72 ساعت با مرد هزار چهره

بامداد پنجشنبه ۳۱ خرداد ماه پهباد گلوبال هاگ آمریکایی بر فراز آسمان ایران در دریای عمان مورد حمله سپاه قرار گرفت و منهدم شد، حمله‌ای که شوک اولیه آن، واشنگتن را ناچار به انکار کرد اما ساعتی بعد مقام‌های دفاعی دولت آمریکا این خبر را تأیید کردند و به این ترتیب بعد از اتهام‌زنی‌های دائمی واشنگتن علیه تهران در ماه‌های اخیر، تنش میان دو کشور وارد مسیر تازه‌ای شد.

در این تنش تازه نقش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا شاید عجیب‌ترین بود. او در ۷۲ ساعت گذشته بارها نظر خود را درباره ایران تغییر داده است: از تهدید تا درخواست مذاکره و تشویق.

اولین توئیت ترامپ ساعاتی بعد از حمله بود، نوشت: «ایران اشتباه بزرگی کرد!»

این موضع البته دوام زیادی نیاورد. او چند ساعت بعد مدعی شد که بعد از حمله ایران در اتاق جنگ آمریکا قصد داشته است که دستور حمله به سه نقطه ایران را بدهد اما وقتی که مشاورانش به او اطلاع داده اند که ۱۵۰ نفر بر اثر این حمله در ایران کشته می شوند ۱۰ دقیقه قبل از حمله دستور آن را لغو کرد.

لغو جنگ

ترامپ در توئیتر خود نوشت: «دیشب آماده بودیم تا با زدن سه هدف تلافی کنیم، وقتی پرسیدم چند نفر کشته می‌شوند، یک ژنرال گفت ۱۵۰ نفر قربان، ١٠ دقیقه قبل از حمله متوقفش کردم. متناسب با ساقط کردن یک پهپاد بدون سرنشین نبود. من عجله‌ای ندارم، ارتش ما بازسازی شده، حاضر و آماده است و با فاصله زیاد بهترین در جهان. تحریم‌ها دارند اثر می‌گذارند و از دیشب بیشتر هم شده‌اند. ایران هرگز نمی‌تواند به سلاح هسته‌ای دست یابد، نه علیه آمریکا و نه علیه جهان.»

در حالی که بسیاری این توئیت را پیام دیپلماسی آمریکا از دل اتاق جنگ آمریکا به ایران می خواندند و بسیاری دیگر نیز افزایش تنش و شعله‌ورتر شدن آتش جنگ بین دو کشور، ترامپ ساعاتی بعد در جمع خبرنگاران حاضر شد.

باور نکردم

او این بار گفت: «برای من سخت است که باور کنم این اتفاق عمدا رخ داده است.»

او افزود: «من احساس می‌کنم این اشتباه از سوی فردی رخ داده که نباید این اشتباه را انجام می‌داد.»

ضمن اینکه رئیس‌جمهوری آمریکا با اشاره به اینکه کسی در این حمله کشته نشده گفت، این موضوع که حادثه تلفات جانی نداشته بسیار مهم است.

به گزارش بی بی سی، رئیس‌جمهوری آمریکا دقایقی قبل‌تر در پاسخ به این سوال که آیا برای تلافی سقوط پهپاد به ایران حمله می‌کنید؟ گفت: «به زودی متوجه خواهید شد.»

جمعه برای رئیس‌جمهوری آمریکا با این اظهارات به پایان رسید اما شنبه روز تازه‌ای برای موضع‌گیری‌های جدید بود.

آماده جنگ

ترامپ این بار در توئیتر خود نوشت:« اوباما یک معامله وحشتناک با ایران انجام داد و به آنها(ایران) ۱۵۰ میلیارد دلار همراه با ۱.۸ میلیارد دلار نقد داد! ایران مشکلات زیادی داشت که از طریق این معامله از مخمصه بیرون آمد. اوباما به آنها مسیری آزاد برای دستیابی به سلاح هسته‌ای داد و آنها به جای تشکر کردن فریاد مرگ بر آمریکا سر دادند.

من معامله‌ای را که حتی کنگره هم تصویب نکرده بود، رد کردم و تحریم‌های شدیدی اعمال شد.

آنها امروز خیلی ضعیف‌تر از زمان آغاز ریاست جمهوری من شده‌اند.

من عجله ندارم.ارتش ما بازسازی شده و جدید است و آماده جنگ است و بهترین در جهان در حال حاضر به حساب می‌آید‌.

تحریم‌ها در حال گزنده‌تر شدن هستند. ایران هرگز نخواهد توانست سلاح هسته‌ای داشته باشد، نه علیه آمریکا و نه علیه جهان.»

در حالی که رئیس‌جمهوری آمریکا در این سری از توئیت‌های خود ایران را تهدید به حمله و فشار بیشتر کرد،‌ ساعتی بعد مواضع تازه ای برای دوستی با ایران داشت.

بهترین دوست ایران

دونالد ترامپ ببار دیگر در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت که در جریان حادثه روز پنج‌شنبه هفته گذشته که ایران به یک پهپاد آمریکایی در دریای عمان شلیک کرد، یک هواپیما با ۳۸ سرنشین نیز «در تیررس» ایران بوده است، اما ایرانی‌ها تصمیم گرفتند که به آن هواپیما شلیک نکنند.

رئیس‌جمهوری آمریکا این تصمیم مقام‌های ایرانی را «بسیار خردمندانه» توصیف کرد و گفت «ما بابت این تصمیم از آنها سپاسگزاریم»

ترامپ در سخنان تازه‌اش بار دیگر درباره وضع اقتصادی ایران صحبت کرد و گفت که اوضاع اقتصادی ایران بسیار خراب است. او افزود که ایران کشور ثروتمندی است و گفت که شخصا به دنبال کمک به ایران است و هدفی جز عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای ندارد.

ترامپ افزود که اگر ایران بپذیرد که سلاح هسته‌ای تولید نکند، او به «بهترین دوست ایران» تبدیل خواهد شد و ایرانی‌ها بسیار «خوشحال» خواهند شد. رئیس‌جمهوری آمریکا ابراز امیدواری کرد که این اتفاق بیافتد.

ترامپ همچنین گفت که اگر ایران به میز مذاکره بیاید، او می‌تواند «خیلی سریع» به یک توافق با ایران دست یابد.

اما او همزمان افزود که تمامی‌ گزینه‌ها از جمله اقدام نظامی علیه ایران همچنان «بر روی میز است»

ترامپ در بخش دیگری از سخنانش در دفاع از تصمیمش برای عدم پاسخگویی نظامی به ایران گفت که او اهل نیویورک است و در این شهر ایرانیان زیادی زندگی می‌کنند که بعضی‌شان از دوستان او هستند. او افزود: «به من گفتند (در حملات پاسخگویی) ۱۵۰ نفر کشته می‌شوند. من نمی‌خواهم ۱۵۰ ایرانی را بکشم. من دوستان ایرانی دارم.»

رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین بار دیگر گفت که هدفش از رویارویی با ایران، «عدم دستیابی آنها به سلاح هسته‌ای» است.

ترامپ با اشاره به توافق برجام گفت که در چارچوب این توافق، «ایران می‌توانست بعد از چند سال به شکل قانونی سلاح هسته‌ای تولید کند.»

تحریم تازه

اما «بهترین دوست بودن» برای ایران هم زمان زیادی دوام نیاورد. ترامپ توئیت تازه‌ای منتشر کرد و این بار از اعمال تحریم‌های تازه علیه تهران خبر داد.

او نوشت: «ایران نمی‌تواند تسلیحات اتمی داشته باشد! تحت برنامه وحشتناک اوباما، آنها طی چندین سال کوتاه در مسیر (بمب) هسته‌ای قرار می‌گرفتند و راستی‌آزمایی کنونی نیز غیرقابل قبول است. ما تحریم‌های بیشتری را روز دوشنبه علیه ایران اعمال خواهیم کرد.

من منتظر روزی هستم که تحریم‌ها علیه ایران برداشته شود و آنها دوباره ملتی سازنده و خوشبخت باشند.هر چه سریعتر بهتر.»

به این ترتیب جمعه شب رئیس‌جمهوری آمریکا در کاخ سفید با اعلام خبر تحریم های تازه علیه ایران به پایان رسید و روز یکشنبه با تکذیب کردن ادعاهایی که مدعی آن شده بود.

جنگ را لغو نکردم

این بار ترامپ در توئیت تازه‌ای همه آنچه را که درباره لغو دستور حمله به ایران داده بود، رد کرد و نوشت: «من هرگز حمله علیه ایران را لغو نکردم»

او با رد گزارش رسانه‌ها و اظهارات مقام های آمریکایی مبنی بر اینکه حمله به ایران به‌صورت کامل لغو شده، نوشت: « من فقط اجرای آن را در زمان کنونی متوقف کردم.».

احتمالا سیل توئیت‌ها و اظهارات دونالد ترامپ علیه ایران در ساعات آینده نیز ادامه خواهد داشت؛ موضع‌گیری‌هایی که حتی مقام‌ها، رسانه‌ها و کارشناسان آمریکایی را نیز مبهوت کرده و البته باعث نگرانی جهان شده است.

هر چند که برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفته است که تهران همه پیشنهادهای میانجیگری را رد کرده است اما به نظر می‌رسد خود آمریکایی‌ها نیز برای نشستن پای میز مذاکره‌ای که رئیس‌جمهورشان تصمیم گیرنده آن باشد آمادگی نداشته باشند.

برایان هوک، مایک پمپئو و دیگر مقام‌های آمریکایی که تلاش می‌کنند با اعلام اینکه فشار واشنگتن بر تهران همچنان به صورت حداکثری تا تغییر رفتار ایران ادامه دارد باید کمی نگران این باشند که ترامپ ممکن است با یک موضع تازه همه آنچه را که تلاش می‌کنند به دست آورند نابود کند، شاید حتی جایگاهی که در آن نشسته‌اند نیز با این اندازه از تغییر چهره رئیس‌جمهوری آمریکا چندان قابل اتکا نباشد.