در گفت‌وگو با پانا
داور جشنواره کتاب رشد: نقطه ضعف مولفان و ناشران بی‌توجهی به مهارت‌افزایی است
تهران (پانا) - جشنواره کتاب رشد مهم‌ترین نقطه ضعف مولفان و ناشران آموزشی خارج از محدوده کتابهای درسی را توجه به تیراژ و درآمدزایی به جای توجه به نیاز اصلی و مهم مخاطبان یعنی مهارت‌افزایی می‌داند.
محمد لطفی‌نیا با اشاره به مشکلات محتوایی نشر آموزشی در بخش فنی و حرفه‌ای، رسیدن به اشتغال‌زایی را در گرو پرداختن به مهارت‌افزایی در کتابها می‌داند.
کارشناس مسئول بخش مکانیک دفتر تالیف کتابهای درسی فنی وحرفه‌ای که دارای لیسانس صنایع چوب از دانشگاه شهید رجایی و کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی از دانشگاه آزاد است، ضمن یادآوری تاکید تحول سند تحول بنیادین نظام آموزشی و سند برنامه درسی ملی در اهمیت‌بخشی به آموزش‌های پودمانی و مهارت‌آموزی گفت منابع کمک آموزشی می‌تواند در تفهیم و تسهیل عناصر و فرآیند یاددهی و یادگیری نقش بسزایی ایفا کند. گفت‌وگوی پانا با داور گروه مکانیک را می‌خوانید:
چرا گروه مکانیک سال گذشته هیچ کتاب برگزیده و شایسته قدردانی در جشنواره کتاب رشد نداشت؟
گروه مکانیک از رشته های متعددی مانند ۱- مکانیک خودرو ۲- صنایع فلزی ۳- ساخت وتولید ۴- صنایع چوب ۵- تاسیسات ۶- مگاترونیک و ۷- چاپ تشکیل شده است. هر سال کتابهای متعددی در این گروه به چاپ می‌رسد. در سال گذشته باتوجه به تراکم کاری و فعالیت تالیف کتابهای درسی فرصت و مجال بررسی و داوری همه کتابها میسر نشد. از ۲۲ عنوان تنها ۹ عنوان بررسی و بقیه جا ماندند و بررسی و داوری مجموعه کتابهای موجود در ایام آبان وآذر ۹۶فراهم شد.
آیا رویکردهای کتاب درسی در آثار داوری شده برای جشنواره امسال دنبال شده‌اند؟ یعنی علاوه بر دانش‌افزایی و آشنایی با فرایند علم مکانیک، به روش‌های علمی و مهارت تفکر توجه شده است؟
در داوری به این موضوعات بیش از پیش توجه شده است حتی یکی از این کتابها که رتبه اول را بدست آورد کتاب آلمانی ترجمه شده است که کاملا کاربردی است؛ یعنی محتوای آن در هرسه پایه ۱۰ و ۱۱و ۱۲ در چند رشته مورد استفاده و بهره‌برداری قرار گرفته است. سایر کتابها نیز علی رغم استفاده کمک آموزشی و کمک درسی در نظام فعلی در برخی از رشته ها می‌توانند به تسهیل یادگیری کمک کنند زیرا در محتوا به اجرای پروژه های عملی که به مهارت‌آموزی منجر می شود ، پرداخته شده است.
آیا آثار رسیده به جشنواره از لحاظ کمی و کیفی مورد رضایت گروه داوری قرار گرفته اند؟
چهار اثر برتر و برگزیده که به جشنواره معرفی شده‌اند شرایط کمی وکیفی لازم را دارا هستند و از نظر داوران محترم کاملا آموزشی محسوب می‌شود و رضایت کامل از انها احصاء شده است.
آیا همه آثار جزو کتابهای کمک درسی هستند؟
بله از ۲۰عنوان بررسی شده حدود ۱۵ عنوان کاملا آموزشی و کمک درسی مهارتی (ساخت پروژه - طراحی وترسیم نقشه‌های فنی و ......) هستند.
آیا در این گروه، امسال کتاب برگزیده خواهیم داشت؟ اگر جواب مثبت است نقاط قوت این اثر را نسبت به سایر آثار ذکر کنید
بله، در این دوره دو عنوان کتاب به عنوان آثار برگزیده انتخاب و به جشنواره معرفی شد. یکی ترجمه کتاب و اثر نفیس آلمانی HOLZ TECHNIK Tabellenbuch با ترجمه جداول و استانداردهای صنایع چوب که جامع‌ترین کتاب در گروه تحصیلی رشته صنایع چوب و مبلمان به شمار می‌رود که از مجموع ۲۰۰ امتیاز ۱۹۷ را کسب کرد. در محتوای این کتاب برای برخی رشته‌ها مانند تاسیسات، ساختمان، برق و معماری مطالب جامع و مفیدی وجود دارد. این اثر را پیشکسوت محترم، جناب مهندس مراد سلیمی، در مدت چهار سال به سرانجام رسانده است.
اثر دوم با عنوان «دکوراسیون چوبی از طراحی تا اجرا» است که امتیاز ۱۹۴ از ۲۰۰ را کسب کرد. این کتاب مهارت اجرای پروژه‌های چوبی و دکوراسیون را بصورت پله به پله تشریح و تبیین می‌کند. در این دو عنوان کتاب نوآوری و بروز بودن مطالب به چشم می‌خورد، اما سایر کتابها بیشتر گردآوری از آثار و محتوای کتابهای چاپی گذشته است .
با توجه به اهمیت مهارت آموزی در اسناد تحولی و برنامه درسی ملی آیا آثاری که به طور کلی در این حوزه تولید می‌شوند پاسخگوی نیازهای جامعه خصوصا قشر دانش‌آموز - معلم هستند؟ با چه ضعف‌ها و کمبودهایی در این حوزه مواجه هستیم؟
می‌توان گفت هنوز به طور کامل در کتابهای تالیف‌شده به دست ناشران خارج از آموزش و پرورش در حوزه فنی و حرفه‌ای به محتوای اصلی پایه‌های ۱۰، ۱۱ و ۱۲ پرداخته نشده است. البته هم چنان این کتابها به عنوان منابع کمک آموزشی وکمک درسی می‌توانند در بهبود و تسهیل کیفیت آموزش مهارتی هنرستان‌ها مفید و موثر باشند. امید است با اتمام یک دوره کامل کتابهای درسی نظام جدید که در هنرستانهای فنی و حرفه‌ای به صورت پودمان در سه سال در حال آموزش است، مولفان و ناشران رویکرد جدیدی را در تالیف کتابهای خود پیدا کنند که در نهایت به اشتغال‌زایی بینجامد. البته در خصوص هنرآموزان و معلمان با تالیف کتابهای راهنمای هنرآموز یا راهنمای معلم در پاسخ به نیاز علمی و آموزشی آنان گام مثبت و مهمی در دفتر تالیف کتابهای درسی فنی و حرفه‌ای و کاردانش برداشته شده است. تنها نقطه ضعف مولفان و ناشران بی‌توجهی به نیاز اصلی و مهم مخاطبان یعنی مهارت افزایی است و ناشران بیشتر به تیراژ و فروش بیشتر در نتیجه درآمدزایی توجه دارند تا محتوای مناسب و مفید. البته با همین داوری و امتیاز دادن‌ها شاید به رویکرد مثبتی در این زمینه برسیم.
گفت‌وگو: عاطفه بزرگ‌نیا
ارسال دیدگاه