دبیر کارگروه ملی زلزله: زلزله تهران فراموش شد

سال گذشته زمین لرزه‌ای به بزرگی ۵.۲ ریشتر ساعت ۲۳:۲۷ دقیقه چهارشنبه شب ۲۹ آذر تهران را لرزاند. این زلزله در استان‌های قم، قزوین، مرکزی و گیلان نیز احساس شد. مرکز این زمین لرزه در مرز استان تهران و البرز، در ۳ کیلومتری ملارد در استان تهران، ۷ کیلومتری مشکین‌دشت در استان البرز و ۱۰ کیلومتری شهریار در استان تهران بود و عمق آن ۱۵ کیلومتری زمین گزارش شد.

بر اثر این زمین‌لرزه که بیشتر درغرب استان تهران احساس شد، در خطوط تلفن برخی مناطق تهران و کرج اختلال ایجاد شد و مردم سراسیمه و وحشت‌زده به خیابان‌ها هجوم بردند و بسیاری این شب تقریبا سرد را تا صبح در خودروهای خود سپری کردند. از طرفی هجوم به جایگاه‌های عرضه سوخت، توقف کنار بزرگراه‌ها، پارک دوبل در خیابان‌ها و رانندگی پرخطر در سراسر شهرهای تهران و البرز دیده شد و فردای روز زلزله، تهران یکی از آلوده‌ترین روزهای خود در سال ۹۶ را تجربه کرد.

بی تردید کارشناسان و استادان علوم زمین شناسی بر فقدان ابزارهایی برای پیش‌بینی زلزله در سراسر جهان تاکید داشته و در این میان یکی از راه های کاهش آسیب این پدیده طبیعی در کشور را افزایش داده‌های دانشی و اطلاعات از گسل‌ها می‌دانند. در این زمینه علی بیت‌اللهی، دبیر کارگروه ملی زلزله در آستانه سالروز زلزله ۵.۲ ریشتری ۲۹ آذرماه سال گذشته در ملارد تهران به پانا گفت: این زمین‌لرزه آثار خسارت بار زیادی نداشت و با اینکه زلزله‌ای متوسط به پایین بود و بزرگ نبود اما زلزله ملارد را می‌توان از محسوس‌ترین و تاثیرگذارترین زلزله ایران از نظر تاثیرقرارگیری جمعیتی دانست به این دلیل که حدود ۲۰ میلیون نفر از آن تاثیر پذیرفتند و مضطرب شدند و از این نظر کمتر زلزله‌ای تا این حد تاثیرگذار بوده است.

مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه زلزله سال گذشته در تهران را می‌توان مانوری طبیعی تلقی کرد، گفت: در موضوع زلزله، معمولا مانور برگزار می‌‌شود تا اگر زلزله رخ دهد بدانیم چه اقداماتی باید انجام دهیم و از این رو زلزله سال گذشته در ملارد در مقیاس واقعی یک مانور بود و نشان داد که چقدر در امر مدیریت بحران زلزله نقاط ضعف وجود دارد.

وی ادامه داد: تعیین نکردن اقدامات منطقی در حین زلزله، آموزش ناقص مردم، عدم استمرار در آموزش را می‌توان از نقاط ضعفی دانست که سال گذشته حین زلزله با آن مواجه بودیم. سال گذشته شاهد بودیم که لحظات اولیه وقوع زلزله تلویزیون و رسانه ملی موضوعات آموزشی را مورد توجه قرار دادند اما بعد از آن فراموش شد. بنابراین استمرار آموزش در موضوع زلزله بسیار اهمیت دارد و اگر موضوع آموزش فراموش شود، اقدام خاصی هم انجام نخواهد شد.

بیت‌اللهی در ادامه یادآور شد: قرار بود ایستگا‌ه‌های جی پی اس، دستگاه‌های لرزه‌نگار بسیار دقیق و شتابنگارهای حساس اطراف گسل‌های تهران مستقر شود ولی فراموش شد، در صورتی که باید به این موارد توجه کرد.

دبیر کارگروه ملی زلزله گفت: وقوع این زلزله‌ها نشان می‌دهد کشور ما از نظر لرزه‌خیزی فعال است. درست است که ایران چهارفصل است و دارای کوه، دشت، کویر، جنگل و دریاست اما چنین خصوصیاتی باعث می‌شود که پوسته زمین فعال شود و زمین حالت فعالی را دارد و دائما در معرض تنش است و گاه و بی‌گاه در اقصی نقاط آن زلزله رخ می‌دهد.

وی با بیان اینکه در داخل شهر تهران و اطراف آن بیش از ۳۰ گسل وجود دارد، گفت: این گسل‌ها شناسایی شده‌اند و حرف و حدیث نیست بلکه بر روی زمین بریدگی‌هایی وجود دارد که همینطوری به وجود نیامده و در طول تاریخ به وجود آمده‌اند. گسل‌هایی مانند گسل شمال تهران، نیاوران، لویزان، کهریزک، جنوب و شمال ری و گسل‌های دیگری در تهران وجود دارند که معرف زلزله‌خیزی تهران است.

مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود: اگر به زلزله و موارد آن توجه نکنیم و اقدامات عملی برای ساخت و سازها، ارتقای تجهیزات و آموزش مردم انجام ندهیم، وضع خوبی نخواهیم داشت.

وی با اشاره به صحبت‌های روز گذشته پیروز حناچی، شهردار تهران مبنی بر اینکه امکان دسترسی خودروهای آتش‌نشانی به ۲۰۰ ساختمان بلندمرتبه در تهران وجود ندارد، گفت: علاوه بر این باید گفت که حدود ۱۰۰۰ پرونده برج در تهران وجود دارد که نزدیک ۲۰۰ برج بر روی حریم گسل‌ها ساخته شده‌اند. حادثه‌ای مثل پلاسکو را در نظر بگیرید که فقط یک ساختمان فروریخت و کل شهر بهم ریخت، حال اینکه بر اثر وقوع زلزله یک ساختمان نیست بلکه بخش زیادی از شهر درگیر می‌شود. بنابراین باید به این موارد توجه کرد و آموزش‌ها مستمر باشد و درس‌های زلزله نباید فراموش شود.