اختلال در عملکرد سازمان بهزیستی با حذف اعتبار بیمه درمانی معتادان

به‌گزارش ایلنا، فرید براتی‌سده، درباره بیمه درمان اعتیاد گفت: باید توجه کرد که بیمه درمانی اعتیاد، تغییر اعتبار یارانه‌های درمان مراکز خود معرف بود که در سازمان بهزیستی پس از اردوگاه‌ها در حدود سال‌های ۶۴ شکل گرفت. زمانی‌که اردوگاه‌داری جای خود را به کلینیک‌‌های خود معرف یا مراکز درمان‌مدار داد. اردوگاه‌هایی که نشان داده بودند، اثربخش نیستند و حتی باعث شیوع بیماری‌های واگیردار مانند اچ آی وی شده بودند. این بیمه در واقع بودجه یارانه‌های مراکز ما بود که در سازمان بهزیستی طی دو دهه کارکرد داشتند.

او ادامه داد: زیرا تصور شد، امکان دارد با ورود سازمان‌های بیمه، تعداد بیشتری از افراد تحت‌درمان گیرند و از همین رو سازمان‌های بیمه وارد این چرخه شدند. در قانون اصلاح مبارزه با مواد‌مخدر که در مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال ۸۹ به تصویب رسید و امروز هم همان قانون مجری است، در ماده ۱۵ درج شده که وزارت رفاه و تامین اجتماعی موظف است که نسبت به بیمه درمان معتادان اقدام کنند. همچنین در ذیل آن گفته شده است که حتی برای آن معتادانی که هیچ‌گونه استطاعت مالی ندارند، وزارت رفاه موظف است از منابع خودش اقدام به تامین مالی کند.

فرید براتی گفت: این قانون اگرچه از سال ۸۹ لازم الاجرا بود، اما تا سال ۹۱ اجرای آن طول کشید. با پیگیری‌هایی که دبیر خانه ستاد مبارزه با مواد مخدر داشت، در سال ۹۱ سازمان برنامه و بودجه برای بیمه درمان معتادان بودجه اختصاص داد که برای سال اول ۳۰ میلیارد بود و البته در جای خودش هزینه نشد، چرا که مکانیزم لازم وجود نداشت. بنابراین ما اقدام به تدوین یک آیین‌نامه کردیم تا برای هزینه این بودجه اولویت‌بندی صورت بگیرد.

رییس مرکز توسعه و درمان اعتیاد بهزیستی افزود: طبق آیین‌نامه‌ای که توسط وزارت رفاه و بهزیستی تنظیم شده بود، اولویت اول را زنان، دوم را کودکان، سوم را دانش‌آموزان و چهارم را درمان سرپایی و درمان در کمپ‌ها و مراکز دی‌آی‌سی به خود اختصاص دادند. متاسفانه این آیین‌نامه سپس توسط مسئولان وقت وزارت بهداشت تغییر داده شد و چند مسئله در آن ایجاد شد. مهم‌ترین مسئله آن بود که وزارت بهداشت با توجه به اینکه ۹۶ درصد سهم درمان معتادان با بخش غیردولتی مانند کمپ‌ها یا مراکز سرپایی و.. است، بخش‌های دولتی را در درمان اعتیاد اولویت اول اعلام کردند. علتش آن بود که معتقد بودند، کسانی‌که به مراکز دولتی می‌آیند؛ محرومیت مالی بیشتری دارند. بنابراین اولویت اول را به بخش‌های درمانی دولتی دادند و این به‌نظر بنده اولین انحراف بود و در مرحله بعد کمپ‌ها را از اولویت خارج کردند.

براتی در رابطه با علل اقدام وزارت بهداشت در تغییر آیین‌نامه گفت: دلیل آنها این بود که در کمپ‌ها درمانی صورت نمی‌گیرد یا آنکه افرادی که به بخش دولتی رجوع می‌کنند، از امکان مالی کم‌تری برخوردارند. این درحالی است که افرادی که به کمپ‌ها مراجه می‌کنند یکی از محروم‌ترین بخش‌های معتادان هستند. از طرفی شاید در کمپ‌ها درمانی صورت نمی‌گرفت، اما بحث نگهداری معتادان هم بود. سرانه یک مرکز کمپ برای هر بیمار ماهانه ۷۱۰ هزار تومان است که بخشی از آن برای نگهداری تعلق می‌گیرد. حتی اگر معتقد باشند که درمان در کمپ‌ها اتفاق نمی‌افتد یا آن درمان قابل سنجش نیست، ما درخواست کردیم حداقل هزینه هتلینگ معتادان در کمپ‌ها را پرداخت کنند.

او اظهار کرد: این کار را نکردند و در نهایت این انحراف ایجاد شد. اگرچه اولویت‌های زنان و کودکان هنوز وجود دارد، اما با تمرکز بر بخش دولتی هستند. سالهای بعد بودجه دو برابر شد و به ۷۲ میلیارد رسید، ولی در جای خود سرمایه‌گذاری نمی‌شد. به‌هرحال کسی که بودجه تخصیص می‌دهد به احتیاط روی خواهد آورد. در حقیقت مشکل برنامه و بودجه نبود، بلکه مشکل این بود که دستگاهایی که باید در این زمینه کار می‌کردند از جمله سازمان بیمه سلامت پول را در جای خودش هزینه نکرد.

براتی‌سده، در پاسخ به اینکه چرا بودجه در بیمه سلامت به‌درستی هزینه نشد؟ بیان کرد: استدلال بیمه سلامت آن بود که من یک نهاد بیمه‌ای هستم و با افراد حقیقی کار دارم. فرد به بیمه رجوع می‌کند هویت او محرز می‌شود و امکانات درمانی دریافت می‌کند. این ویژگی سازمان‌های بیمه‌ای است، اما خیلی از افراد معتادی که طبق نظر ستاد مبارزه با مواد مخدر در اولویت هستند، مانند معتادان متجاهر، بی‌خانمان‌ها فاقد اوراق معتبر هویت هستند. شناسنامه یا کارت ملی یا بیمه ندارند و بیمه‌سلامت به‌همین دلیل که اینها اوراق شناسائی و هویت ندارند، می‌گوید نمی‌تواند به اینها خدمت کند.

او بیان کرد: ما پیشنهاد دادیم که حداقل ۵۰ درصد اعتبارات را که اغلب اضافه می‌آمد به ما بدهند که بعنوان یارانه به‌همین افرادی که مجهول‌الهویه هستند، تعلق بدهیم. در واقع مبلغی حدود ۲۰ میلیارد تومان است که اغلب هزینه نمی‌شود، قرار شد به ما تعلق بگیرد. متاسفانه این کار در یک‌سری دست‌اندازها افتاد و بعد هم بحث قطع یارانه پیش افتاد، چرا ک ه سازمان برنامه و بودجه می‌گفت به ما عملکرد مثبتی از این هزینه‌کرد ارائه نشده است و عملا این بودجه حذف شد.

او با اشاره به اینکه گفته شد که آن بودجه به ستاد مبارزه با مواد مخدر داده داده شده، گفت: اگر به ستاد هم داده می‌شد باید برای درمان اعتیاد این کار انجام می‌شد. بودجه ما امسال ۵ میلیارد زیاد شده است، اما با حذف آن بودجه ۷۴ میلیارد تومانی ما قادر نخواهیم بود، فعالیت‌های جاری خود را پیش ببریم، چرا که وظایفی که دولت برای سازمان تعریف کرده، بیشتر هم شده است.