فرماندارسمنان: سمنان میزبان همایش مقام علمی حکیم الهی می شود

سیدعباس دانایی، در جمع خبرنگاران با اشاره به برگزاری همایش حکیم الهی، چهره ماندگار سمنان در سالن شهید مطهری سمنان گفت: این همایش با حضور چهره‌های برتر علمی کشور سوم اسفندماه ۹۷ برگزار می‌شود.

وی بابیان اینکه پروفسور اعوانی چهره ماندگار فلسفه ایران مهمان ویژه این برنامه است، ابراز کرد: رونمایی از سروده‌ای وطن به زبان سمنانی از استاد طاهریان در زمره برنامه‌های جانبی این همایش است.

فرماندار سمنان گفت: تبیین ابعاد شخصیتی حکیم الهی برای نسل جوان و همچنین شناساندن آراء و نظرات این شخصیت علمی به جامعه در زمره بخش‌های این همایش است.

حاج ملا علی سمنانی، حکیمی فراموش نشدنی

حاج ملا علی سمنانی معروف به حکیم الهی حدود دو قرن پیش در بین مردم سمنان می زیست و بعد از گذشت ۱۹۴ سال از وفاتش، هنوز یاد و خاطره این حکیم در بین مردم زنده است و در واقع حکیمی برای همه دوران هاست و چراغ معرفتی که برای همیشه روشن است.

حاج ملا علی سمنانی یکی از علمای متبحر و حکمای بزرگ قرن اخیر بود که در میان مردم سمنان و دیگر شهرها شهرت خاصی داشت. شخصی بسیار با خدا بود و از عالم غیب آگاه بود، به طوری که معجزاتی از ایشان وجود دارد.

حکیم حاج ملاعلی سمنانی فرزند حاج محمد صادق (نخستین امام جماعت مسجد سلطانی) در سال ۱۲۴۳ هجری قمری در سمنان به دنیا آمد.

حکیم از شاگردان مرحوم حاج ملا هادی سبزواری بود

حاج ملا علی سمنانی پس از گذراندن سال های پرمشقت که از سوی حکام وقت بر مردم تحمیل میشد، با نداشتن امکانات مادی در کمال زهد و تقوی به کسب علوم الهی پرداخت.

پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی جهت تکمیل دروس خود به شهر های کربلا، نجف و نیز تهران و اصفهان رفته و از علمای صاحب نام مشهور آن زمانه کسب فیض کرد و پس از طی نمودن مدارج عالی علمی به زادگاه خویش مراجعت کرده و در سمنان سکنی گزید.

حاج ملا علی در ۱۸ سالگی به همراه پدر، حج گزارد، پس از مدتی به اصفهان سفر کرد و ریاضیات و هیئت و نجوم را در مدرسه جده آموخت و سپس به کربلای معلّی برای به تحصیل فقه و اصول عزیمت کرد.

حکیم الهی در ۲۴ سالگی و برای تکمیل آموخته های خود به نجف اشرف رفت و پس از طی مدارج علمی، به سمنان بازگشت و به ارشاد خلق و امامت جمعه و جماعت مشغول شد.

آوازه ملا هادی سبزواری حکیم و عالم بزرگ فلسفی، حاج ملاعلی را برای شاگردی در محضر حکیم راهی سبزوار کرد و مدت کسب فیض و مباحثه وی با حاج ملاهادی متخلص به اسرار حدود چهار سال طول کشید.

مردم داری و ساده زیستی از ویژگی های اصلی حکیم الهی است

او در همان دوران جوانی با داشتن زهد و پارسائی توانست در قلب مردم این سامان جای گرفته و به ارشاد و هدایت مردم بپردازد. وی با تدریس و برگزاری مراسم نماز جماعت و جمعه پایگاه اجتماعی آن روز را در دست داشته و مردم را راهبری می کرد. مردم داری و ساده زیستی از ویژگی های اصلی حکیم الهی است و به همین دلیل بعد سال ها فراموش نشده است.

او به لحاظ داشتن پایگاه معنوی در میان مردم از محبوبیت خاصی بر خوردار بوده است و برای کسب معیشت به کار زراعت می پرداخت و در وقت نماز جهت اقامه نماز ظهر و عصر و عشا به مسجد جامع سمنان آمده و نماز می گذارد و با وجود کار روزانه خستگی به ایراد سخن پرداخته و مردم را ارشاد و هدایت می کرد.

داشتن این گونه رفتار موجب شده بود تا حاج ملاعلی بعنوان یک شخصیت معنوی و روحانی در روح و روان مردم راه یافته و مردم نیز سعی می کردند به او تاسی کنند بدین خاطر بود که هر گاه مردم با مشکلی مواجه می شدند برای حل مشکل خود به او مراجعه می کردند.

بر اساس اسناد و مدارک تاریخی موجود، حکیم الهی در سال کمبود نان و خشکسالی، با تدبیر به میدان آمد و در برابر حاکم جبار و فرصت طلب و سود جو، ایستاد و به یاری برخی از یاران خود، نان ارزان و مرغوب، به مردم داد، برای حمایت از کشاورزان نیز هنگامی که بادمجان در سمنان آماده برداشت می شد، به قصابان سفارش می کرد تا گوشت را ارزان کنند تا پول مردم صرف خرید بادمجان شود و باری بر دوش ضعیفان نباشد.

می گویند روزی در موعظه بعد از نماز، به بازاریان گفت که شنیده ام که زائران امام رضا(ع) عازم مشهد مقدس اند و چند روز دیگر به سمنان می رسند، مواظب باشید که کلاه بر سرتان نگذارند، این جمله را روزهای بعد هم تکرار کرد تا این که یکی از بازاریان گفت که آقا اگر ما کلاه سر آنها نگذاریم، آنها نمی توانند کلاه سر ما بگذارند؛ حکیم با خنده در پاسخ می گوید که کلاه همین است، کم و گران می دهید، آنها ایمان شما را می برند، کلاه حقیقی و عبرت آموز که باید همه بدانند، همین است.

تعداد تالیفات حکیم در فقه و اصول و حکمت، بیش از ۲۵ کتاب است

علمای بزرگ زمان از جمله حاج ملاهادی سبزواری و حاج ملاعلی کنی، وی را تصدیق و تکریم کرده اند و اعتمادالسلطنه در کتاب «الماثر و الاثار» وی را «جامع علوم عقلی و نقلی» می دانست.

تعداد تالیفات حکیم در فقه و اصول و حکمت، بیش از ۲۵ کتاب بوده که عوامل مختلفی از جمله علاقه نداشتن حکیم الهی به شهرت، موجب به یادگار نماندن بسیاری از این آثار شد.

نسخه خطی مجموعه رسالات در باب فقه و اصول، نسخه خطی کتاب خلاصه الحساب، نسخه خطی رساله در علم حساب، نسخه خطی کتاب جنگ، نسخه خطی رساله در بحور شعری، نسخه خطی خلاصه گنجینه الاسرار از مولانا محمود علی دلدار به انضمام حواشی حاج ملاعلی، نسخه خطی خلاصه شمس المناره از تصنیفات احمدقمی به انضمام حواشی حاج ملاعلی و نسخه خطی رساله در خواص حروف، جفر و تنجیم از جمله آثار به جای مانده از حکیم سمنانی است.

حاج ملا علی سمنانی شخصی بسیار با خدا بود و از عالم غیب آگاه بود به طوری که معجزاتی از ایشان وجود دارد

یکی از موضوعاتی که به حکیم نسبت می دهند و در بین مردم هم بسیار شنیده می شود، موضوع خشت هایی است که گفته شده حکیم در چهار گوشه سمنان برای دفع بلا گذاشته است.

می گویند حکیم چهار خشت را گرفته و بر آنها دعا خوانده و خشت ها را در چهار گوشه سمنان خاک کرده تا شهر سمنان از بلایای طبیعی مانند زلزله و سیل، در امان باشد.

پیروان و کهنسالان برای حرفهای خود مشاهده هائی از ضرب المثلها و حکایات حاج شیخ ملا علی می آورند. حاج شیخ ملا علی نه تنها حکیم که یک حکیم متاله بود وی با تقوی زندگی میکرد و بر مراقبت نفس خویش مراقبت کرد. مشهور است که وی به شب زنده داری و تهجد اهتمام خاص داشته و در میان پیروان به بیتوته کردن در مسجد نیز تاکید می کرده است .بزرگان می گویند کمتر دیده شده بود که او عصبانی گردد و یا به کسی بی احترامی کند. وی بسیار صاحب کمالات اخلاقی بوده و از داشتن اعمال صوفیانه و زهد ریائی به شدت پرهیز می کرده است.

با گذشت سالها از دوران زندگی آن حکیم فرزانه همچنان حکایات و ضرب المثل های وی بر سر زبان ها جاری است. یکی از نکات مهمی که باید بدان تکیه نمود، علاقه قلبی مردم به گفته ها و داستان هایی است که از وی بجا مانده است؛ حتی آنچنان این محبوبیت به حد اعلای خود رسیده که پیروان و کهنسالان برای حرفهای خود مشاهده هایی از ضرب المثل ها و حکایات او می آورند و جوانان را نصیحت کرده تا بدان گوش سپرده عمل کنند.

این حکیم فرزانه در سال ۱۳۳۳هجری قمری در سمنان وفات یافت؛ آرامگاه وی در ابتدای خیابان حکیم الهی در کنار ایوان و داخل صحن مشجر و سر سبز و با صفائی در فضای باز قرار گرفته است.

بر روی کتیبه ای از کاشی که بر پیشانی ایوانی مشرف به خیابان واقع شده است، سال تولد وی رمضان ۱۲۴۳هجری قمری و وفاتش ربیع الاول سال ۱۳۲۳هجری قمری درج شده است.