علائم و عوارض پوکی استخوان

به‌گزارش آفتاب‌یزد، این بیماری سالانه میلیون‌ها نفر را در دنیا گرفتار می‌کند. با توجه به اهمیت موضوع در اینباره با دکتر نیما باقری، متخصص ارتوپد و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.

او در این‌باره می‌گوید: بیماری پوکی استخوان از دو جهت قابل بررسی است. نوع اول آن که در افراد شایع است به‌دلیل افزایش سن است زیرا با افزایش سن توده استخوانی از بین می‌رود و افراد دچار پوکی استخوان می‌شوند ولی در نوع دیگر که در همه سنین قابل مشاهده است این بیماری به‌دلیل ایجاد اختلال در رسوب کردن مواد معدنی در استخوان‌ها نمایان می‌شود.

دکتر باقری با بیان اینکه "روش‌های درمانی برای هر نوع از پوکی استخوان متفاوت است"، ادامه داد: در مورد نوع اول پوکی استخوان که اکثرا در افراد مسن مشاهده می‌شود و نیز در خانم‌ها پس از یائسگی باتوجه به تغییرات هورمونی بیشتر مشاهده می‌شود به‌طوری که توده‌های استخوانی و در نتیجه بافت استخوانی فرد نیز کاهش می‌یابد که در این نوع از بیماری علایمی‌ مشاهده نمی‌شود لذا در صورت وارد شدن یک ضربه ساده، استخوان فرد می‌شکند به‌طور مثال با یک افتادگی ساده امکان شکستگی دست و لگن در فرد وجود دارد.

این متخصص ارتوپد خاطرنشان کرد: در نوع دیگری از پوکی استخوان به‌دلیل عدم‌رسوب مواد معدنی و کلسیم بافت استخوانی کاهش می‌یابد و دیگر آن استحکام لازم را استخوان ندارد و منجر به شکستگی‌های متعدد، درد در استخوان فرد مبتلا می‌شود.

او در پاسخ به این سوال که" علل عدم‌رسوب مواد معدنی در استخوان‌ها چیست"، عنوان کرد: یکی از دلایلی که موجب عدم‌رسوب مواد معدنی در استخوان‌ها می‌شود، ژنتیک است که توسط جذب مواد معدنی در روده‌ها و افزایش دفع آن از کلیه زیاد ایجاد می‌شود.

دکتر باقری ابراز کرد: نوع تغذیه هم در ایجاد بیماری پوکی استخوان نقش بسیار مهمی‌ دارد بدین‌گونه که فرد بر اثر کاهش مصرف لبنیات، غلات و ویتامین D به این بیماری مبتلا می‌شود.

او بیان کرد: با توجه به اینکه یکی از منابع مهم ویتامین D، قرار گرفتن در زیر نور خورشید است، در کشور ما به‌دلیل تماس کم با نور آفتاب، کمبود این نوع ویتامین، به‌خصوص در خانم‌ها به‌دلیل نوع پوشش مشاهده می‌شود که می‌تواند کمبود کلسیم و ضعف در استخوان‌ها را ایجاد نماید.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، راه‌های تشخیص بیماری پوکی استخوان از نوع اول را اینگونه عنوان کرد:

خانم‌ها بعد از سن ۶۰ سالگی و در دوران یائسگی
برای تشخیص و پیشگیری این بیماری هر پنج سال یکبار باید آزمایش سنجش تراکم استخوان را انجام دهند و آقایان نیز در صورت بروز شواهدی از پوکی استخوان باید این آزمایش را انجام داده تا در صورت ابتلا به این بیماری از گسترش آن جلوگیری شود.

او در مورد تشخیص نوع دوم پوکی استخوان بیان کرد: افرادی که دچار کمبود مواد معدنی در استخوان‌ها هستند باید با انجام آزمایش خون که در آن سطح کلسیم، فسفر، ویتامین D مورد بررسی قرار می‌گیرد ، به‌وجود این بیماری پی برده و آن را ریشه کن کنند.

دکتر باقری در پاسخ به این سوال که "علایم پوکی استخوان چیست"، اظهار کرد: علایم پوکی استخوان ضعف، بی‌حالی، دردهای پراکنده در ناحیه استخوان می‌باشد.
او در مورد راه‌های جلوگیری از پوکی استخوان خاطرنشان کرد: مصرف منظم مواد معدنی، لبنیات، قرار گرفتن در معرض آفتاب، پیاده‌روی ۵ الی ۱۰ دقیقه‌ای زیر نور آفتاب، مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و در صورتی که شخص به آن حساسیت دارد از مکمل غذایی حاوی کلسیم استفاده کند.

دکتر باقری ادامه داد: برای افراد مسن ورزش و فعالیت منظم و مصرف منظم لبنیات، تشخیص به‌موقع پوکی استخوان و شروع به‌وقع اقدامات درمانی، برای درمان و پیشگیری بیماری پوکی استخوان موثر است.

او در پایان توصیه کرد: در صورت ایجاد بیماری پوکی استخوان‌، افراد باید سریعا مراحل درمان را آغاز کنند تا از عواقب جبران‌ناپذیر آن جلوگیری گردد زیرا شکستگی‌هایی که در اثر پوکی استخوان ایجاد شود هم درمان آنرا مشکل‌تر می‌کند و طول عمر افراد را نیزکاهش می‌دهد لازم است که افرادی که در گروه خطر قرار دارند یعنی خانم‌ها پس از یائسگی و آقایان بعد از سن ۶۰ سالگی حتماً به پزشک مراجعه کرده و آزمایش سنجش تراکم استخوان را جهت اطمینان انجام دهند.