گفت و گوی پانا با چند معلم استان فارس در خصوص مشکلات تدریس مجازی و خلاقیت‌ها و فداکاری‌هایشان
به نام معلم
آباده (پانا) - باز هم اردیبهشت آمد، ماهی که عطر بهار نارنجش فضای کوچه مدرسه‌ها را پر از عطر مهربانی می‌کرد و ترنم صدای دلنشین بچه‌ها تنها صوتی بود که هر نفسی را تازه می‌کرد. صبح دوازدهمین روز از این ماه که متعلق است به‌نام آشناترین ترانه سازهای عالم، نابترین گل‌واژه های عاشقی و ایثار، به‌نام معلمان عزیز این سرزمین.
آنان که دیر زمانی است هر صبح باید از قاب گوشی نظاره‌گر کارهای دانش‌آموزان باشند و اینترنت ضعیف، رابط دیدن تصاویر بچه‌ها است. دیگر نه حیاط مدرسه‌ای به خاطر آمدن آنها پر از هیاهو می‌شود و نه دستی به محبت سویشان دراز. حالا جای آغوش گرمشان را سردی فضای مجازی گرفته و صدای غمناکشان در هیاهوی اصوات بی‌رمق مجازی گم شده، باید هر صبح در کلاس‌های بی‌دانش آموز تدریس کنند و دل خوش داشته باشند به ساعت‌های کوتاه کلاس‌های آنلاین تا شاید شنیدن صدای بچه‌ها مرهمی باشد به زخم دردناک قلبشان. زخمی که با ورود ویروس کرونا و محروم بودن از فضای مدرسه و دانش‌آموز به وجود آمد.
بیماری کرونا و چالش سخت و نفس گیر تدریس مجازی حالا چند صباحی است جامعه معلمان را درگیر کرده و اکنون بعد از حدود دو سال تدریس مجازی، حتما ناگفته‌های بسیاری برای شنیدن دارند. نام گذاری دوازدهمین روز اردیبهشت به نام روز معلم، باعث شد تا پای صحبت‌هایشان باشیم تا برایمان از سختی‌ها و تجربیات به دست آمده در این دوران سخت بگویند.
«معلمی عشق است و هیچ شرایط سختی نمی‌تواند ما را از اصلی‌ترین وظیفه‌ای که به آن عشق می‌ورزیم غافل کند. بودن در کنار بچه‌ها و در این شرایط، شنیدن صدایشان، به من انرژی مضاعف می‌دهد و کمک می‌کند تا با وجود بیماری انرژی لازم برای برگزاری کلاس‌ها را پیدا کنم» این صحبت ها را مهکامه صفاییان، معلم ورزش مدرسه ۲۲ بهمن دوره اول شهرستان آباده می‌گوید.
این مربی شاد و خلاق در مورد تجربیات خود به پانا می گوید: «فضای کلاس آنلاین سردی خاص خود را دارد و معلم ورزش که همیشه کار عملی برای بچه‌ها در حیاط مدرسه داشت، حالا با چالش بزرگتری همراه است. چگونه می‌توانم فضای کلاس آنلاین را برای بچه‌هایی که در قرنطینه به سر می‌برند و از تحرک و بازی و هیجان به دور هستند، شاداب کنم تا همان انرژی سابق را برای کلاس‌های تربیت بدنی داشته باشند.»
شعر خوانی و شور و هیجان ابزار کار یک معلم در دوره اول ابتدایی است. ابزاری که صفاییان به خوبی از آن استفاده کرد و با استفاده از این سلاح توانست خانواده‌ها را متقاعد کند که به درس تربیت بدنی به اندازه درس‌های دیگر در فضای مجازی اهمیت دهند.
او در این مورد عنوان می کند: «کارم را در کلاس مجازی با شعر خوانی شروع کردم و حتی نحوه راه رفتن صحیح را با شعر به بچه‌ها آموزش دادم، اما عدم استقبال خانواده‌ها از کلاس ورزش در فضای مجازی چالشی سنگین بود که با صحبت با خانواده‌ها و تفهیم این مطلب که قرنطینه بودن در روحیه بچه‌ها اثرات بدی به جا می‌گذارد و باید با جلوگیری از بی‌تحرکی و شاداب سازی کلاس ورزش، آنها را وادار به تحرک و جنب و جوش کنیم، توانستم آنها را با خود همراه و با اجرای برنامه‌های شاد و اجرای چالش‌های متعدد بچه‌ها را به کلاس تربیت بدنی علاقمند کنم.»
زنده کردن بازی‌های قدیمی در خانواده‌ها یکی از تجربیات خوب این مربی ورزش است که در مورد آن بیان می کند: «بازی‌هایی مثل "زو" را در کلاس اجرا کردم، جالب بود که علاوه بر دانش‌آموزان، اعضای خانواده و حتی پدربزرگ و مادربزرگ‌ها هم در این بازی‌ها شرکت می‌کردند. بعد از آن از بچه‌ها خواستم از تجربیات خود در مورد این بازی حرف بزنند و به همین بهانه‌ها با بیان تاثیرات این بازی‌ها در روحیه بچه‌ها توانستم تا این بازی‌های از یاد رفته را در خانواده‌ها زنده کنم.»
برگزاری چالش بطری در کلاس، ایجاد مقررات برای نظم داخل کلاس مجازی، استفاده از همیار معلم در کلاس و چالش‌های متعدد آهنگ و شعر در کلاس از جذابترین برنامه‌هایی بود که این مربی ورزش برای شادابی کلاس خود از آنها استفاده کرد. مواردی که علاوه بر تقویت اعتماد به نفس، موجب تقویت روابط خانوادگی دانش‌آموزان نیز شده و نقش موثری در پر رنگ کردن روابط عاطفی خانواده‌ها داشته است.
بودن در کنار دانش آموزانی که در مناطق محروم زندگی می کنند و حمایت همه جانبه آنها از تجربیات شنیدنی زینب شمشیری مدیر دبستان عصمتیه بود که در این مورد به پانا می گوید: «به دلیل بافت ضعیف اقتصادی در روستای حشمتیه شهرستان آباده و نبود اینترنت پر سرعت، اغلب بچه‌ها نمی توانند به طور مناسب از کلاس‌های آنلاین استفاده کنند.»
او ادامه می دهد: «در این میان مشکلات خانوادگی و طلاق یا فوت والدین نیز مزید بر علت شده و زمینه ترک تحصیل بسیاری از بچه‌ها را فراهم می‌کند که با همکاری اداره آموزش و پرورش برای بسیاری از آنها گوشی یا تبلت خریداری کردیم و چند نفری که به دلیل مشکلات متعدد نمی‌توانستند در کلاس‌های آنلاین شرکت کنند هر روز به مدت یک و نیم ساعت به مدرسه می‌آیند و خودم به امر آموزش آنها مشغول هستم. از دانش‌آموزی که امکان استفاده از هیچ کدام از این فضاها را ندارد از طریق تهیه بسته‌های آموزشی حمایت کردیم و آموزش می بینند.»
حمایت‌های عاطفی این مدیر توانا از بچه‌های خانواده‌های بد سرپرست یا بی سرپرست و تحمل سختی‌های این راه باعث شده تا در پایان سال تحصیلی هیچ دانش‌آموزی با هر نوع شرایطی در این روستا از تحصیل عقب نمانده باشد.
همت معلمان این مدرسه به حدی بود که ندا نیکو معلم ورزش این مدرسه در مورد چگونگی آموزش دانش آموزان می‌گوید: «این هنر یک معلم است که نگذارد کمبود امکانات باعث عقب افتادگی شاگردان شود، در مدرسه چند دانش‌آموز را از طریق تماس تلفنی آموزش می‌دهیم تا از دانش‌آموزان مناطق دیگر عقب نمانند.»
این معلم تاکید می کند: «بی شک نبود امکانات ساده‌ای مثل اینترنت در یک روستا باعث تضعیف روحیه بچه‌ها می‌شود و من به عنوان مربی ورزش سعی کردم تا با ارائه فعالیت‌های شاد در کلاس مجازی، بار سنگین این ناراحتی را کم کنم.»
نیکو در مورد این فعالیت‌ها به پانا می‌گوید: «جشنواره طرح کوچ که به کنترل وزن و چاقی دانش‌آموزان اختصاص دارد را به صورت مسابقه بین خانواده‌ها برگزار کردم تا خانواده‌هایی که موفق به پایین آوردن وزن فرزندشان شوند امتیاز بالاتری بگیرند، دفتر کار من به صورت یک دفتر نقاشی است که دانش‌آموزان موظف به کشیدن نقاشی سرفصل آن هستند و توضیحاتی که در مورد مطالب دفتر نوشته شده، باعث شده تا این دفتر به صوت یک کتابچه علمی ورزشی درآمده و در آخر اردیبهشت به بهترین کتابچه جایزه داده خواهد شد.»
استفاده از وسایل دست ساخته برای بازی، آموزش شعرهایی به زبان انگلیسی، جشنواره طراحی بازی، بالابردن معلومات علمی بچه‌ها در زمینه ورزشی، درگیر کردن بچه‌ها با مباحث آموزشی و آموزش ساخت کلیپ و فیلم کوتاه به دانش‌آموزان از دیگر کارهای این مربی با سابقه ورزش برای شاداب سازی و استفاده بهینه از کلاس‌های آنلاین بچه‌ها است.
تدریس‌های مجازی، جشنواره‌ای بی‌نظیر از معلمان عاشقی است که حتی در فضای مجازی و با وجود فرصت اندک، سعی در تثبیت پایه‌های اعتقادی بچه‌ها دارند، آن چنان که شهربانو پیتام، زیباترین و ماندگارترین خاطره خود را از کلاس آنلاین مربوط به روزهایی می‌داند که دانش آموزانش دست والدین را بوسیده و عکس آن را به معلم خود ارسال کردند. این آموزگار باسابقه مدرسه تلاش، در شهرستان آباده می‌گوید: «تدریس‌های مجازی به دلیل در دسترس بودن و قابلیت دیدن چند باره توسط بچه‌ها باعث تثبیت یادگیری می‌شود، اما افسوس که زمینه و زیرساخت‌های موثر از قبل برای این امر وجود نداشته، چرا که سرعت پایین اینترنت و تحمیل این هزینه به خانواده‌هایی که در شرایط کرونا دچار تعطیلی کار و پایین آمدن قدرت خرید شدند، موجب اضطراب دانش آموز و پایین آمدن قدرت یادگیری را فراهم می آورد.»
آموزش سواد رسانه‌ای به والدین و خطر بزرگ ورود بدون آگاهی به فضای مجازی دغدغه مریم شبانی آموزگار پایه اول مدرسه تلاش نیز بود که در این مورد به پانا عنوان می کند: «مجازی شدن آموزش‌ها زمینه وابستگی به گوشی را فراهم کرده است، فضای مجازی جای امنی برای دانش‌آموزان خصوصا در سنین پایین نیست و از آنجا که روند آموزش مجازی باید حتی در زمان آموزش حضوری هم ادامه پیدا کند، لازم است تا برنامه‌ریزی لازم برای افزایش سواد رسانه‌ای در سطح ملی صورت گیرد.»
شبانی با ذکر اهمیت شناساندن چهره‌های فداکار و شاخص به بچه‌ها خاطرنشان می کند: «ماندگارترین لحظه در کلاس آنلاین وقتی بود که با کمک گرفتن از نام شهید قاسم سلیمانی، نشانه ق را به بچه‌ها آموزش دادم و این شهید عزیز را به عنوان الگوی فداکاری به بچه‌ها معرفی کردم.»
معلمان نه فقط آموزگار که پزشک روح و روان هم هستند. آن چنان عشق به دانش‌آموز در وجود معلمان موج می‌زند که حتی نسبت به بیماری‌های روحی و جسمی آنها نیز پیگیر هستند. مثل کار زیبای ماندانا یزدانپناه آموزگار پایه دوم مدرسه فرهنگیان که وقتی متوجه تیک عصبی و مشکل اضطراب دانش‌آموز خود در کلاس آنلاین می‌شود، شخصا از بهترین پزشکان برای او نوبت گرفته و تا درمان کامل بیماری پارکینسون دانش‌آموزش، در کنار او و همراه او می‌ماند.
معلم که می شوی باید همراه و همدم خانواده‌ها باشی، رسمی یا حق التدریس فرقی نمی‌کند. بودن در کنار خانواده‌ها و دیدن ناراحتی‌هایشان، خواه، ناخواه تو را غمخوار مردم می‌کند. بُعد مسافت هیچگاه تو را از وظیفه موثر بودنت غافل نمی‌کند؛ مانند اعظم خیراندیش آموزگار حق التدریسی که از مسافتی دور در مدرسه جلال آل احمد سورمق حاضر می‌شود تا علاوه بر کلاس‌های آنلاین عصر، هر روز صبح دانش‌آموزان جامانده از اقتصاد را که به خاطر نداشتن گوشی و امکانات دیگر فرصت حضور در کلاس مجازی ندارند را آموزش بدهد. همچنین فاطمه نفر، آموزگار مدرسه پیام انقلاب بهمن که با درک شرایط بد اقتصادی دانش‌آموزش اقدام به خرید گوشی برای او می‌کند.
اینها، نمونه هزاران معلم حق التدریسی است که با وجود اختلاف حقوقی بسیار با معلمان استخدامی و مشکلات زیاد، باز هم اندکی از عشق و محبت نسبت به دانش آموزان خود فروگذاری نمی‌کنند و دلسوزانه پای آموزش و پرورش فرزندان این مرزو بوم ایستاده‌اند.
وقت آن است که به پاسداشت زحمات تمام معلمان سرزمینم، که دلسوزانه و جانانه بدون هیچ چشمداشتی، جهادگونه در میدان نبرد با جهالت و بی‌فرهنگی ایستادند و با دفاع از فرهنگ و تمدن این سرزمین زرخیز، در روزهای سخت کرونا در امر تدریس مجازی حضور داشتند، به پا خیزیم و بوسه بر دستانی زنیم که صادقانه الفبای زندگی را در گوش فرزندانمان هجی می‌کنند؛ نه کاستیها شعله محبتشان را کم می‌کند و نه نامهربانی‌ها آنها را نسبت به وظیفه خود دلسرد. به نام معلم باید در مقابل تمام جهالت‌ها و بی فرهنگی‌ها ایستاد و مثل معلم همچون باران بر کویر تشنه نادانی‌ها بارید.
گزارش: صدیقه جنتی
ارسال دیدگاه