فرهنگی اشتباه به نام تیراندازی درمراسمات و جشنها

رسم و سنتی که در سال های اخیر در نقاط مختلف جغرافیایی سرزمین های بختیاری به یک معضل تبدیل شده ، استفاده از سلاح و تیراندازی در مراسمات شادی و عزاداری است که منجر به بروز اتفاقات تلخی در این مراسمات شده است .

تیراندازی در مراسمات با توجه به اتفاقات تلخی که در سالیان اخیر رخ داده است نه تنها از یک رسم و حتی سرگرمی فاصله گرفته بلکه امنیت روانی مردم را هدف گرفته است .

این پدیده نامبارک که موجب افتخار عده ای است نه تنها یک ارزش به حساب نمی آید بلکه با تبعات همیشگی خود یک ضد ارزش به شمار می آید و یک نمایش نامناسب از مردمی ارائه می کند که همواره به صفا و سادگی شهره بوده اند .

نقش رسانه ها و چهره های صاحب نفوذ در طوایف مختلف یک نقش مهم و تاثیر گذار در آگاهی بخشی در این موضوع بوده که در صورت تحقق از بسیاری حوادث ناخواسته و تلخ پیشگیری می کند .

بر همین اساس در گفت و گوهای اختصاصی و مختلفی که با نخبگان ، معتمدین و مسئولین شهرستان لالی برخی از زوایای این رسم اشتباه را به رشته تحریر در آورده است به این امید که با تاثیر خود بر جوانان و مردم شهرستان و مناطق بختیاری این فرهنگ کمی رنگ ببازد که خدایی نکرده دیگر اتفاقی تلخ غمگینمان نکند .

آقای علیمحمدی دادستان عمومی و انقلاب شهرستان لالی ضمن تقدیر از مردم شهرستان لالی که در اجتناب از این رسم ناخوشایند پیش قدم شده اند بیان کرد: در راستای تاکیدات ریاست کل محترم دادگستری استان خوزستان و عمل به منویات ایشان ، در برخورد قانونی و قاطعانه با مرتکبین تیراندازی در هر گونه از مراسمات، این عمل را مصداقی از اخلال در نظم و آسایش و آرامش عمومی دانسته و بیان داشتند: تعقیب متهمین این جرم در دادسرا جهت تادیب مرتکب و جلوگیری از تجری دیگران، با تسریع و برخورد قاطع صورت خواهد گرفت.

اوتصریح کرد : در صورتی که دارنده سلاح ، مجوز حمل سلاح نداشته باشد مرتکب جرم علی حده ای شده که مجازات قانونی این جرم نیز در خصوص وی اعمال می شود. نوع سلاح (جنگی یا شکاری بودن) نیز موجب تشدید مجازات می گردد.

دادستان عمومی و انقلاب شهرستان لالی تاکید کرد: بعضا هنگام تیراندازی در مراسمات جرائم جبران ناپذیر دیگری همچون تخریب اموال، صدمات جسمانی شدید و قتل واقع می شود که موجب مجازات خاصه جرم مربوطه می باشد.

او در ادامه اعلام کرد: در صورت صلاحدید ریاست محترم دادگستری شهرستان لالی در صورت لزوم حکم به ضبط سلاح استفاده شده نیز صادر خواهد شد.

علیمحمدی در پایان با دعوت از مردم شریف و با فرهنگ لالی به امتناع از این عادت ناپسند، خواستار همراهی همه جانبه مردم، عشایر و رسانه ها در پیشگیری از جرائم مذکور شدند .

دکتر عبدالله مرادی استاد دانشگاه و معاون دانشگاه آزاد اسلامی واحد مسجدسلیمان نیز در سخنانی در این زمین چنین اظهار داشت : در خصوص موضوع تیراندازی در مراسم سوگواری ، از دو منظر، این موضوع را بررسی می کنم: اول اینکه اگر از منظر آئینی و دیرینگی آداب و رسوم، به آن بنگریم؛ متوجه خواهیم شد که تیراندازی در مراسمات سوگواری بختیاری، از قدمت چندانی برخوردار نیست و متاسفانه، بسیاری از آداب و رسوم بختیاری،(چه در مجالس شادی و چه در مراسم سوگ) تحریف شده و به گونه تغییر کرده اند که از فلسفه ی وجودیشان دور شده اند و فلسفه ی وجودی آنها،دیده و درک نشده و به سطحی نگری و سطحی پردازی دچار شده اند.

طبق آیینی کهن در فرهنگ بختیاری، هنگامی که انسانی برجسته و ممتاز، از دنیا می رفت، بازماندگان،مطابق آداب و رسوم، کارهایی را، از جمله: برپا کردن کُتل و... انجام می دادند که اگر دقت کرده باشیم،هنگامی که کُتلی را برپا می کنند، تفنگ ها را (به نشان سوگوار بودن)سربه زیر، بر اسبِ کتل آویزان می کنند؛ و این یعنی اینکه تفنگ هم در سوگِ تفنگدار، سوگوار است.

دوم اینکه اگر از منظر حقوق شهروندی به این موضوع بنگریم ، با توجه به حضور سایر اقشار و گروه های سنی مختلف(با شرایط خاص خود، مثلا:دارای بیماری و بارداری و...) تیراندازی در مراسمات سوگواری و ایجاد شوک و ترس و ایجاد آلودگی صوتی(آن هم جایی که رسم و ادب تشییع، سکوت و عبرت گیری است) توجیه منطقی ندارد.

لذا می طلبد به این موضوع(که موضوعی فرهنگی و اجتماعی است) به صورت جدی تر پرداخته شود تا از ضایعات آن جلوگیری به عمل آید چرا که همگان شاهد وقوع حوادث تلخ (مرگ تنها فرزند یا مرگ داماد و... ) بوده ایم و از طرف دیگر این نکته را باید ملاحظه کرد که باتوجه به اینکه عموما اکثر خانواده ها، یک یا دو قبضه اسلحه دارند، برگزاری مسابقات تیراندازی(با توجه به جایگاه تفنگ در فرهنگ بختیاری و علاقه مندی به تفنگ بین جوانان) می تواند فرصتی برای تخلیه ی این پتانسیل باشد.

فرمانده سپاه پاسداران شهرستان لالی در همین راستا اظهار داشت : با توجه به بافت عشایری در شهرستان لالی و کوچ رو بودن بخش زیادی از عشایر دامدار، فلسفه واگذاری سلاح به عشایر و اقشار مردم برای حفاظت و نگهداری از زندگی و احشام در برابر با خطرات احتمالی در مسیر کوچ و کوه و صحرا میباشد نه اینکه سلاح در سطح شهر و مراسمات مورد استفاده نامناسب قرار گیرد .

او تصریح کرد : فرهنگ و رسم غلط تیراندازی در مراسمات عروسی و عزا یک رسم و فرهنگ نادرست میباشد که نباید به نسل های بعدی منتقل شود . استفاده از سلاح جنگی و شکاری غیرمجاز و اقدام به تیراندازی در مراسمات جرم محسوب شده و مجازات دارد و استفاده از سلاح شکاری دارای مجوز نیز باعث لغو جواز آن و ضبط سلاح خواهد شد اما متاسفانه اتفاقات تلخ و ناگواری در اثر تیراندازی در مراسمات رخ داده است که یک مراسم عروسی را به عزا و مراسم عزا را دوچندان کرده است ، آیا نباید از این اتفاقات عبرت گرفت .

سرگرد محمودی یاداورشد : اکثر کسانی که در مراسمات از سلاح گرم استفاده می کنند نوجوانان و جوانان هستند که متاسفانه بدلیل شرایط خاص سنی و اوج هیجانات در عدم کنترل احساسات خود خسارات جبران ناپذیری بوجود می آورند که بزرگان و سران طوایف و رسانه ها میتوانند جهت جلوگیری از این رسم و فرهنگ نادرست نقش بسزایی داشته باشند و مردم عزیز در معرفی افرادی که بدون توجه به آسیب های تیراندازی در تجمعات و مراسمات و فقط بخاطر امیال نادرست و هیجانات کاذب حوادث ناگواری را بوجود می آورند اهتمام داشته باشند .

او در انتهای سخنان خود اعلام کرد : نظر به اینکه سپاه ناحیه مقاومت بسیج لالی مسئول صدور مجوز سلاح برای عشایر محترم میباشد در صورت مشاهده و دریافت گزارش مبنی بر استفاده از سلاح در مراسمات عروسی و عزا حتما نسبت به لغو مجوز و ضبط سلاح با همکاری ناجا و دستگاه قضا برابر مقررات اقدام خواهد کرد .

حجت الاسلام گرمسیری از روحانیون شهرستان لالی نیز در همین خصوص این گونه عنوان کرد : تیراندازی در مراسمات شادی و عزا رسم غلط و خطرناکی است که مشکلات فراوان روحی و روانی و مالی فراوانی برای جامعه و منطقه ما داشته است .

چرا که سلاح در بختیاری برای دفاع و حفظ جان انسانها بوده است نه گرفتن جان انسانهای بیگناه که از سر سهل انگاری و غفلت رخ می دهد .

بهترین کار در این زمینه فرهنگ سازیست و آن هم در قالب استفاده از ظرفیت بزرگ ریش سفیدان و بزرگان و فرهیختگان و جلسات مستمر با این اقشار که مسبوق به سابقه است و نتایج خوبی هم داشته و همچنین استفاده از فضای مجازی و رسانه ها برای اطلاع رسانی مناسب به عموم مردم چرا که

امروز مردم منطقه ما نه فقط از تیراندازی بلکه از رسوم غلط دیگر در این مراسمات هم گلایه شدید دارند و انشاالله همه کمک کنند تا این رسم و رسوم غلط را بتوانیم ریشه کن کنیم.

حجت الاسلام مهدوی کیا رئیس پیشین سازمان تبلیغات اسلامی شهرستان لالی و رئیس فعلی این سازمان در شوشتر در سخنان خود در همین زمینه اظهار داشت : از زمان های گذشته عشایر کشورمان و به خصوص عشایر زاگرس نشین و برادران عرب ، به دلیل شرایط جغرافیایی از سلاح های گرم‌ استفاده میکردند و داشتن و استفاده کردن از سلاح جزءلاینفک زندگی آنها بوده و در طول تاریخ براساس شرایط زندگی آنها ، سلاح نشانه دلاورمردی و شجاعت بوده ، به طوری که اشعار حماسی در وصف بزرگان بختیاری همراه با داشتن اسب و تفنگ بوده است.

اما باید بدانیم که سنت استفاده از سلاح در بین اجداد و بزرگان ما در گذشته برای دفاع از سرزمین ، ارزش های دینی و انسانی ، ناموس و مال بوده است و در آن زمان با توجه به شرایط یک ارزش بوده ، ولی امروز که شرایط تغییر کرده آیا استفاده از این سلاح در مراسمات شادی و عزا یک سنت پسندیده محسوب میشود؟ بدون شک خیر؛ زیرا امروز صفحات حوادث سایتهای خبری را که میخوانیم روزانه با مواردی برخورد میکنیم که در این مراسمات بر اثر سهل انگاری اتفاقات ناگواری افتاده و افرادی جان خود را از دست داده اند.

بهترین راهکار جهت مقابله با این معضل فرهنگ سازی مناسب است و بایستی این فرهنگ سازی توسط همه نهادهای فرهنگی،نخبگان،بزرگان و ریش سفیدان و...صورت بگیرد و بعد از فرهنگ سازی برخورد جدی با این افراد که چهره جامعه را خشن نشان میدهند ضرورت دارد.

احمدخراسانی