سهم هیزم های مردمی در داغ تر شدن دیگ گرانی

در ماه‌های پایانی سال گذشته و دو ماه اخیر مسکن تمام عقب‌افتادگی‌های ۵ ساله رکود در بخش قیمت را جبران کرده و قیمت مسکن در حوزه واحدهای نوساز و چند سال ساخت به گواه مشاوران املاک با قیمت‌های پارسال تغییرات قابل توجه و تاملی پیدا کرده است.

از سویی دیگر بازار خودرو مدت هاست شاهد تنش های قیمتی است، اما در روزهایی که گذشت وضعیت در این بخش شاید به مرز هشدار و بحران برای مسئولان و مردم رسید. قیمت برخی از خودروهای معمولی در این بازار فقط در یک روز بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان گران شد و بماند که چه بلایی سر خودروهای لوکس و گران قیمت تر آمد و چگونه برخی یک شبه، دوبرابر مبلغ ماشین هایشان، منفعت کردند.

علاوه بر این با افزایش نرخ ارز و سکه آنچه در هیاهوی بالا و پایین رفتن های اقتصادی خود نمایی کرد، افرادی بودند که ساعت ها در صف مقابل صرافی ها ایستاده بودند تا دلار بخرند ولی بعد از تشدید ریزش قیمت ها در بازار اکثر این افراد که عمده شان مردم عادی بودند و بعضاً نسبت به نوسانات این بازار آگاهی نداشتند تمام سعی خود را در فروش دلارهایشان به کار گرفتند .

در مقابل افزایش قیمت مسکن کارشناسان و برخی از مسئولین، اگرچه به بیگناه نبودن مشاورین املاک و دلالان زمین و مسکن اعتراف نکردند اما فقط مالکان و خود مردم را عامل گرانی‌های اخیر معرفی کرده و معتقد بودند که فروشندگان به بهانه این‌ که دلار گران شده، ملک خود را با قیمت‌های بالا عرضه می‌کنند. درصورتی که دلار هیچ تاثیر مستقیمی بر مسکن ندارد و برخی از نوسانات نرخ ارز سوء ‌استفاده کردند تا ملک خود را گران بفروشند.

در آن لحظه های اوج قیمت خودرو که برخی انگشت به دهان، بی ارزش تر شدن پول هایشان و فاصله آن را تا رسیدن به یک خودروی داخلی تماشا می کردند و برخی دیگر با نگاه به قیمت روز مایشنشان به آینده امیدوارتر می شدند، مسئولین با بیان این مطلب که در عرضه خودرو مشکلی به وجود نیامده بلکه هجوم نقدینگی سرگردان به بازار خودرو و افزایش تقاضا این حاشیه افزایش قیمت ها را به وجود آورده است؛ توپ را مجددا در زمین مردم اداختند.

از همه مهمتر تحلیل گران بازار ارز معتقد بودند که حجم بالای نقدینگی و عدم اعتماد مردم به بانک ها از یک طرف، و تلاش مردم برای جلوگیری از بی ارزش شدن پول هایشان، انان را به سمت خرید یک پول پرقدرتمندتر و ایستادن در صف های طولانی خرید و فروش ارز قرار داد و باز مردم مقصرک این تلاطم اقتصادی شدند.

بی اعتمادی حاکم است

در میان تمام مسائل یک جامعه، اقتصاد به عنوان یکی از مهم ترین مسائل زندگی مطرح است. اقتصاد در تمام ابعاد یک جامعه (سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و …) از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا استقلال جامعه و قدرت مقاومت آن در مقابل حوادث طبیعی و اجتماعی، شکوه و عظمت یک جامعه در مقابل جوامع دیگر و ثبات سیاسی آن، بستگی به حل مشکلات و رفع کمبود های اقتصادی آن جامعه دارد.

فرهنگ یکی از مقوله‌های مهم ارزشی کشورها به حساب می‌آید که مبتنی بر آموزش، دانش و عادات می‌باشد.در این راستا سیاست‌گذاری فرهنگ که به آن مهندسی فرهنگ نیز گفته می‌شود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و مروزه نقش فرهنگ در اقتصاد از محورهای مورد توجه اقتصاددانان است و بر این اساس معتقدند که فرهنگ بر توسعه اقتصادی کشورها مؤثر است. با تغییر شرایط از جمله افزایش قیمت رفتار افراد بر مبنای فرهنگ اقتصادیشان تحت تأثیر قرار می گیرد.

رفتارهای مردم ، نحوه نگرش آنها به مسائل و از جمله اقتصاد ، بعنوان یکی از مهم ترین شئون زندگی در جامعه را نشان می دهد و تمامی رفتار های اقتصادی ما از فرهنگ برگرفته شده است. محققان بر این باورند که مبنای هر نوع توسعه، توسعه فرهنگی است و از این رو دولت ها باید در راستای رسیدن به توسعه همه جانبه، فرهنگ مردم کشور را زیرسازی کنند.

اگرچه در بروز تلاطم های اقتصادی این روزها، سیاست، دولت و مسئولین به عنوان مقصران اصلی زیر دوربین های اجتماعی قرار می گیرند اما باید قبول کرد که مردم، هرچند هم که ناچیز باشد، به عنوان یکی از مقصران این طوفان اقتصادی نقش ایفاکرده اند.

سعید جان عمو یکی از بازاری های ارومیه است. او که معتقد است افزایش نرخ دلار تاثیر زیادی بر کاهش خرید و فروش بازاریان داشه میگوید: اهالی بازار باید در این مواقع کمی منصفانه تر برخورد کنند، من کسانی را می شناسم که جنس قدیمی را که قبل از عید با دلار ارزان خریده بودند، با افزایش قیمت دلار، به قیمت روز فروختند.

وی ادامه می دهد: این باعث می شود مشتری با دیدن گرانی های یک شبه، وحشت کند و استرس و نگرانی از گرانی به سرعت در میان مردم نفوذ کند.

وی بی اعتمادی مردم به مسئولین را علت تنش های اقتصادی می داند و معتقد است که اگر مسئولین کمی صادقانه با مردم برخورد کنند و وضعیت کنونی را شفافانه به مردم توضیح دهند، رفتار عمومی در مقابل گرانی های تا حدودی متعادل تر خواهد بود و کسی دیگر به فکر انبار کردن جنس یا ذخیره دلار نمی افتد.

مردم با دست خودشان به اقتصاد ضربه می‌زنند

سیروس رخسارطلب کارشناس ارشد علوم اقتصادی در خصوص نقش فرهنگ در توسعه اقتصادی تصریح کرد: اگر جامعه ای به توسعه دست می یابد این توفیق را مرهون فعالیت و تلاش گسترده اعضای خویش است که با انجام انتخاب های خاص و بدنبال آن فعالیت های اقتصادی خویش، آنرا ارزشمند کرده و انتخاب انسان ها و بدنبال آن فعالیت های اقتصادی آنها که نتیجه انتخاب است به شدت تحت تاثیر عوامل فرهنگی شکل می گیرند.

وی ادامه داد: برای رسیدن به این هدف که کشوری پویا و آسیب ناپذیر داشته باشیم باید تحولی فرهنگی داشته باشیم که شرط تحول اقتصادی است و باید آگاه به چارچوب ها و مختصات اقتصاد مقاومتی بود و متناسب با این چارچوب ها ، فرهنگ عمومی جامعه و فرهنگ اقتصادی را اصلاح کرد.

رخسار طلب، بخش دیگر این فرهنگ را، آگاه سازی دانست و اذعان کرد: در گزارشی که اخیراً یکی از مراکز پژوهشی مرتبط با کنگرۀ آمریکا به کنگرۀ این کشور داده است، میزان اثربخشی تحریم‌ها علیه ایران تحت بررسی قرار گرفته و توصیه‌هایی نیز برای مسیر آیندۀ تعامل با ایران ارائه شده است و آنان امیدوارند که بتوانند با استفاده از تخریب جو روانی، در مردم ایران تصور تأثیر تحریم‌ها را ایجاد کنند، یعنی کاری کنند مردم تصور کنند اوضاع اقتصادی به شدت نابسامان است.

کارشناس ارشد علوم اقتصادی و تحلیل گر اقتصاد اضافه کرد: مقولۀ فرهنگ اقتصادی بسیار راهبردی و مهم است، چراکه در نتیجه چنین تحریک هایی، افراد عادی در اثر ناآگاهی نسبت به تحلیل‌های اقتصادی و به دلیل فریب خوردن از شایعات، با ایجاد تقاضای شدید و کاذب ناگهانی، موجب عقب ماند عرضه از تقاضا و جهش زیاد قیمت‌ها شده و در نتیجه مردم با دست خودشان به اقتصاد کشورشان ضربه می‌زنند.