زهرا نژاد بهرام: در محلات شهر «سراهای تجربه» بسازیم

این‌ها بخشی از صحبت‌های زهرا نژادبهرام، عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران است که هرجا بحث مناسب‌سازی فضاهای شهری و رفع فضاهای ناایمن در شهر مطرح شده، مکررا مورد تذکر او قرار گرفته است.

نهم مهرماه «روز جهانی سالمندان» است. سالمندی سنی است که انسان به لحاظ بازنشسته شدن و دوری از مشغله های روزمره، مستعد هر گونه افسردگی یا گوشه‌گیری است. چه خوب که مدیریت شهری با فراهم آوردن امکانات لازم جهت حفظ روابط اجتماعی افراد، از آسیب‌های روحی و روانی هم جلوگیری کند.

پاتوق هایی برای گذران ساعاتی از زندگی شهروندان سالمند، ایده‌ایست که نژادبهرام تحت عنوان «سراهای سالمند» مطرح می کند. او می گوید: از آن جا پارک‌ها همه روز سال نمی توانند پاسخگوی حضور سالمندان باشند؛ سراهای سالمند، می توانند محیطی را هم برای سرگرم شدن سالمندان فراهم آورند و هم به مکان‌هایی برای انتقال تجربیات در حوزه‌های متفاوت بدل شوند.

او تاکید دارد؛«سن کشور ما به سمت سالمند شدن پیش می رود؛ مراقب شهرمان و تجربه هایش باشیم.»

به گفته نژاد بهرام روز جهانی سالمند به واقع،‌ روزی نمادین برای بزرگداشت سالمندان جامعه محسوب می شود. سالمندی بیماری و عارضه و عیب نیست بلکه بخشی از واقعیت زندگی بشری است و همانطور که برای همه دوره‌های زندگیمان برنامه‌ریزی میکنیم برای دوره سالمندی هم باید این کار را انجام دهیم.

او درباره نقش مدیریت شهری دراین زمینه می‌گوید مدیریت شهری در این زمینه نیازمند برنامه‌ریزی هماهنگ و پویاست و سالمندان، در ضرورت ایجاد پویایی و سرزندگی نباید با دیگر شهروندان تفاوتی داشته باشند. به همین دلیل فکر می کنم ظرفیت‌های اولیه ای که مدیریت شهری می‌تواند ایجاد کند، امکان تردد آسان است و این کمترین چیزی است که می‌توانیم برای شهروندان سالمندان مهیا کنیم. تردد آسان این امکان را به شهروندان سالمند می‌دهد که اگر تمایل داشته باشند بتوانند از این ظرفیتها استفاده کنند.

او ادامه می‌دهد : «در این میان با توجه به رویکردهایی که داریم می‌توانیم کانون‌ها و سراهای خاصی برای سالمندان ایجاد کنیم. سراهایی تحت عنوان؛ «سراهای تجربه» که فرصت‌های استثنایی برای انتقال تجربه از شهروندان سالمند به سایر شهروندان هستند. این سراها هم احساس مفید بودن در سالمندان ایجاد و هم فرصت بهره‌برداری از ظرفیت‌های سالمندان برای اقشار جوان و نوجوان فراهم میکند .»

به گفته او؛ چه بسا سالمندانی که علاقه‌مند به حضور در سراهای تجربه اند، این امکان را پیداکنند که با نسل‌های پیش از خود ارتباط برقرار کنند و بتوانند بخشی از فضای زندگی خود را از طریق گفتگو، فرصت‌های بیان اطلاعات تاریخی، فرصت‌های مطالعه و... به مشارکت بگذارند. یک مثال ساده اینکه اگر کسی بخواهد از گذشته میدان‌ها و خیابان‌های شهر یا آدم ها و شخصیت‌های تاریخی، اطلاعاتی کسب کند، با وجود چنین فضاهایی باشد به هدف خود می‌رسد البته باید به این نکته هم اشاره کرد که نحوه استفاده بهینه از این سراها را خود شهروندان هستند که تعیین می کنند.

نژاد بهرام می‌گوید: « یکی از بخشهای دیگر که مورد نیاز برای سالمندان در سراهای تجربه همین معاینات پزشکی می‌تواند باشد به این دلیل که آنها همیشه نیازمند این هستند که مراقبت‌های خاصی از بدنشان صورت بگیرد، نیازمند چکاب آسان هستند تا امکان بروز خطرهایی که تهدیدشان می کند را به حداقل برسانند و همه این امور می توانند در همان سراهای سالمند به وقوع بپیوندد.»

به گفته او جامعه‌ای که به سالمندانش اهمیت دهد یعنی به نسل‌ها و به انسان‌هایش اهمیت می‌دهد. اگر جامعه‌ای به سالمندانش اهمیت ندهد و فضا را برای بهره گیری از ظرفیت‌های اجتماعی فراهم نکند، نشان از این دارد که کمترین توجه را نسبت به منابع انسانی‌اش داشته است. چنین جامعهای اگر به جوانانش هم اهمیت می‌دهد می خواهد نیازها و خواسته‌های خودش را پیش ببرد تا نیازهای شهروندان جوانش را. لذا تصویر رسیدگی مدیریت شهری با سالمندان را می‌توانیم در نگاهمان از نظر انسانی، فرهنگی، هویتی و تداوم نسل به این سمت هدایت کنیم که حفظ حرمت سالمندان، وظیفه ماست. برنامه‌ریزی برای آنها وظیفه ماست؛ تعبیه بهره برداری از فرصت‌های شهر، وظیفه ماست؛ نگاه انسانی به همه شهروندان هم وظیفه ماست.