چرا تشکیل شورای عالی کودک در ایران ضرورت دارد

مطهره ناظری در گفت‌وگو با پانا درباره ضرورت تشکیل شورای عالی کودک اظهار کرد: به طور کلی وجود مرجعی که بتواند به عنوان یک مرجع عالی فعال و از کودکان حمایت همه‌جانبه کند، ضرورت دارد. اکنون آنچه ما داریم و به کودکان اختصاص دارد، مرجع ملی کودک است که آیین‌نامه آن متکی به نظارت بر پیمان‌نامه حقوق کودک است.

وی افزود: با توجه به اینکه مرجع ملی کودک نمی‌تواند در حدی باشد که ما از یک مرجع عالی انتظار داریم، بنابراین نمی‌توان به طور همه‌جانبه از کودکان حمایت کند.

این وکیل دادگستری تصریح کرد: هم‌اکنون نیاز به مرجعی داریم که بتواند علاوه بر بُعد نظارتی، در بُعد اجرایی هم فعال باشد. در واقع بتواند علاوه بر اینکه یک دیده‌بان نظارتی برای کودکان باشد و حقوق همه‌جانبه کودکان را تامین کند، شأن اجرایی داشته و بتواند در مواردی که مربوط به کودکان است، ورود کند.

ناظری افزود: همچنین شورای عالی کودک به عنوان مرجع عالی و بالادستی باید بتواند به کلیه نهادها و دستگاه‌های اجرایی الزامی ایجاد کند تا هر کدام از نهادها برنامه مشخصی درباره کودکان داشته باشند و حقوق کودکان را بتوانند تامین کنند. ایجاد چنین مرجعی که بتواند اقتدار لازم را داشته باشد و نتیجه‌بخش باشد، ضرورت دارد.

رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان در ادامه با بیان اینکه چنانچه شورای عالی کودک تشکیل شود، نباید صرفا زیرمجموعه یک نهاد خاص باشد، بیان کرد: نیاز است که این مرجع عالی به موجب قانون و آیین‌نامه ایجاد شود و نه صرفا در یک وزارتخانه و یک نهاد خاص. شبیه نهادی را که زیر مجموعه یکی از قوا باشد، در لایحه حمایت از حقوق کودکان وجود دارد گرچه هنوز به تأیید نهایی شورای نگهبان نرسیده است. این موضوع تحت عنوان دفتر حمایت قضایی از کودکان در لایحه حمایت از حقوق کودکان دیده شده است و در قوه قضاییه است.

وی تصریح کرد: اگر قرار است یک مرجع بالاتری برای کودکان وجود داشته باشد، نباید زیر مجموعه هیچ یک از قوا باشد. یک مرجع عالی باشد که به صورت مستقل از دستگاه‌های اجرایی و نهادها فعالیت کند و در رأس هرم باشد و بتواند بر اجرای موارد مربوط به حقوق کودک در همه دستگاه‌های اجرایی نظارت داشته باشد.

این فعال حقوق کودکان در پاسخ به این سوال که تشکیل شورای عالی کودک تا چه میزان می‌تواند از کودک‌آزاری و کودک‌همسری پیشگیری کند، توضیح داد: درباره کودک‌همسری موضوعی که باعث شده است به بیراهه برود و نتیجه‌ای که مدنظر فعالان حقوق کودک است، حاصل نشود نگاه سیاسی به موضوعات اجتماعی است. اما اینکه چنین شورایی وجود داشته باشد و بتواند به صورت تخصصی کار ویژه انجام دهد، جای تأمل دارد و ضروری است که چنین شورای تخصصی فارغ از نگاه‌های سیاسی به موضوع‌های کودکان ورود کند.

ناظری خاطرنشان کرد: در موضوع کودک‌همسری، بخشی از ماجرا به قانون‌گذاری مربوط است چرا که نیاز است مانعی برای کودک‌همسری‌ها وجود داشته باشد تا میزان آن کاهش یابد. همچنین در موضوع کودک‌همسری باید به مسایل فرهنگی نیز توجه کرد. ما باید زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی را ایجاد کنیم و تا زمانی که این آمادگی در بین خانواده‌ها نباشد و قانون هم وجود نداشته باشد تا در راستای آن تأثیرگذاری فرهنگی شکل بگیرد و خانواده‌ها با آسیب‌های کودک‌همسری آشنا شوند، همچنان کودک‌همسری وجود دارد.

رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان تأکید کرد: در نهایت می‌توان گفت که ایجاد شورایی متفاوت از آنچه پیشنهاد داده می‌شود و در بالا به آن اشاره کردم، می‌تواند مسایلی همچون کودک‌آزاری و کودک‌همسری را پوشش دهد و در کلان آگاهی‌رسانی کند و در کنار تغییر فرهنگی در راستای قانون‌گذاری جدید ایجاد شود تا شاهد دور زدن قانون نباشیم.