ذخیره اطلاعات بیش از ۵ هزار داوطلب در بانک پیوند مغز استخوان شیراز

«بهروز غارثی فرد»، با اشاره به ثبت اطلاعات پیوند ده ها هزار نفر در سطح کشور گفت: شیراز به عنوان دومین مرکز بعد از تهران نقش مهمی در پذیره نویسی و ثبت اطلاعات داوطلبان اهدای پیوند مغز استخوان در کشور دارد.
او با بیان اینکه برای پیوند مغز استخوان سازگاری بافتی دو فرد از اهمیت بالایی برخورداری است؛ توضیح داد: قبل از انجام پیوند مغز استخوان باید از یکسان بودن مولکول های سازگاری بافتی بین دهنده و گیرنده اطمینان حاصل کرد، در غیر این صورت پیوند ممکن است پس زده شود.

دکتر غارثی فرد افزود: از آنجا که این مولکول ها بسیار متغییر هستند، پیدا کردن افراد سازگار مهمترین مشکل در پیوند مغز استخوان است؛ بهترین افراد دهنده ممکن از بین خواهر و برادر و سایر خویشاوندان بیمار پیدا شوند و در مواردی که افراد سازگار خویشاوند پیدا نشوند یا بیمار برادر و خواهر نداشته باشد، تنها راه استفاده از افراد غیر خویشاوند است.

او ادامه داد: در این موارد اهمیت بانک های پیوند مغز استخوان بیشتر مشخص می شود و با جستجو در اطلاعات ثبت شده در این بانک ها می توان افراد سازگار برای فرد بیمار پیدا کرد.
با توجه به تنوع بسیاز زیاد مولکول های سازگاری بافتی هر چه تعداد افراد ثبت شده در این بانک ها بیشتر باشند، شانس یافتن دهنده های سازگار با بیمار افزایش پیدا می کند.
مدیرگروه ایمنی شناسی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه در کشورهای پیشرفته از حدود ۲۰ سال پیش بانک های بزرگ ذخیره اطلاعات افراد داوطلب پیوند استخوان شکل گرفته است، عنوان کرد: در حال حاضر در سطح دنیا این بانک ها دارای جمعیت میلیونی از دهنده های ثبت نام شده هستند.
او این تعداد را در کشورهای خاورمیانه بسیار متفاوت و کمتر از اروپا و آمریکا برشمرد و گفت: در کشور ما کار جدی پذیره نویسی و ثبت اطلاعات در قالب شبکه ملی اهدا کنندگان سلول های بنیادی خون ساز ایران از ۱۳۹۴ آغاز شده است.

ذخیره سازی محرمانه اطلاعات در بانک پیوند مغز استخوان

دکتر غارثی فرد وظیفه شبکه ملی ذخیره را سازماندهی و استانداردسازی بانک های پیوند دانست و افزود: مراکز عضو این شبکه از افراد داوطلب ۱۸ تا ۵۵ ساله پس از تکمیل فرم رضایت نامه آگاهانه پذیره نویسی می کند و اطلاعات را در شبکه ملی اهداکنندگان ثبت می کنند.
به گفته مسوول مرکز پذیره نویسی و بانک پیوند مغز استخوان دانشگاه علوم پزشکی شیراز، اطلاعات افراد داوطلب به صورت محرمانه و با یک کد در شبکه ثبت می شود و در حال حاضر هر یک از مراکز به اطلاعات ثبت شده خود و وزارت بهداشت به اطلاعات ثبت شده تمامی مراکز به صورت یکپارچه دسترسی دارد، همچنین شبکه ملی به بانک های اطلاعاتی بین المللی نیز متصل است، بنابراین این شبکه قادر است افراد سازگار را برای بیماران در کل کشور و همچنین بانک های بین المللی جست و جو کند.

دکتر غارثی فرد با بیان اینکه در حال حاضر سلول های بنیادی به کمک خون گیری و پس از طی یک مرحله چند روزه از افرد داوطلب جدا می شوند، افزود: در صورت سازگار بودن افراد داوطلب ثبت نام شده با بیماران نیازمند در مراکز پذیره نویسی، با این افراد تماس گرفته شده تا برای انجام آزمایش های تکمیلی مراجعه کنند. تمامی آزمایش ها برای افراد داوطلب بدون هزینه بوده و با رضایت این افراد انجام می شود.

او یادآور شد: افراد داوطلب در هر مرحله می توانند از ادامه مسیر انصراف بدهند، اما باید توجه داشته باشند که ممکن است تنها فردی باشند که بتوانند جان یک انسان را نجات بدهند که در آموزه های دینی ما بسیار سفارش شده است.

این عضو هیات علمی دانشگاه تاکید کرد: جداسازی سلول های بنیادی از خون هیچ عارضه شناخته شده ای ندارد و پس از مدتی مانند اهدای خون جایگزین می شود؛ در سال گذشته به بیشتر از ۶۰ بیمار، خدمات این بانک به صورت رایگان ارایه شده و در مواردی نیز منجر به پیوند موفق مغز استخوان شده است.

دکتر غارثی فرد چالش کنونی بانک های پیوند در کشور را تامین مالی انجام آزمایش های سازگاری بافتی برای داوطلبان دانست و افزود: با توجه به اینکه خدمات این مرکز برای داوطلبان رایگان بوده و هزینه آزمایش های سازگاری بافتی بسیار زیاد است، تامین کتمامی منابع مالی از سوی وزارت بهداشت برای مراکز امکان پذیر نیست؛ با این وجود حمایت های بسیار خوب وزرات بهداشت و شبکه ملی اهداکنندگان در تجهیز این مرکز و اختصاص بودجه لازم برای افزودن حدود ۷۰۰ نفر در سال ۱۳۹۶ گام مهمی در گسترش این بانک و سایر بانک های کشور داشت.

او از تمامی نیکوکاران و نهادهای غیر دولتی خواست تا با کمک به گسترش این بانک، به بیماران نیازمند پیوند مغز استخوان در این استان و کشور یاری رسانند.

علاقه مندان به آشنایی بیشتر با شبکه ملی اهداکنندگان سلول های بنیادی خون ساز ایران، می توانند به نشانی اینترنتی hla.behdasht.gov.ir. مراجعه کنند./