تشدید ریزش قیمت اوراق تسهیلات مسکن

به گزارش پژوهشکده پولی و بانکی در سومین روز معاملات فرابورس در هفته‌ جاری، قیمت اوراق تسهیلات مسکن «تسه» در حدود ۴۵ تا ۴۴ هزار تومان از سوی سرمایه گذاران داد و ستد شد.

روند قیمت اوراق تسهیلات مسکن در ۳ ماهه نخست ۹۸

آمارهای معاملاتی نشان می دهد که در معاملات فرابورس، قیمت اوراق تسهیلات مسکن «تسه» فروردین ماه سال ۹۸ به میزان ۴۴ هزار و ۵۵۶ تومان، اردیبهشت ‌ماه سال ۹۷ به میزان ۴۴ هزار و ۸۶۰ تومان، خرداد ماه ۹۷ به میزان ۴۴ هزار و ۹۲۹ تومان، در تابلوهای آماری ثبت شده است.

افزون بر این، بررسی های ایبِنا از آمار داد و ستدهای اوراق «تسه» نشان می دهد که قیمت اوراق تسهیلات مسکن بانک ملی هم در وضعیت پرنوسانی قرار دارد به طوری که در فروردین ماه سال ۹۸ به میزان ۲۰ هزار و ۲۴۹ تومان و اردیبهشت ‌ماه سال ۹۸ به میزان ۲۰ هزار و ۳۴۲ تومان رسیده است.

وضعیت اوراق تسهیلات مسکن در سال ۹۷

این گزارش حاکی است که قیمت اوراق تسهیلات مسکن «تسه» اسفندماه سال ۹۷ به میزان ۴۴ هزار و ۴۲۳ تومان، بهمن‌ماه سال ۹۷ به میزان ۴۴ هزار و ۸۶۴ تومان، دی ماه ۹۷ به میزان ۴۴ هزار و ۸۲۹ تومان، آذر ماه ۹۷ به میزان ۴۵ هزار و ۴۲۵ تومان، آبان ماه ۹۷ به میزان ۴۴ هزار و ۸۴۰ تومان، مهر ماه ۹۷ به میزان ۴۴ هزار و ۸۲۰ تومان، شهریور ماه ۹۷ به میزان ۴۵ هزار و ۳۰۰ تومان، مرداد ماه ۹۷ به میزان ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان، تیر ماه ۹۷ به میزان ۴۵ هزارتومان، خرداد ماه ۹۷ به میزان ۴۴ هزار، اردیبهشت ماه ۹۷ به میزان ۴۳ هزار و ۴۲۴ تومان و فروردین ماه ۹۷ به میزان ۴۳ هزار و ۵۹۰ تومان داد و ستد می‌شود.

اوراق تسهیلات مسکن چیست؟

اوراق گواهی تسهیلات مسکن پیش‌تر در شعب بانک مسکن و تحت یک بازار غیرمسنجم معامله می‌شد و افراد با خرید این اوراق به نوعی هزینه فرصت مورد نیاز برای دریافت وام را خریداری می‌کردند.

پس از پذیرش این اوراق در فرابورس، در عمل معامله این اوراق شکل رسمی و ضابطه‌ مند به خود گرفت و در حال حاضر این اوراق مانند سایر سهم های موجود در فرابورس در ساعات معاملاتی خرید و فروش می‌شود.

همچنین به ازای دریافت هر ۵.۰۰۰.۰۰۰ ریال تسهیلات، باید یک برگه اوراق خریداری شود. گفتنی است، نماد اوراق «تسه» (مخفف تسهیلات) در بازار فرابورس شامل نام ماه و دو رقم آخر سال صدور است، که به کلمه «تسه» اضافه می‌شوند.

به عنوان مثال نماد «امتیاز تسهیلات مسکن اسفند ۹۷» که مربوط به اوراقی است که در اسفندماه ۹۷ منتشر شده با عنوان «تسه۹۷۱۱» در بازار خرید و فروش می شود و مدت اعتبار اوراق صادره از تاریخ صدور به مدت ۲.۵ سال است که این مدت در شرایط خاص حداکثر تا ۲ دوره ۶ ماهه، قابل تمدید است.

روند معامله اوراق تسهیلات مسکن

برای شروع فرآیند خرید این اوراق مانند سایر نمادهای موجود در بازار فرابورس، متقاضیان باید ابتدا نسبت به دریافت کد بورسی خود از طریق کارگزاری‌ها اقدام کنند و پس از دریافت کد بورسی به خرید و فروش اوراق «تسه» به صورت حضوری یا «آفلاین» بپردازد.

دامنه نوسان

لازم ب ذکر است، دامنه نوسان تسهیلات مسکن، همانند سهم‌های موجود در بازار بورس و فرابورس، می‌تواند روزانه ۵+ درصد یا ۵- درصد قیمت پایانی روز قبل خود باشد، یعنی می‌تواند تا ۵ درصد بیشتر یا کمتر از قیمت روز قبل معامله شود. همچنین سرمایه‌گذاران باید هنگام خرید و فروش این اوراق، مبلغی به عنوان کارمزد معاملات پرداخت کنند.

هزینه کارمزد خرید و فروش

از سویی دیگر، هزینه کارمزد خرید اوراق تسهیلات مسکن (۰.۴۹ درصد) و هزینه کارمزد فروش (۰.۲۴ درصد) است و پس از خرید این اوراق توسط مشتریان از طرف شرکت سپرده ‌گذاری مرکزی برای آنها گواهی اعلامیه خرید صادر می شود که نشان می‌دهد سرمایه گذاران چه تعداد از اوراق مسکن را در چه نمادی خریداری کرده اند. از سویی دیگر کارگزار خریدار، این گواهی را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند تا با ارائه این گواهی به بانک، ادامه روند دریافت وام از جانب بانک صورت گیرد.

مقابله با دستکاری و نوسان گیری

گفتنی است، برای جلوگیری از سودجویی‌های احتمالی و دستکاری های قیمتی و جلوگیری از نوسان گیری‌ های احتمالی اوراق «تسه»، اوراق تسهیلات مسکن از ۲ تا ۴ ماه بعد از تاریخ خرید قابل فروش نیستند و ناظر آنها تا پایان محدودیت فروش، فرابورس باقی می‌ ماند و در این مدت ناظر غیرقابل تغییر است و پس از گذشت این مدت می‌ توان، با تغییر ناظر این اوراق را در هر کارگزاری به فروش رساند. البته این محدودیت برای نمادهایی که کمتر از ۴ ماه از اعتبار آنها باقی مانده، اعمال نمی‌شود.

مدت اعتبار

همانطور که ذکر شد مدت اعتبار اوراق صادر شده از تاریخ صدور به مدت ۲ سال است و درصورتی که مدت اعتبار این اوراق به پایان برسد و دارنده اوراق از تسهیلات آن استفاده نکند، نماد معاملاتی آن متوقف می شود و وجوه پرداختی برای خرید اوراق به سرمایه گذار مسترد نمی شود و به همین دلیل سرمایه‌گذارانی که قصد استفاده از تسهیلات این اوراق را ندارند، باید تا قبل از پایان مهلت اعتبار این اوراق را در بازار به فروش رسانند. ‌

شیوه قیمت‌گذاری

فرآیند کلی انجام معاملات اوراق تسهیلات مسکن در فرابورس، مشابه معـاملات سایر انواع اوراق بهادار است. بدین معنا که قیمت این اوراق در سامانه معـاملاتی فرابـورس بـر اساس روش حراج و در نتیجه عرضه و تقاضای موجود در سامانه تعیین می شود و ملاک تعیین قیمت در هر روز، برآیند حجم معاملات و قیمت عرضه و تقاضا است.

لازم به ذکر است این اوراق با توجه به این‌که چقدر تا زمان اعتبارش باقی مانده، دارای قیمت متفاوتی است. در صورتی که مدت اعتبار این اوراق به اتمام رسیده و دارنده اوراق از تسهیلات مسکن آن استفاده نکند، نماد معاملاتی آن متوقف می شود و وجوه پرداختی دیگر به دارنده اوراق بازپرداخت نخواهد شد.