تاثیرگذاری شبیه سازی زلزله برای دانش‌آموزان از نگاه کارشناسان
تهران (پانا) - شاید هشدارها درباره زلزله احتمالی در تهران و حرف‌های کارشناسان دراین باره تکراری شده باشد اما آن طور که به نظر می‌رسد خطر همچنان جدی است، به همان شدت و ترسناکی قبل؛ کافی است همین لحظه زلزله بیاید. سالهاست که کارشناسان حوزه زمین‌شناسی هشدار داده‌اند که براساس اطلاعات آماری احتمال وقوع زلزله به بزرگی چندین ریشتردر تهران زیاد است. بر همین اساس سالهاست آموزش و پرورش سعی کرده تا با آموزش دانش‌آموزان خود آگاهی لازم هنگام وقوع زلزله را در آنها از همان کودکی نهادینه کند.
بیست و یک سال است که مانور زلزله و ایمنی در مدارس سراسر کشور برگزار می شود و هدف از برگزاری آن، آموزش دانش‌آموزان در مواقع بحران است زیرا مباحث آموزشی بحران باید از مقاطع تحصیلی آغاز شود. امروز بیست و یکمین مانور زلزله و ایمنی در بیش از ۱۰ هزار مدرسه در سراسر کشور برگزار شد. هرساله این مانور در ۸ آذر برگزار می شد ولی امسال ۸ آذر روز جمعه بود و به همین دلیل در روز ۶ آذر برگزار شد.
مدرسه باید کانون امن اولیا و دانش آموزان باشد
اردشیردهقان، معاون فعالیت های دانش آموزی سازمان دانش آموزی کشور در گفتگو با پانا می گوید: براساس تفاهم نامه مشترکی که میان آموزش و پرورش و صدا و سیما و سازمان مدیریت بحران و پژوهشگاه زلزله وجود دارد، سازمان دانش‌آموزی به عنوان دبیرخانه اجرایی مانور سراسری زلزله انتخاب شده است و بر همین اساس رسالت ما این است که دانش آموزان را آماده کنیم تا در مواقعی که اضطرار وقوع زلزله است و مخاطراتی بوجود می آید دانش‌آموزان از آمادگی لازم برخوردار باشند. از آنجاییکه دانش‌آموزان یکی از آسیب پذیرترین قشرهای جامعه هستند، رسالت ما این است که دانش آموزان را آماده کنیم تا در مواجه با این خطرات بیشتر متوجه باشند.
دهقان می افزاید: بحث امداد نجات و اطفاء حریق و امداد اولیه از محور آموزش هایی است که هرسال مدنظر سازمان دانش‌آموزی قراردارد و انجام می دهیم اما امسال رویکرد ما به مانور زلزله تغییر کرده و موضوع مدرسه ایمن و جامعه تاب آور را نیزمطرح کرده ایم. ازآنجایی که اولیا و کسانی که اطراف مدرسه هستند به عنوان امین ترین افراد، اولین یاریگران ما هستند روی این موضوع متمرکز شدیم و از این بابت روی این موضوع داریم کار می کنیم تا اولیا و دانش آموزان مدرسه را یک کانون امن در نظر بگیرند و در مواقع خطر از این کانون امن استفاده کنند.
هر سال این نوع مانورها بارها و بارها برگزار می شود اما علی رغم اثرگذاری های مثبتی که داشته هنوز شاهد هستیم که در زمان وقوع زلزله همچنان بیشتر آسیب ها به دلیل نا آگاهی افراد نسبت به موضوع زلزله و نحوه پیشگیری از آسیب دیدن شان است. دهقان در این باره می گوید: ما روی تاب آوری بچه ها کار نکردیم. ما وقتی می گوییم مدرسه ایمن فقط بحث سازه مدرسه نیست بلکه مسایل غیرسازه ای هم مد نظر است و امسال ما روی ۱۰ هزار مدرسه متمرکز شدیم که بتوانیم غیرسازه ها را هم پوشش دهیم و اگر این مسیر را در فرآیند چهار یا پنج سال ادامه دهیم می توانیم بگوییم تمام کشور هم از لحاظ سازه بتنی آماده است و هم از لحاظ غیر سازه ای مثل کمد و شیشه و غیره. حال اگر بتوانیم همراه آموزش های مان در موضوع تاب آوری بلحاظ روحی و روانی، روی دانش آموزان مان کار کنیم این بچه ها در مواقع خطر کمترین آسیب را می بینند به همین دلیل سازمان دانش آموزی ضمن آموزش های اطفاء حریق و کمک های اولیه و امداد و نجات، نحوه صحیح پناه گیری و خروج از مدرسه را در مواقع اضطرار با بچه ها کار می کند. ضمن اینکه روی مسایل روحی بچه ها کار می کنیم تا خطرات کاهش یابد.
شکی نیست که خطر زلزله بالاست
در همین ارتباط محمد تاتار، معاون پژوهش و تحصیلات تکمیلی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در رابطه با پیشبینی پذیر بودن زلزله می گوید: زمین لرزه پدیده قابل پیشبینی نیست. پیش بینی به معنای اعلام دقیق مکان، زمان و بزرگی پدیده زمین لرزه است که ما اکنون نه تنها در ایران که در هیچ کجای دنیا به این حد علم نرسیده ایم که بتوانیم این سه پارامتر را تعیین کنیم. براساس مطالعاتی که انجام شده می توانیم برآورد کنیم چه مناطقی زلزله می آید یا چه مناطقی زمین لرزه با چه شدتی می آید و البته بصورت احتمالی و آماری اما هنوز در هیچ کجای دنیا اعلام نشده است که چه زمانی زلزله داشته باشیم. البته هرچقدر هم قابل پیشبینی بود، بازهم جلوی خسارات را به راحتی نمی شد گرفت و موضوع ساخت و ساز ایمن و آموزش های مدارس که هرسال انجام می شود، باید جدی تر پیگیری شود. در خصوص شهر تهران به لحاظ لرزه خیزی جزو مناطق با خطر بالاست و سابقه نشان می دهد چه وقایعی رخ داده و اکنون گسل هایی در تهران هست که پرخطر است اما نمی توان گفت چه زمانی و چگونه خواهد بود. اما در اینکه خطر زلزله بالاست تردیدی وجود ندارد.
مانور به تنهایی کافی نیست، آموزش ها باید تخصصی باشد
محمدکاظم جعفری، رییس پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله می گوید: مهم این است که انسان به سمت کاهش ریسک برود تا ساخت و ساز به گونه ای باشد که آسیب های شان کاهش پیدا کند. از این جهت مانور زلزله تنها جوابگو نیست و ما باید بسته ای داشته باشیم تا آسیب پذیری را کم کنیم. گاهی ممکن است زلزله به قدری وسیع باشد که کاری نتوان کرد اما آموزش و مانور قطعا لازم است ولی باید در داخل یک پکیج دیده شود. پس آموزش های ویژه و تخصصی باید باشد.
جعفری درباره ارتباط پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی با آموزش و پرورش برای آگاهی دادن و آموزش دانش آموزان در موضوع زلزله می گوید: ارتباط پژوهشگاه و آموزش و پرورش به سه دهه برمی گردد. پژوهشگاه از همان ابتدای تاسیس سراغ آموزش و پرورش رفت و پیشنهاد داد تا در کتب درسی اش موضوع زلزله وارد شود و بعد از آن مانورها را شروع کردیم. همچنین در بحث بهسازی و مقاوم سازی مدارس هم فعال بوده ایم و در دهه هشتاد که مجلس صحبت از تامین بودجه می کرد پژوهشگاه به موازات سازمان تجهیزات و نوسازی مدارس تلاش کرد تا مدارس ۴ میلیارد دلار تخصیص بودجه داشته باشند. تخصیص بودجه باعث شد تعداد مدارس ایمن افزایش پیدا کند.
امسال نیز همچون گذشته شبیه سازی صحنه زلزله و انجام تمرینات و مانور سراسی زلزله در شهر تهران به عنوان پایلوت این مانور سراسری برگزار شد به این امید که در آینده این تجربه دانش آموزی باعث کاهش مخاطرات در هنگام وقوع زلزله باشد.
ارسال دیدگاه