کارشناسان در گفت‌وگو با پانا مطرح کردند
بازار ارز را چگونه بدون دستور می‌توان کنترل کرد
تهران (پانا) – فعالان و صاحبنظران اقتصادی بر این نکته تاکید دارند که نقش دولت در تنظیم بازار ارز باید تنها نقش مدیریتی باشد و نباید مداخله‌ای مستقیم در قیمت‌ها داشته باشد به این معنا که سیاست سرکوب قیمتی ارز طی سال‌های گذشته اگرچه در کوتاه‌مدت باعث پایین نگه داشته شدن نرخ ارز شده است اما در درازمدت افزایش چندبرابری نرخ ارزها را به دنبال داشته است.
عباس آرگون، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، در گفت وگو با خبرنگار پانا گفت: «مجموعه‌ای از اقدام‌ها باید صورت گیرد تا دولت بتواند آرامش را دوباره به قیمت کالاها برگرداند. بانک مرکزی اقدام‌های مثبتی را در طی چند ماه اخیر اتخاذ کرده است که در آرامش بازار ارزی کشور موثر بوده است که از جمله این تصمیم‌ها ساماندهی چک ها و محدودیت‌های نقل و انتقالات پولی است.»
وی افزود: «در کنار این اقدام‌ها برخی از تصمیم‌های دیگر نیز لازم است به طور مثال باید از بخشنامه‌های متعدد و بعضا متضاد جلوگیری شود. بنابراین مجموعه‌ای از اقدام‌ها در قالب یک پکیج نیاز است تا بتواند وضع کنونی قیمت‌ها و بازار را به آرامش دوباره برگرداند و طبیعی است که در این مسیر باید میان وزارتخانه‌ها همکاری نزدیکی وجود داشته باشد.»
مدیریت بازار ارز به جای تلاش برای پایین آوردن نرخ ارزها
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی گفت: «بانک مرکزی به جای تلاش برای کاهش نرخ ارزها باید تلاش کند تا بازار ارزی کشور را مدیریت کند. ذات تعیین نرخ ارز نباید با دولت باشد. مکانیسم قیمت‌ها به طور معمول توسط بازار تعیین می‌شود و دولت باید زیرساختی را فراهم کند که بازار خود به خود متعادل شود.»
آرگون گفت: «اینکه بانک مرکزی در دوره‌ای کاملا منفعل باشد و بازار ارز را به حال خود رها کند و اکنون بخواهد آن را ساماندهی کند نتیجه‌ای را به دنبال داشته است که اکنون در بازار ارزی می‌بینیم. بانک مرکزی باید بتواند با مدیریت از نوسان‌های شدید ارزی جلوگیری کند.»
نرخ ارز چهار سال سرکوب شد
وی افزود: «نرخ ارز چهار سال سرکوب می‌شود و اجازه افزایش به آن داده نمی‌شود. فعالان اقتصادی بارها در اتاق‌های بازرگانی تاکید کردند که نباید نرخ ارز سرکوب شود و اگر متناسب با نرخ تورم اجازه افزایش به نرخ ارز داده می‌شد افزایش قیمت‌ها نیز تدریجی و آرامتر بود و مردم نیز می‌توانستند خود را با افزایش قیمت ناشی از تاثیر نرخ ارز تطبیق دهند.»
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی گفت: «تعدیل نرخ ارز سیاستی است که قابل مدیریت بود و اگر اعمال می‌شد اکنون شاهد وضع نابسامان ارزی نبودیم. ارز طی سال‌ها با عرضه ارز مازاد پایین نگه داشته شد و از این ناحیه صادرات نیز دستخوش آسیب‌هایی شده است.»
بازار باید تعیین‌کننده نرخ ارز باشد
محمدقلی یوسفی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار پانا گفت: «نمی‌توان پیش‌بینی درستی از وضع بازار ارز داشت. بازار باید تعیین‌کننده نرخ ارز باشد. اگر مداخله دولت‌ها در تصمیم‌گیری‌ها کارساز بود در ۴۰ سال گذشته بارها و بارها مطرح نمی‌شد که قرار است تصمیمی گرفته شود اما در عمل ناموفق از آب در نمی‌آمد.»
وی ادامه داد: «کار دولت مداخله در نرخ ارز نیست. عرضه و تقاضای بازار باید تعیین‌کننده هر کالایی باشد. هر گونه مداخله به زیان و به نفع عده‌ای است. فرض کنید دولت می‌خواهد نرخ ارز را کاهش دهد دراین میان افرادی که ارز را گران خرید‌ه‌اند حتی اگر سودجو باشند زیان خواهند دید. اگر نرخ ارز بالارود و مردم هجومی برای خرید را شکل دهند و مداخله دولت وجود داشته باشد به زیان آنها و به نفع عده‌ای دیگر است.»
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: «دولت باید در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی یا سیاست‌گذاری‌ها سود عده‌ای یا زیان احتمالی برخی دیگر را در نظر نگیرد. بنابراین مکانیسم بازار باید خود به خود وضع ارز را کنترل کند.»
وی افزود: «کار دولت آزادسازی قیمت‌ها و یا ارز است و نباید به صورت دستوری و کنترلی در نرخ‌گذاری هیچ بازاری مداخله کند.»
یوسفی گفت: «در طول دوران دولت‌های گذشته نیز همواره این تصور وجود داشته است که اقتصاد باید مهندسی شود درحالی که اقتصاد مهندسی‌پذیر نیست. اگر دولت مداخله نکند خود اقتصاد روندی طبیعی به خود می‌گیرد.»
وی با اشاره به برخی از ویژگی‌های اقتصاد ایران گفت: «برخی از این شاخص‌ها افزایش نرخ ارز را اجتناب‌ناپذیر کرده است. تولید در کشور متناسب با نیازها نیست و سیاست‌ها نیز نتوانسته است تولید داخلی را رونق ببخشد. در بخش صنعت و کشاورزی وابستگی به واردات وجود دارد و به طور طبیعی تقاضا برای واردات در حال افزایش است و متناسب با آن تقاضا برای ارز وارداتی وجود دارد.»
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: «اقتصاد ایران اقتصادی دولتی و وابسته به نفت است. استقراض از بانک‌ها یا کار اقتصادی توسط بانک‌ها حجم نقدینگی را افزایش می‌دهد.نقدینگی تورم ایجاد می‌کند و ارزش پول ملی را کاهش می‌دهد و طبیعی است که با افزایش نقدینگی تقاضا برای واردات کالاها نیز افزایش پیدا می‌کند.»
یوسفی گفت: «کشور در تحریم بین‌المللی است که هم اثرهای روانی و هم اقتصادی دارد. در وضعی که بازگشت ارز حاصل از صادرات نفت با دشواری‌هایی روبه‌رواست در عمل قیمت از افزایش خواهد یافت.»
وی با اشاره به تاثیر فساد بر اقتصاد گفت: «عده‌ای هستند که سوء‌استفاده‌هایی دارند و منافع حاصل از آن را نه در ایران که تبدیل به ارز و از کشور خارج می‌کنند بنابراین این بخش از تقاضا نیز تعادل در بازار ارزی را به هم می‌ریزد در نتیجه مجموعه عوامل دست به دست هم داده است تا تقاضای ارزی همچنان در کشور وجود داشته باشد.»
یوسفی گفت: «کنترل بازار ارز به صورت دستوری ممکن نیست و اگر هم به صورت مقطعی بانک مرکزی بتواند قیمت ارز را کاهش دهد باثبات نخواهد بود. بهترین راهکار این است که مسئولان مداخله مستقیم در هیچ بازار کالایی نداشته باشند.»
گزارش از ناهید شمشیری
ارسال دیدگاه