ابراهیم داروغه زاده: روزهای آخر مسئولیتم در سازمان سینمایی است

ابراهیم داروغه زاده رفع توقیف فیلم های سینمایی در دوران مدیریت خود گفت: از ۵ فیلمی که قول حل مشکل نمایش آنها را در ابتدای فعالیت کاری ام در سازمان سینمایی داده بودم، ۴ فیلم اکران شد: «خانه دختر»، «عصبانی نیستم»، «پارادایس» و «آشغالهای دوست داشتنی». فیلم «خانه پدری» نیز مجوز اکران برای هنر و تجربه گرفته است و در تلاشیم با آقای عیاری به توافق برسیم که به احتمال زیاد اوایل سال آینده روی پرده می رود.

داروغه زاده درباره رفع توقیف باقی فیلم ها بیان داشت: طبیعتا مشکل نمایش همه فیلم ها نمی تواند حل شود و ممکن است برخی فیلم ها پروانه نگیرند. مثل فیلم «کاناپه» آقای عیاری که مشکل شرعی حجاب دارد و اختیارش دست سازمان سینمایی نیست. یا «گزارش یک جشن» که باتوجه به آنکه زمانش گذشته است، کارگردان و تهیه کننده اش هم دیگر تمایلی برای اکران اثر نداشته اند و داوطلب اکران نبوده اند.

وی با بیان آنکه در این سال ها هرچه قدر سینما مهمتر و تاثیرگذارتر شد، گروه ها و نهادهای بیشتری سعی کردند در تصمیم گیری ها دخالت کنند، گفت: برخی نهادها قانونا می توانند دخالت کنند، مثل قوه قضائیه و برخی نمی توانند. این گروه ها و افراد وقتی فیلمی را نمی پسندند سعی می کنند آن را در نظر نهادهای قانونی نظام سیاه کنند و آنها را نگران کنند. طبق قانون فیلمی حتی اگر پروانه نمایش داشته باشد، توسط وزیر ارشاد یا رئیس سازمان سینمایی می تواند برای مدتی نمایشش به تعویق بیافتد. لذا با فشار این گروه ها ممکن است این اتفاق رخ دهد و بعد، رفع مشکل آن فیلم سخت می شود.

داروغه زاده ادامه داد: در مدت ۲۲ ماهی که من مسئولیت داشته ام هیچ فیلمی توقیف نشده و فیلم هایی نیز رفع توقیف شده اند و البته بابت این موضوع نیز هزینه هایی داده ام و به جاهایی احضار شده ام! اما من تا هستم مدافع قانون جمهوری اسلامی ایران هستم و هیچ مصلحتی را به جز آن قبول نمی کنم.

معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی در پاسخ به این سوال که چطور بدون مصلحت اندیشی هنوز مدیر هستید، اظهار داشت: برای همین هم من بقا ندارم؛ چون صریح پای مواضع ام می ایستم. و از همان ماه های نخست تلاش هایی برای حذفم صورت گرفت و اکنون این تلاش ها موفقیت آمیز بوده و به احتمال زیاد روزهای آخر حضورم در سازمان سینمایی را سپری می کنم.

داروغه زاده در بخش دیگری از صحبت های خود درخصوص عدم جدی گرفتن جشنواره فجر از سوی سینماگران مطرح، گفت: همواره سینماگران مطرح ما، جشنواره فجر را جدی می گیرند و امسال تمام سینماگران شاخصی که فیلم داشتند از همه نسل ها در جشنواره حضور یافتند. اتفاقا اگر فیلمی انتخاب نشود، بسیار حاشیه برای هیئت انتخاب ایجاد می شود. فیلم هایی هم که از قید جشنواره می گذرند، فیلم های کمدی و بدنه هستند که در هیچ جشنواره ای اگر فرم هم پر کنند، انتخاب هم نمی شوند.

وی درخصوص عدم پذیرش داوری فجر از سوی کسانی چون ابراهیم حاتمی کیا و اصغر فرهادی گفت: داوری کار سختی در سینمای ایران است و همه انتظار دارند برنده شوند و این شرایط سختی برای چهره های مطرح سینمایی ایجاد می کند، که پرهیز می کنند. آقا حاتمی کیا در هیچ جشنواره ای داوری نکرده است. آقای فرهادی هم در صحبتی که با ایشان داشتم اشاره کردند من ۳ سالی است که حتی در جشنواره های خارجی ای که فیلم های ایرانی حضور دارند، هم داوری را قبول نمی کنم. این بحثی است که برای قضاوت عادلانه، افراد باید مناسبات سینمای ایران را کنار بگذارند و این شرایط را سخت می کند. اما آقای فرهادی هر فیلمی که خود داشته در جشنواره فجر حضور داشته است.

دبیر جشنواره فیلم فجر درخصوص شایعاتی مبنی بر پیش شرط برخی سینماگران برای حضور در جشنواره گفت: در این دو سالی که من دبیر بودم کسی چنین پیش شرطی نداشته است. شأن سینماگران ایرانی بالاتر از این حرف ها است. بله همه انتظار دارند اما پیش شرطی وجود ندارد.

وی درخصوص تک خوانی زن در افتتاحیه جشنواره فجر امسال توضیح داد: تک خوانی نبود. همخوانی گروه کُر زنان بود. کسانی که در صف های جلوی سالن نشسته بودند صدای همه را می شنیدند، اما بدلیل عدم هماهنگی بین کارگردان برنامه و مسئول سیستم صوتی که باید میکروفنی هم روبروی گروه کُر قرار می گرفت، صدای گروه کُر از خروجی پخش نشد و چنین شائبه ای را برانگیخت. اما به هیچ وجه اتفاق هماهنگ شده ای نبوده و این کار غیرشرعی و غیرقانونی نمی تواند، با برنامه ای از پیش در افتتاحیه جشنواره فجر رخ دهد.

داروغه زاده درخصوص دخالت دبیر جشنواره فجر در ترکیب جوایز گفت: به هیچ وجه دبیر جشنواره امکان دخالت در جوایز را ندارد. چون گروه داوری مشخص و اعلام شده ای وجود دارد که شخصیت های حقیقی هستند و اعتبار خود را بخاطر دبیر جشنواره مخدوش نمی کنند. اگر واقعا دبیری بخواهد در داوری ها تاثیری بگذارد و راجع به یک فیلم مشخصی مثل «لاتاری» اعمال نظر کند، این مسئله را اعلام رسمی که نمی کند و مخفیانه این کار را انجام می دهد. من دو دوره دبیر بودم و می توانید این مسئله را واضح از داوران بپرسید.

وی در پاسخ به این سوال که آیا شما مخالف ساخت «لاتاری» بودید، گفت: شورای پروانه ساخت با این فیلم مسئله داشت و مثل باقی فیلم های دارای مسئله، ایرادات و اشکالات پیش از صدور پروانه با فیلمساز مطرح شد تا نهایتا شورای پروانه ساخت را اقناع کردند. نکته ای که دوستان داشتند این بود که بحث عرب ستیزی بسیار در این فیلم برجسته نشود و البته در نهایت یک بخشی شد. در آن زمان این بحث مطرح بود که به لحاظ امنیت ملی دوستان خودشان بروند استمراج کنند و ببینند مسئله ای نداشته باشد که به خلاف مصالح ملی نباشد. و این حساسیت ها به تهیه کننده و کارگردان منتقل شد و بخشی نیز اصلاح شد. تهیه کننده و کارگردان این فیلم مورد وثوق سازمان سینمایی هستند و آنها نیز سعی کردند نگرانی ها را مرتفع کنند.

داروغه زاده در بخش دیگری از صحبت هایش درباره "صفر بودن دستمزد دبیر جشنواره" در برآورد مالی سال گذشته این جشنواره گفت: واقعا دستمزدی دریافت نکردم. اگر دریافت کرده باشم سازمان بازرسی و ... می توانند اعلام کنند. سال گذشته رئیس سازمان سینمایی تاکید داشتند تا هزینه های جشنواره را کاهش دهیم و مدیریت کنیم. چون سال قبلش حدود ۱۴ میلیارد تومان برای جشنواره فجر هزینه شده بود و من با سیاست مدیریت هزینه ها دبیر شدم. همان روز اول برای مدیریت این حوزه، داوطلبانه اعلام کردم خودم هیچ برداشتی نمی کنم و با مدیرانم اعلام کردم شما نیز دریافتی تان کاهش خواهد داشت. برآوردی که ما از مدیران مان گرفتیم ۵ میلیارد تومان بود و وقتی به سازمان ارائه دادیم کسی باورش نمی شد، و نهایتا هم کمتر از این مقدار هزینه شد.

معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی درباره ورود پول های کثیف در سینما بیان داشت: درباره اینکه این پولها از کجا به سینما تزریق می شد، باید بدانیم فرض بر این است که ما در یک حکومت اسلامی زندگی می کنیم که مبتنی بر قانون است. یعنی قوه قضائیه، مجلس، سازمان بازرسی، دیوان محاسبات و ... دارد. اگر کسی آزادانه در کشور در حال تجارت است و پرونده ای نیز در دادگاه ندارد، از نظر ما حکم برائت دارد. افرادی هم که پرونده دار بودند، در زمانی که پرونده داشتند و تبرعه یا آزاد نشده بودند، فیلمسازی نکردند. وقتی کسی به عنوان متهم برایش پرونده تشکیل می شوند، ولی با قرار وثیقه آزاد می شود و در واقع در مرحله بازپرسی است، استعلام هایی از قوه قضائیه می شود که آیا این فرد ممنوع الفعالیت هست یا خیر. اگر قوه قضائیه اعلام کند مشکلی نیست، می تواند فعالیتش را ادامه دهد. اگر حکمی راجع به کسانی که در حوزه سینما سرمایه گذاری کردند و تخلف مالی داشتند، به ما ابلاغ شود، ما حتما برخورد می کنیم.

وی ادامه داد: هرچند همه ما باید این دغدغه را داشته باشیم اما مسئله این است که آیا دغدغه های شخصی ما می تواند فراتر از قانون باشد؟ ما باید دغدغه اصلی مان رعایت قانون باشد. از آن سو در نظر بگیرید آیا من حق دارم شهروندی را که در سینما سرمایه گذاری می کند، چون ظن می برم ممکن است پولش سالم نباشد، او را از حقوق شهروندی اش محروم کنم یا به او تهمت بزنم. مگر کشور قانون ندارد؟!

داروغه زاده با بیان آنکه مسئله پول کثیف در سینمای ایران یک مسئله انحرافی است، بیان داشت: اگر واقعا پول های زیاد کثیفی در سینمای ایران وجود دارد و دستگاه های نظارتی و قضائی ما رسیدگی نکردند و نمی کنند، خیلی بد است. این یک مسئله انحرافی است. کل سرمایه در گردش سینمای ایران حدود ۲۰۰ میلیارد تومان در سال است. وقتی کسی ۱۱ هزار میلیارد تومان اختلاس کرده، چطور این میزان را با ۱۰ میلیارد تومان می تواند پولشویی کند؟ پول شویی یعنی ما ۱۰ هزار میلیارد پول داریم ببریم جایی یک چرخشی انجام دهیم و برگردانیم.

وی نهایتا بیان داشت: اصلا بحث پولشویی با پول کثیف دو بحث کاملا متفاوت است. فردی ۱۱ هزار میلیارد متهم به اختلاس است، بانک سرمایه و وزارت آموزش و پرورش متهم اصلی هستند، جالب است که تمام رسانه ها آن ۱۱ هزار میلیارد و بانک سرمایه و وزارت آموزش و پرورش و ... را ول کرده اند، چسبیده اند به یک پروژه نمایش خانگی که کل این پروژه ۱۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری داشته که اتفاقا بازگشت سرمایه نیز داشته است و همین را دستاویز کرده اند و به تمام هنرمندان سینما توهین می کنند که چرا پول گرفتید و فیلم خوب بازی کردید؟! هنرمند سینما باید پول بگیرد و فیلم بازی کند.

برنامه «اختیاریه» با اجرای سید مرتضی فاطمی، سه شنبه، چهارشنبه و پنجشنبه هر هفته ساعت ۲۲ به صورت زنده به روی آنتن شبکه ۵ سیما می رود.

گزارش: امیرحسین اشرفی