عوامل اصلی کاهش رشد قدی کودکان
تهران (پانا) ـ رشد و نمو دو واژه‌ای است که هرکدام تعریف خاص خودش را دارد . رشد شامل افزایش قد، وزن و اندازه ونمو شامل تغییرات تکاملی است که به بلوغ منجر می شود . به‌عنوان مثال کودکی که مراحل رشد را طی می کند ، حدود هشت ماهگی قادربه نشستن است. نشستن، نموی است که باعث تکامل بیشتر او میشود.
به‌گزارش خراسان، عوامل متعددی بر رشد قدی کودکان تاثیر می‌گذارد از جمله چاقی و کمبود کلسیم و ویتامین D که در اخبار چند روز گذشته هم کارشناسان نظرات مختلفی در این‌باره ارائه کردند. کنترل بعضی از عوامل مختلف محیطی و داخلی در رشد و نمو فرد از کنترل ما خارج است و بعضی از عوامل را می‌توان کنترل کرد. از جمله عوامل موثر می‌توان به‌موارد زیر اشاره کرد:
وراثت
وراثت در انتقال صفات مانند قد، وزن و ساختار بدن موثر است و حتی بیماری‌هایی مانند دیابت و بیماری قلبی هم از طریق وراثت منتقل میشود.
عوامل محیطی
عوامل محیطی، شرایط اجتماعی و روابط خانواده و همسالان در رشد و نمو کودک موثر است. می‌توان گفت مجموع محرک‌های جسمی و روحی در این‌زمینه نقش دارد به‌عنوان مثال کودکی که در محیط برخوردار مانند مدرسه خوب، خانواده دوست داشتنی و مهارت‌های کافی فردی و اجتماعی زندگی می‌کند بهتر از کودک محروم و خانواده از هم گسیخته رشد می‌کند.
ورزش
ورزش به‌معنای یک فعالیت جدی و برنامه‌ریزی شده نیست بلکه به‌معنای فعالیت‌ها و بازی‌های کودکانه‌ای است که به افزایش قدرت‌بدنی و توده استخوانی کودک کمک می‌کند.
هورمون‌ها
هورمون‌ها بر فعالیت‌ها و عملکرد بدن تاثیر می‌گذارد. نامتعادل بودن ترشح این مواد باعث چاقی، نقص‌رشد و اختلالات رفتاری و ویژگی‌های ثانویه جنسی میشود.
تغذیه
دریافت مواد مغذی کم باعث بیماری و دریافت اضافه آن هم باعث چاقی و بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت میشود.
خانواده
مراقبت‌های خانواده و ابرازمحبت کافی، عشق و علاقه به فرزندان، کتاب خواندن و بازی کردن با آن‌ها و... را می‌توان سرمایه‌گذاری برای سلامت و رشد کافی کودکان دانست.
عوامل جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی
فرصت‌هایی که برای بروز خلاقیت و مهارت‌های اجتماعی برای کودک پیش می‌آید به‌عنوان مثال دسترسی به پارک، کتابخانه، مراکز اجتماعی برای شرکت در فعالیت‌های گروهی و اجتماعی برخلاف بازی‌های تماشای تلویزیون در چرخه تکامل روحی و جسمی و از جمله رشد قدی کودک نقش دارد. کودکی که در محیط مناسب رشد می‌کند و احتمال دسترسی به منابع آموزشی و بهداشتی را دارد به‌مراتب وضعیت رشد و نمو بهتری دارد.
تاثیرچاقی کودک بر رشد قدی
در بدن هورمونی به نام «لپتین» ازسلول‌‌های چربی بدن ترشح میشود. هر چه‌قدر تعداد سلول‌‌های چربی در بدن بیشتر باشد، میزان ترشح هورمون لپتین بیشترخواهد بود. این هورمون بر هیپوتالاموس و هیپوفیز تاثیر می‌گذارد و سبب ترشح هورمون‌هایی مثل استروژن و پروژسترون در دختران و تستوسترون در پسرها میشود. لپتین محرک ترشح هورمون‌‌های جنسی است و سبب بلوغ زودرس کودکان میشود. هورمون‌‌های جنسی می‌تواند باعث بسته شدن صفحات رشد استخوانی و در نتیجه توقف رشد قدی کودکان شود. اما عوامل دیگری هم بررشد قدی تاثیر می‌گذارد.
دکتر ریحانه احمدزاده قویدل دکترای تخصصی تغذیه در این‌باره می‌گوید:
کلسیم یکی از عوامل موثر در رشد قدی کودکان است، می‌توان گفت مصرف کلسیم کاهش نیافته است بلکه کمبود ویتامین D مسئله مهمی است که در چند سال گذشته هم آموزش‌وپرورش به فقر آهن توجه داشت و الان کمبود ویتامین D را اولویت خود قرارداده است اما این کافی نیست بلکه باید به خانواده‌ها اطلاع‌رسانی شود. همه اعضای خانواده می‌توانند بدون نسخه‌پزشک آزمایش تعیین میزان ویتامین D را انجام بدهند. تقریبا ۹۰ درصد کودکان کمبود ویتامین D دارند و این کمبود باعث میشود جذب کافی کلسیم اتفاق نیفتد و با مشورت پزشک یا کارشناس تغذیه می‌توان میزان دوز مکمل مانند دوز روزانه، هفتگی و حتی تزریقی را دریافت کرد.
آفتاب کافی و کمبود ویتامین D ؟!
ممکن است برای بسیاری این سوال پیش بیاید که ما کشوری با میزان تابش کافی نور خورشید هستیم پس چرا کمبود ویتامین D داریم ؟
عوامل زیادی مانند میزان آهن و روی در رشد قدی موثر است اما مهمترین موضوع میزان ویتامین D است.
نکته‌ای که باید گفت این است که ویتامین D در زیر پوست ساخته میشود البته نه در هر جای بدن؛ بلکه در نقاطی که تجمع چربی داشته باشیم به‌عنوان مثال پوست دست و صورت چربی کافی ندارد اما در بالای ران و بازو که میزان چرب کافی است ماکسیمم تولید ویتامین D را داریم و چون این قسمت‌ها در معرض آفتاب قرار نمی‌گیرد، شاهد کمبود این ویتامین و کاهش رشد قدی هستیم.
ارسال دیدگاه