شبانه‌روزی به منظور تربیت مدیران آینده صنعت دیجیتال کشور خبر داد. میثم عابدی در این خصوص گفت: «وظیفه تمامی دستگاه‌ها و نهادها حمایت و همراهی با مجموعه وزارت آموزش و پرورش برای تحقق اهداف و رویکردهای تعیین شده در راستای منویات مقام معظم رهبری است. این همکاری در راستای تربیت نیروی انسانی مسلط، آگاه و توانمند برای مدیریت آینده حوزه فناوری اطلاعات و بخش‌های وابسته به آن است.»

معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به زمینه‌های همکاری، تصریح کرد: «تربیت راهبران‌ دیجیتال در راستای اجرای مطلوب ایران دیجیتال در دست اقدام است و آموزش ۱۰۰ هزار دانش‌آموز با اولویت مدارس شبانه‌روزی به‌منظور تربیت مدیران آینده صنعت دیجیتال کشور برنامه‌ریزی شده است که با همکاری وزارت آموزش و پرورش محقق خواهد شد.»

با توجه به تمامی موضوعات ذکر شده می‌توان گفت رویکرد تحولی آموزش و پرورش در دولت فعلی رویکرد خوبی است که می‌تواند اهداف مورد نظر را تحقق ببخشد، چون‌ در این دولت و در وزارتخانه‌ای مانند وزارت آموزش و پرورش، مدیران و مسئولانی حضور دارند که می‌خواهند شیوه‌های نوین آموزش نیز به تعلیم و تربیت وارد شود و دانش‌آموزان از برترین تکنولوژی‌های روز بهره‌مند شوند، چنین عملی یعنی چند بُعدی نگاه کردن و دور بودن از نگاه‌های تک بُعدی که منجر به انفعال در آموزش می‌شود، موضوعی که پیش‌تر باید به سراغ آن می‌رفتیم اما با توجه به انفعال در برخی زمینه‌ها آن‌هم توسط دست‌اندرکاران قبلی، حرکت به سمت موضوعات نوین که در آموزش بسیار کاربرد دارد، به امروز موکول شده است و این وظیفه خطیر برعهده سیاست‌گذاران فعلی وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته تا در مدارس اجرایی شود.