سعید عابدپور
پدیده گرتا نونبرگ
سخنرانی توفانی نوجوان شانزدهساله سوئدی، گرتا نونبرگ هفته گذشته در نشست امسال محیط زیست سازمان ملل موجی از تحسین جهانیان را برانگیخته است. روزی نیست که گرتا در برنامهای تلویزیونی ظاهر نشود و درباره بحران محیط زیست سخن نگوید. گرتا در سخنرانی معروفش از فروپاشی محیط زیست، گرم شدن زمین، بیمسوولیتی رهبران جهان و کشورهای صنعتی سخن گفت.
سخنان گرتا بارها توسط فعالان محیط زیست و متخصصان بیان شده ولی چگونه به ناگهان گرتا و صدایش در جهان خوب شنیده شد و چگونه میتوان پوشش وسیع رسانهای از او را توضیح داد؟ از یک طرف صدای گرتا صدای میلیونها نوجوانی است که آیندهای برای خود نمیبینند و از طرف دیگر گرتا صدا و نماینده شرکتهای سبز، شرکتها و بخش آیتی و لابیهای گروههای فوق صنعتی در پی بحرانهای محیط زیستی است.
رولد دال، نویسنده انگلیسی داستانی درباره دخترکی باهوش دارد؛ به نام «دخترکی تنها». دختر داستان دال مبتلا به بیماری نادری است که با کمک والدینش تصمیم به مقابله با قدرتمندانی میگیرد که باعث و بانی این بیماری بودهاند و آرزوها و رویاهای او را به خاطر مطامع دنیا دزدیدند. این دختر مدرسه را ترک میکند. به محل تجمع قدرتمندان ظالم میرود و به مقابله با آنها میپردازد.
داستان گرتا بیشباهت به داستان «دخترکی تنها» نیست. گرتا مدرسهاش را رها کرده تا به مقابله با آنهایی بپردازد که رویاهای نوجوانان را میدزدند و جهان را مرتبا وارد بحرانهای متعدد محیط زیستی میکنند. گرتا نخستین بار سال گذشته در مجلس نمایندگان سوئد سخنرانی کرد و اینگمار رنتزهوگ موسس شبکه اجتماعی we don't have time اتفاقی او را دید و عکس گرتا و سخنرانیاش را منتشر کرد.
اینگمار هدف شبکه اجتماعی خویش را رسیدن به جایگاه نخست در اینترنت میداند. او گرتا را نه به اسم بلکه همچون قهرمان داستان داهلو «دخترکی تنها» معرفی کرد. ولی ماجرا تنها این نیست. اینگمار از حرکتهای دیگر محیط زیستی چون حرکت جوانان zero hour، حرکت ال گور climate reality project و حرکت غیردولتی people climate strike نیز حمایت میکند.
او میخواهد نماینده انقلابی رسانه فوق صنعتی و سبز باشد و ایجاد پدیده گرتا، در راستای جهانیسازی و بر صدرنشینی شبکه اجتماعی او است. اینگمار در مصاحبه با خبرنگار انگلیسی دومینیک گرین اظهار کرد با مادر گرتا که خواننده اپرا و هنرپیشه است، سال گذشته آشنا شده و مادر گرتا شش ماه پیش از اینکه گرتا فعالیت خود را آغاز کند، یکی از سخنرانان نشستی تحت عنوان «مجلس آب و هوا» بود. به نظر میرسد گرتا محصول فکر مشترک مادرش و اینگمار بود تا چهره معصوم نوجوانی را برای تحتتاثیر قرار دادن افکار عمومی جهان درباره بحران محیط زیست خلق کنند.
همچنین گرتا تحت تربیت مادر هنرمندش سخنرانی احساسی و آتشینی را ابتدا در مجلس نمایندگان سوئد و سپس در نشست محیط زیست سازمان ملل ایراد کرد.
شاید عدهای بگویند تا اینجای کار هیچ اشکالی وجود ندارد. طبیعتا دختری نوجوان نمیتوانسته به صورت اتفاقی مطرح شود و باید جریان رسانهای قوی در کار میبود تا صدای امثال گرتا شنیده شود؛ ضمن اینکه به نظر میرسد سخنان گرتا در نشست سازمان ملل بسیار خوب بیان شده و او توانسته احساسات بسیاری را در جهان به گوش جهانیان از فاجعه و بحران محیط زیستی برساند.
ولی همچنین باید به نقش اینگمار رنتزهوگ و سایر شرکتهایی واقف بود که برای رقابت تجاری در بخش شبکههای اجتماعی و اینترنت از پدیده گرتا استفاده میکنند. هدف تسخیر بیشتر فضای اینترنتی و جذب میلیونها مخاطب است. شرکت اینگمار در سه حوزه بازاریابی دیجیتال، شبکههای اجتماعی و فیبرکربن فعال است.
این شرکت از جمله صدها شرکت سبز است که در انقلاب فوق صنعتی جدید به دنبال استفاده بهینه از منابع طبیعی، تبدیل مواد زاید به مواد مناسب و حفظ بیشتر محیط زیست است. در انقلاب صنعتی جدید شرکتهای سبز با فناوریهای نانو مانند انواع شرکتهای سازنده فیبر کربن و سایر اقلام دیگر به تدریج جای خود را باز میکنند. تنها در امریکا این صنعت ۸۲ میلیارد دلار ارزش دارد. رشد بیشتر شرکتهای نوین فناوری سبز نیاز به شبکه قوی رسانهای سرمایهداری دارد و گرتا صدای مظلومیت میلیونها نوجوان در خدمت این شرکتها قرار دارد.
ارسال دیدگاه