تجریشی: ۳ تا ۴ درصد ارزش کالاهای تولیدی برای حفاظت از محیط زیست سرمایه‌گذاری می‌شود

مسعود تجریشی در نشست خبری معاونت محیط زیست انسانی که در سازمان حفاظت محیط زیست در پارک پردیسان برگزار شد، گفت: امسال اولین سالی است که دولت مصوب کرده ۳ تا ۴ درصد ارزش کالاهای تولیدی که باعث ایجاد پسماند می‌شوند در صندوقی ذخیره شود و از آن صندوق برای حفاظت از محیط زیست سرمایه‌گذاری شود.

وی ادامه داد: در حوزه یارانه انرژی ایران رتبه اول دنیا را دارد که باید مشخص شود شدت انرژی در ایران چقدر است و چه تبعات اقتصادی و محیط زیستی دارد.

تجریشی اضافه کرد: در حوزه آلودگی آب مشکلاتی در حوزه سموم و آفت‌کش‌ها داریم که نیاز به توجه و مطالبه‌گری بیشتر دارد.

وی گفت: در حوزه گرد و خاک دبیرخانه‌ای در سازمان داریم که فعالیت‌های خوبی داشته است.

وی درباره عوامل افزایش غلظت شاخص آلاینده اُزن گفت: اُزن یک آلاینده ثانویه است و تحت تاثیر افزایش دما بالا رفته است. در سال‌های گذشته نیز با مشکل افزایش اُزن در فصل گرما مواجه بودیم اما از دو سال پیش سنجش و اندازه‌گیری این آلاینده دقیق‌تر شده است. وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت مردم باید در زمینه افزایش غلظت ازن ورود کند و در این زمینه درخواست کرده‌ایم که وزارت بهداشت اقدامات لازم و توصیه‌های کافی را در زمینه افزایش غلظت آلاینده اُزن ارائه دهد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در کشور ما از سال‌های قبل سیاست‌هایی به منظور کنترل آلاینده‌ها وضع شده اما در اجرا با نقایصی مواجه بوده است. به عنوان مثال بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه قرار بود وسایل حمل و نقل عمومی از جمله مترو گسترش یابد اما شاهدیم که در سال‌های اخیر روند کاملا معکوس شده و استفاده از وسایل حمل و نقل شهری توسعه یافته است که قطعا این موارد بر افزایش آلاینده‌ها از جمله ذرات معلق و آلاینده‌های ثانویه مثل اُزن تاثیرگذار است.

وی با انتقاد از اجرا نشدن برخی مصوبات و قوانین کاهش آلودگی هوا تصریح کرد: با اینکه در سال ۹۳ در هیات دولت نصب فیلتر دوده روی وسایل نقلیه سنگین از جمله اتوبوس‌های شهری مصوب شد، سال گذشته ردیف بودجه فیلتر دوده در شورای شهر تهران حذف شد. در مهر ماه سال گذشته سازمان حفاظت محیط زیست استدلالات و مستندات خود را درباره کارایی فیلتر دوده در کاهش آلودگی ناشی از دیزل‌ها به صورت مکتوب به شورای شهر تهران ارسال کرد. از سوی دیگر این سازمان درخواست کرد که شورای شهر تهران نیز دلایل مخالفت خود را با اجرای مصوبه فیلتر دوده به سازمان حفاظت محیط زیست ارسال کند که هرگز چنین اتفاقی نیفتاد.

تجریشی در ادامه درباره ابهامات مطرح شده درباره مصوبه فیلتر دوده و ادعای یکی از اعضای شورای شهر تهران درباره وجود فساد مالی در اجرای مصوبه فیلتر دوده گفت: نصب فیلتر دوده روی دیزل‌ها مصوبه هیات دولت است. آیا کسی می‌تواند ادعا کند که در این مصوبه دولت رانت وجود داشته است؟

وی همچنین با انتقاد از نحوه هزینه‌کرد عوارض و مالیات‌های زیست‌محیطی گفت: هر ساله از صنایع مختلف کشور عوارض آلودگی گرفته می‌شود که در برخی شهرها رقم این عوارض بسیار بالا است. برای مثال در یک مورد در بندر ماهشهر ۱۶۰ میلیارد تومان و در عسلویه ۴۰۰ میلیارد تومان عوارض آلایندگی از صنایع گرفته شده است اما متاسفانه این مبالغ در حوزه محیط زیست هزینه نمی‌شود. پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست آن است که مبالغ دریافتی از صنایع آلاینده برای رفع آلودگی همین صنایع یا برای خروج خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده از شهرها هزینه شود.

این مقام مسئول در سازمان محیط زیست درباره روند نوسازی خودروهای فرسوده نیز توضیح داد: در کشور ما کل نوسازی به واردات خودرو گره خورده است و حالا که واردات ممنوع است اسقاط نیز به تعطیلی کشیده شده است. انتظار می‌رود در اوضاع فعلی دستگاه‌های اجرایی اقدامات لازم برای افزایش تقاضا برای برگه اسقاط را انجام دهند. البته می‌توانیم از این برگه‌های اسقاط در بخش‌های مختلف از جمله خرید و فروش لوازم یدکی خودروها و دریافت عوارض آلایندگی صنایع و پالایشگاه‌ها استفاده کرد.

۱۲ هزار موتور کاربراتوری معادل یک میلیون خودرو آلودگی تولید می‌کند

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با انتقاد از درخواست برخی موتورسیکلت‌سازان برای شماره‌گذاری مجدد موتورهای کاربراتوری گفت: با وجود مصوبه سال ۹۵ مبنی بر ممنوعیت تولید و شماره‌گذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری اخیرا تعداد محدودی از شرکت‌های موتورسیکلت‌ساز درخواست کرده‌اند که ۱۲ هزار موتور کاربراتوری شماره گذاری شود در حالی که 12 هزار موتور معادل یک میلیون خودرو آلودگی تولید می‌کند.

به گفته وی عده‌ای به بهانه اشتغال جرأت می‌کنند که درخواست‌های این‌چنینی که مخالف سلامت مردم و قوانین است، مطرح کنند.

وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه نزدیک به 5 میلیون موتورسیکلت رسوبی در تهران وجود دارد، گفت: علی رغم برگزاری جلسات متعدد با ستاد اجرایی فرمان امام (ره) نتوانسته‌ایم در این زمینه به توافق برسیم تا موتورسیکلت‌های رسوبی برای اسقاط ارائه شوند.

تجریشی با اشاره به اجرای ناقص طرح کهاب خاطرنشان کرد: طرح «کهاب» از دهه ۷۰ مصوب شده و بعد از گذشت ۲۰ سال هنوز به‌طور کامل اجرا نشده است این در حالیست که طرح کهاب می‌تواند در کاهش آلاینده اُزن نقش موثر داشته باشد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره چرایی اجرا نشدن مصوبات و قوانین کاهش آلودگی هوا گفت: سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند در مواردی که یک کارخانه یا صنعت آلودگی تولید می‌کند نسبت به تعطیلی آن واحد اقدام کند و حکم قضایی برای تعطیلی واحد آلاینده بگیرد اما متاسفانه در مورد برخی قوانین مصوب مجلس یا مصوبات دولت علیرغم همه تلاش‌های سازمان حفاظت محیط زیست و پیگیری مجدانه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا به اجرا نمی‌رسند که نمونه بارز آن مصوبه نصب فیلتر دوده روی دیزل‌ها است که وزارت کشور و شورای شهر تهران عملکرد مناسبی در این زمینه نداشتند. یکبارهم نشده که نمایندگان در حوزه محیط زیست کسی را استیضاح کنند. معمولا استیضاح‌ها برای منفعت خاص صورت می‌گیرد نه برای منفعت عام. برای مثال اگر کارخانه‌ یا سدی ساخته نشود نمایندگان بلافاصله مسئولان مرتبط را استیضاح می‌کنند اما هرگز ندیده‌ایم که نمایندگان کسی را به خاطر مسائل زیست محیطی استیضاح کنند یا ندیده‌ایم که مجلس یک بار از دولت بخواهد در مورد عدم اجرای قوانین محیط زیستی پاسخگو باشد.

وی گفت: سازمان حفاظت محیط زیست عملکرد دستگاه‌های مختلف را در حوزه آلودگی هوا به رئیس جمهوری ارائه می‌دهد و از این طریق می‌توانیم اعلام بکنیم که کدام یک از وزرا و دستگاه‌ها مصوبات را اجرا نکرده‌اند. مشاهدات ما نشان می‌دهد که حتی اهرم‌های نظارتی مثل دیوان محاسبات و سازمان بازرسی نیز کارگشا نبوده‌اند.

تجریشی درباره مقایسه کیفیت خودروهای ایرانی با خارجی اظهارکرد: متاسفانه خودروسازی کشور ما نتوانسته به پیشران صنعت کشور تبدیل شود. بسیاری از کشورها از جمله کره همزمان با کشور ما تولید خودرو را شروع کردند اما در حال حاضر شاهدیم که کره تولید کننده صنعت خودرو است اما در کشور ما خودروسازی در حدی یک کارخانه باقیمانده است. خودروسازان داخلی نتوانسته‌اند به تعهدات خود در حوزه نوسازی خودروهای فرسوده عمل کنند.

وی اضافه کرد: در بین سال‌های ۹۴ تا ۹۶، ۷۰ هزار تاکسی نوسازی شد اما بعد از سال ۹۶ تنها ۲۰۰ دستگاه نوسازی شده است بنابراین خودروسازی داخلی نتوانسته حتی پاسخگوی نیاز تاکسی‌های فرسوده کشور باشد.

تجریشی تصریح کرد: قرار بود بانک‌ها در حوزه اسقاط خودروهای فرسوده با ارائه تسهیلات ورود کنند اما متاسفانه اردیبهشت ماه امسال قیمت تاکسی‌ها یک باره ۹ میلیون تومان افزایش یافت و همین موضوع پروژه نوسازی تاکسی‌های فرسوده را با شکست مواجه کرد. درباره نوسازی نکردن تاکسی‌های فرسوده، سازمان حفاظت محیط زیست نامه‌نگاری‌های لازم را با اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری انجام داد. حتی سازمان حفاظت محیط زیست مطرح کرد که اجازه ورود خودروهای هیبریدی برای استفاده در تاکسیرانی داده شود. این موضوع حتی به شورای عالی محیط زیست نیز برده شد اما سازمان برنامه و بودجه با آن مخالفت کرد.

تجریشی تاکید کرد: دولت می‌تواند برای ورود خودروهای هیبریدی از بخش‌های خصوصی استفاده کند و حتما نیاز نیست که بودجه لازم برای چنین طرحی را خودش بپردازد اما متاسفانه بدنه دولت خیلی مشتاق به چنین طرحی نیست که بخش خصوصی در این موارد ورود کند. درحالی‌که می‌توانیم با ارائه بسته‌های حمایتی به سازندگان یا واردکنندگان هیبریدی موضوع فرسوده‌ها را تا حدی حل و فصل کنیم.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به مصرف بالای سوخت در ایران گفت: اگر بخواهیم وضعیت خودروسازی و مصرف سوخت را در ایران و ترکیه با هم مقایسه کنیم می‌بینیم که ترکیه با وجود داشتن خودروهای بیشتر مصرف سوخت پایین‌تری نسبت به ایران دارد. در ایران به طور متوسط روزانه ۹۰ میلیون لیتر بنزین مصرف می‌شود در حالی که در ترکیه با وجود داشتن خودروهای بیشتر یک سوم این میزان سوخت استفاده می‌شود. در ایران متوسط مصرف سوخت خودروها ۸ تا ۱۰ لیتر است اما در ترکیه پنج لیتر و در اروپا زیر پنج لیتر است بنابراین می‌بینیم که میزان مصرف بنزین در ایران بیشتر است و همه این موارد نشان می‌دهد که خودروسازهای ایرانی در حوزه اقتصاد ملی و سلامت مردم دستاورد مناسبی نداشته‌اند.