شکوهی در پاسخ به پانا:
وضعیت سلامت روان دانش‌آموزان در دوران کرونا چگونه رصد می‌شود؟
تهران (پانا) - مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی به بیان توضیحاتی درباره فعالیت مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی و میزان پوشش خدماتی که در دوران کرونا به دانش‌آموزان ارائه می‌دهند پرداخت.
مسعود شکوهی در گفت‌وگو با پانا درباره نقش مشاوران بر سلامت روان دانش‌آموزان در دوران تحصیل و شیوع کرونا گفت: «اکنون ۱۴ هزار مشاور در سطح مدارس کشور، درحال فعالیت هستند. با توجه به سیر تحولات ایجاد شده در کشور به‌دلیل شیوع کرونا و تعطیلی طولانی مدت فعالیت‌های آموزشی‌وپرورشی مدارس، میزان بهره‌برداری دانش‌آموزان از بستر فضای مجازی برای جبران فرصت‌های از دست‌رفته افزایش پیدا کرده است.»
وی ادامه داد: «با توجه به اینکه در سال تحصیلی جاری روند حضور دانش‌آموزان به صورت ترکیبی (حضوری و غیرحضوری) است، این اداره کل در راستای ماموریت‌های خود زمینه‌سازی لازم برای اجرای فعالیت راهنمایی، مشاوره مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی با بهره‌گیری از مشاوران مدارس به شکل حضوری و غیرحضوری به خصوص در بستر شبکه شاد را فراهم آورده است.»
پوشش خدمات مشاوره‌ای تمام دانش‌آموزان
شکوهی اضافه کرد که تمام دانش‌آموزان کشور در مناطق شهری، روستایی و مناطق عشایری تحت پوشش خدمات مشاوره‌ای و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی به شکل آنلاین و حضوری به ویژه در هسته‌ها و مراکزمشاوره و خدمات روان شناختی هستند که البته این اداره کل درصدد آن است که کیفیت این فعالیت‌ها را به خصوص در مناطقی که دسترسی آنلاین موجود نیست تقویت کرده و برای ایجاد عدالت در ارایه خدمات، از طریق حضوری عمل کنند.
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی درباره میزان ارزیابی نقش مدیران مدارس در حوزه سلامت روان عنوان کرد: «بی‌تردید مدیران مدارس نقش بی‌بدیلی در حوزه سلامت روان ایفا می‌کنند که مهمترین آنها عبارتند از سازماندهی و انسجام بخشی اجرای فعالیت‌های مرتبط با ارتقای سلامت، نظارت بر روند ارائه خدمات به‌شکل حضوری و غیرحضوری در بستر شبکه شاد و سامانه همگام که در مدارس اعم از شناسایی و ارجاع به موقع دانش‌آموزان دارای مشکلات روانشناختی و در معرض خطر، ارائه آموزش‌های ارتقایی و انجام آزمون غربالگری است.»
فعالیت ۷۵۰ مرکز به عنوان هسته و مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی
وی درباره تعداد مراکز مشاوره در آموزش‌وپرورش و افزایش تعداد آنها در دوران بیان کرد: «۷۵۰ مرکز اکنون به عنوان هسته و مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی در آموزش‌وپرورش به دانش‌آموزان خدمت می‌کنند که ۲ هزار و ۳۰۰ عضو تخصصی در این هسته‌ها و مراکز، خدمات مورد نیاز را به دانش آموزان و خانواده‌ها، ارائه می‌کنند. با اجرای طرح صدای مشاور مقرر شد در سراسر کشور مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی فعالیت‌های خود را برای تمامی دانش‌آموزان و اولیا ارائه کنند که ابتدا بر اساس ساعت تخصیص به مرکز مشاوره منطقه، تعداد اعضای تخصصی و ساعات حضور مشخص و سپس بر اساس تعداد مدارس آن منطقه تقسیم وظایف صورت می‌گیرد و به اطلاع مدارس رسانده می‌شود.»
شکوهی ادامه داد: «خدمات در نظام مراقبت دانش‌آموزان به شکل حضوری و غیرحضوری در بستر شبکه شاد و سامانه همگام انجام می‌شود؛ اجرای آموزش ارتقایی و پیشگیرانه برای تمامی دانش‌آموزان مدرسه، اجرای آزمون‌های غربالگری پایه، چک‌لیست‌ها از طریق سامانه همگام، شناسایی (نشانگان محور واورژانسی) برای دانش‌آموزان در معرض خطر در مدرسه (از سوی مشاور یا مربی منتخب)، مداخله مختصر مدرسه برای دانش‌آموزان شناسایی شده و ارجاع دانش‌آموزان شناسایی شده به کمیته نماد منطقه برای ارجاع درون دستگاهی (هسته‌های مشاوره و مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی منطقه‌ای و استانی) و ارجاع برون دستگاهی (دستگاه‌های همکار مانند وزارت بهداشت، بهزیستی) از طریق سامانه همگام است.»
شرایط پیگیری دوره‌ای دانش‌آموزان چگونه دنبال می‌شود؟
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی در پاسخ به این سوال که در این شرایط پیگیری دوره‌ای دانش‌آموزان چگونه انجام می‌شود؟ افزود: «از طریق ایجاد گروه‌های تعاملی مجازی بین مشاوران و دانش‌آموزان برای ارائه خدمات مشورتی، ارتقایی، راهنمایی، مشاوره‌ای و آموزشی با استفاده از ظرفیت مجازی شبکه شاد، اجرای طرح «پیام مشاور» در مدارس که در یک پیوستار و سیستمی از ستاد تا مدرسه و خانه استمرار دارد، کمک می‌کند تا در شرایط کرونایی بتوانیم نسبت به ارائه آموزش‌های به هنگام همچنین اطلاع‌رسانی و هماهنگی‌های لازم برای تمامی دانش‌آموزان و اولیا از طرق مختلف نقش آفرینی کنیم.»
وی افزود: «در این طرح مشاوران مدارس بر اساس سیاست‌های اعلام شده و با درک نیازهای روانشناختی دانش‌آموزان و اولیا ضمن اولویت‌بندی محتواهای ارسالی، مراتب را به فوریت در اختیار دانش‌آموزان و اولیا به‌طور مستمر قرار می‌دهند. همچنین مشاوران زمان اعلام و نحوه تکمیل پرس‌شنامه غربالگری، آزمون‌های توانایی، برگ‌های هدایت تحصیلی را از این طریق به اطلاع دانش‌آموزان و اولیا می‌رسانند.»
شکوهی اضافه کرد در اجرای طرح همدل، در قالب این فعالیت به‌طور مستمر از طریق (تلفن) با اولیای دانش‌آموزان (هرماه یکبار) ارتباط برقرار کرده و ضمن معرفی خود به اولیا به‌عنوان مشاور و بیان انتظاراتی که اولیا می‌توانند با مشاور مدرسه داشته باشند در جریان مسائل روانشناختی، تحصیلی و فرایند یاددهی - یادگیری قرار گیرند.»
به گفته وی هدایت و نظارت و فعال‌سازی و بهره‌گیری از ظرفیت تشکل همیاران مشاور مدرسه و کانون یاریگران زندگی در شبکه شاد، اجرای آزمون روانی - اجتماعی در سامانه همگام برای دانش‌آموزان، آموزش و توانمندسازی دانش‌آموزان، والدین و کارکنان در زمینه مهارت‌های اساسی مربوط به سلامت‌روان، آموزش مهارت‌های تاب‌آوری به دانش‌آموزان، اجرای فعالیت‌های ترویجی آموزشی در زمینه ارتقای سلامت‌روان است. وزارت آموزش‌وپرورش علاوه‌بر استمرار خدمات آموزشی، مشاوره‌ای و مددکاری اجتماعی خود، تلاش کرده است تا از طریق شبکه شاد و دیگر ظرفیت‌های موجود، زیرساخت‌ها و تمهیدات لازم برای کمک به ارتقای سلامت روان دانش‌آموزان را فراهم کند.
رصد آخرین وضعیت سلامت روان دانش‌آموزان
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی ادامه داد: «برای این منظور، ضمن برگزاری کارگاه‌های آموزشی از طریق شبکه شاد و نیز انتشار محصولات فرهنگی و کمک آموزشی، مشاوران و مراکز مشاوره آموزش و پرورش از طریق سازوکارهای مختلف از جمله تماس مستمر تلفنی با دانش‌آموزان و خانواده‌ها، همچنین از طریق سامانه جامع «نماد»، آخرین وضعیت سلامت روان دانش‌آموزان را رصد می‌کنند و خدمات مورد نیاز را به آنها ارائه می‌کنند.»
شکوهی با بیان اینکه موضوع توانمندسازی معلمان و کارکنان مدرسه در زمینه مهارت‌های مربوط به ارتقای سلامت‌روان دانش‌آموزان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در برنامه‌های وزارت آموزش‌وپرورش لحاظ شده است، افزود: «در این آموزش‌ها، تلاش بر این است که معلمان، مربیان و تمامی کارکنان مدارس، ضمن آشنایی با مهارت‌های اساسی ارتقای سلامت‌روان، با علائم و نشانگان خطرپذیری در زمینه اختلالات سلامت روان آشنا شده و مداخلات مختصر برای بهبود وضعیت و ارجاع به مشاور مدرسه و منطقه را انجام دهند. همچنین در این آموزش‌ها، مهمترین راهکارها برای ارتقاء شاخص‌های عمومی سلامت‌روان در مدرسه، تبیین و آموزش داده می‌شود.»
نقش نظام مراقبت‌های بهداشتی اجتماعی در افزایش دسترسی به خدمات سلامت‌روان
وی در پایان در پاسخ به این سوال که نقش نظام مراقبت‌های بهداشتی اجتماعی به‌ویژه پرونده الکترونیکی دانش‌آموزان در افزایش دسترسی به خدمات سلامت‌روان به چه شکل انجام می‌شود گفت: «نظام مراقبت‌های بهداشتی‌واجتماعی، نقش مهمی در ارتقای سلامت‌روان و کاهش آسیب‌های روانی اجتماعی و دسترسی مطلوب دانش‌آموزان به خدمات ارتقایی و تخصصی دانش‌آموزان دارد. این نظام مراقبت‌ها هم از طریق مراقبت‌های بهداشتی و هم از طریق مراقبت‌های اجتماعی، به‌ویژه خدمات ارجاع بین سازمانی می‌تواند باعث شناسایی و مداخله به‌موقع و موثر در فوریت‌های روانی اجتماعی دانش‌آموزان و در نتیجه ارائه خدمات مورد نیاز برای توانمندسازی، درمان و مددکاری اجتماعی به دانش‌آموزان شود.»
ارسال دیدگاه