چه کسانی زودتر بازنشسته می شوند؟

به‌گزارش خراسان، اما بالاخره، با همه زشتی‌ها و تلخی‌هایش، این پدیده مذموم وارد جامعه ما شده است و سایه شوم آن را همه‌جا حس می‌کنیم. از طرف دیگر، مخارج سرسام‌آور ایام پیری، از دارو گرفته تا پذیرایی از نوه‌های شیرین‌زبان، همه ما را به این فکر می‌اندازد که برای گذران عزتمند سال‌های پایانی حیات، تمهیداتی بیندیشیم که در رأس همه آنها، احراز کردن شرایط بازنشستگی و به‌دست آوردن مزایای مربوط به آن است. در این بین، هستند افرادی که با دارا بودن شرایط ویژه، می‌توانند زودتر از دیگران بازنشسته شوند و با خیال راحت به‌دنبال برنامه‌های ایام میان سالی و کهولتشان بروند. در این نوشتار قصد نداریم درباره بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت حرفی بزنیم؛ آن ها، الحمدلله، همیشه کارشناس و مسئول در کنارشان هست و می‌توانند در چشم بر هم زدنی، جواب پرسش خود را بیابند؛ روی سخن ما با بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی است؛ عزیزانی که در کسوت کارگر، در کارگاه‌های کوچک و بزرگ این مرز و بوم، کار می‌کنند و نقشی اساسی در ارتقا و پیشرفت میهنمان دارند. می‌خواهیم به این عزیزان، از شرایط بازنشستگی زودهنگام برای بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی بگوییم.

یادآوری یک نکته
قبل از آن‌که بخواهیم درباره شرایط بازنشستگی زودهنگام صحبت کنیم، باید یک نکته را به یاد داشته باشیم. فرایند بازنشستگی معمولاً تابع دو عامل سابقه کار و سن فرد است؛ یعنی شما برای آن‌که بتوانید از مزایای بازنشستگی استفاده کنید، باید در یک یا هر دو عامل، با شرایط تعریف شده در قانون، حد نصاب لازم را کسب کرده باشید.

۱- بازنشستگی بدون شرط سنی
معمولاً در قوانین و مقررات تأمین اجتماعی سراسر دنیا، سقفی را برای سوابق در نظر می‌گیرند که بیمه شده با عبور از آن، می‌تواند تقاضای بازنشستگی کند. در ایران، این سقف، ۳۵ سال پرداخت حق بیمه است که البته افراد مشمول آن، به ندرت پیدا می‌شوند؛ این‌که کسی پیش از رسیدن به سن قانونی بازنشستگی، ۳۵ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه داشته باشد، خیلی نادر است؛ اما اگر چنین اتفاقی افتاد، می‌تواند بدون قید و شرط، از سازمان تأمین اجتماعی، تقاضای بازنشستگی کند.(تبصره ۳، ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی)

۲- بازنشستگی پیش از موعد بانوان
بانوان، عموماً، به‌دلیل مسئولیت‌هایی که در منزل دارند، به حمایت‌های ویژه قانونی نیازمند هستند. قانون گذاران با توجه به شرایط خاص کار بانوان، تسهیلات و تمهیداتی را برای آسان کردن شرایط و کمک به حفظ جایگاه مادری و همسری بانوان، به کار می‌گیرند که یکی از آن ها، امکان بازنشستگی پیش از موعد است. بانوان می‌توانند با ۴۲ سال سن و با دارا بودن ۲۰ سال سابقه کار، بازنشسته شوند، البته مستمری بازنشستگی آن ها، ۲۰ روزه حساب خواهد شد. (تبصره ۴، ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی)

۳- بازنشستگی در مشاغل سخت
شغل شما سخت و زیان‌آور است؟ مطمئن اید؟! اگر این طور است، می‌توانید با ۲۰ سال اشتغال متوالی یا ۲۵ سال اشتغال غیرمتوالی در این حرفه، بدون احراز شرط سنی، تقاضای بازنشستگی کنید. فقط یادتان باشد که صرف ادعای شما برای سخت و زیان‌آور بودن شغل‌تان، ملاک عمل سازمان تأمین اجتماعی نیست. اگر چنین ادعایی دارید، باید شغل‌تان در فهرست مشاغل سخت و زیان‌آور قرار داشته باشد یا این‌که کارشناسان و بازرسان اداره کار، سخت و زیان‌آور بودن حرفه شما را تأیید کنند. به هر حال، برای به‌دست آوردن مزایای بازنشستگی از این طریق، راه طولانی و دشواری پیش رو دارید؛ پس سعی کنید خونسرد باشید! (بند «ب»، تبصره ۲، ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی)

۴- بازنشستگی با احراز حد سنی
اگر شما آقایی هستید که به سلامتی از ۶۰ سالگی عبور کرده‌اید یا خانمی هستید که با وجود جوان ماندن و ظاهر ۲۵ ساله، به ۵۵ سالگی رسیده‌اید! می‌توانید به‌دنبال بازنشستگی باشید. این دو حد سنی برای آقایان و خانم‌ها، مرز احراز شرایط بازنشستگی است، به‌شرط آن‌که بتوانند حداقل سابقه پرداخت حق‌بیمه را در کارنامه خود داشته باشند؛ شما آقا یا خانم محترمی که پس از احراز حداقل سن، قصد بازنشستگی دارید، باید دست کم ۱۰ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه داشته باشید؛ البته به‌تازگی تسهیلاتی برای کمک به کسانی که کمتر از این رقم دارند، اما حد سنی را به‌دست آورده‌اند، در نظر گرفته شده است که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید؛ هرچند اگر سابقه کار شما کمتر از ۳۰ سال باشد، مستمری دریافتی ماهانه شما هم، کمتر از ۳۰ روز خواهد بود. (ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی)

۵- بازنشستگی پیش از موعد معلولان
معلولانی که ۲۰ سال سابقه کار دارند، می‌توانند با احراز شرایط سنی ۴۵ سال برای بانوان و ۵۰ سال برای آقایان، از ۱۰ سال سنوات ارفاقی استفاده کنند و با ۳۰ روز حقوق بازنشسته شوند. در مورد جانبازان عزیز، شرط سنی ملاک عمل نیست و آن‌ها می‌توانند به محض تکمیل ۲۰ سال سابقه کار، بدون در نظر گرفتن شرایط سنی، تقاضای بازنشستگی کنند. هرچند برخی از کارشناسان معتقدند که شرط سنی مذکور برای معلولان عادی هم، نباید اجرایی شود، اما در عمل کمتر این مسئله مورد توجه قرار می‌گیرد. (تبصره ۷، ماده یک آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور)