واکنش سازمان ملل متحد به تحریم ایران؛ ابراز تأسف برای ترامپ

آنتونیو گوترش،‌ دبیر کل سازمان ملل متحد، گزاش جدید شش ماهه دبیر کل از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را منتشر کرده که به گفته کارشناسان ایرانی این گزارش در ارزیابی اولیه نسبت به گزارش‌های قبلی دبیر کل نگاه مثبتی به اجرای قطعنامه دارد.

در همین باره در بندی از این گزارش گوترش تأکید کرده است: «من از این واقعیت که جمهوری اسلامی ایران، با وجود تغییرات قابل توجهی که خروج ایالات متحده آمریکا از برجام به همراه داشته و همچنین تصمیمات بعدی این کشور مبنی بر تحمیل مجدد همه تحریم‌های ملی که به موجب برجام لغو یا متوقف شده بودند، به اجرای تعهدات هسته‌ای اش ادامه می‌دهد استقبال می‌کنم‌. من از این اقدامات آمریکا اظهار تأسف کرده و شدیدا معتقدم این اقدامات اهداف مندرج در قطعنامه۲۲۳۱ را به پیش نخواهد برد.

در این قطعنامه به همه دولت‌های عضو سازمان ملل متحد و سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تأکید شده است که از اجرای برجام حمایت کرده و از اقداماتی که آن را متزلزل می‌کند خودداری کنند. من نگرانی‌هایی که در نامه مورخ ۵ نوامبر ۲۰۱۸ که از سوی نمایندگی جمهوری اسلامی ایران خطاب به من نوشته شده است یادآوری می کنم.»

این در حالی است که لحن گزارش دبیر کل در ۶ ماه گذشته یعنی زمانی که آمریکا از برجام خارج شده بود شکل دیگری داشت. در آن زمان گوترش به وضوح گزارش اخیر به آمریکا نتاخته بود و اقدامات برجامی ایران را با صراحت کنونی مورد تأیید قرار نداده بود.

دبیر کل در گزارش دوره قبل سازمان ملل متحد در همین باره نوشته بود: «با وجود تبعیت مستمر جمهوری اسلامی ایران از تعهدات هسته‌ای‌اش، توافق هسته‌ای متأسفانه در معرض چالش قرار گرفته است. ایالات متحده آمریکا روز ۸ می ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و همه تحریم‌های ملی که به موجب برجام متوقف یا لغو کرده بود مجددا برقرار کرد. من بابت تضعیف برجام که یک دستاورد بزرگ در زمینه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای است که در صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی نیز نقش دارد،‌ اظهار تأسف می‌کنم. من معتقدم مسائلی که مستقیما ربطی به برجام ندارند باید بدون لطمه به حفظ اجرای این توافق مورد توجه قرار بگیرد.»

با وجود چنین نگاه مثبتی خبرگزاری رویترز با انتشار تنها بخش هایی از این گزارش و ذکر این ادعا که گزارش دبیر کل محرمانه است به حاشیه سازی و تغییر مسیر گزارش سازمان ملل متحد پرداخته است.

رویترز تنها به بخشی از این گزارش اشاره کرده که گوترش ادعاهایی که رژیم سعودی منبع آنها بوده را تکرار کرده و مدعی شده دو پرتاب‌کننده موشک‌های هدایت‌شونده ضدتانک که ائتلاف تحت رهبری سعودی آنها را در یمن پیدا کرده بین سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ در ایران ساخته شده‌اند.

دبیر کل سازمان ملل علی‌رغم این به طور مشخص ایران را به نقض قطعنامه شماره ۲۲۳۱ سازمان ملل متحد که برای تأیید برجام صادر شده متهم نکرده است.

دیپلمات‌ها در گفت‌وگو با رویترز عنوان کرده‌اند کشورهای عضو سازمان ملل متحد قرار است فردا، چهارشنبه درباره گزارش دو سالانه دبیر کل این سازمان درباره اجرای قطعنامه یادشده بحث و تبادل نظر کنند.

این اقدام در حالی است که آمریکا در اقدامات اخیر خود علیه ایران با ناکامی های پی در پی مواجه شده است. از حضور دونالد ترامپ در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل درباره ایران که همه کشورها متفق القول از ایران حمایت کردند تا نشست هفته گذشته شورای امنیت.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا هفته گذشته نیز مدعی شد که ایران در یک آزمایش موشکی قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را لغو کرده است. هیچ یک از اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد این ادعا را نپذیرفتند و نشستی که در همین باره در سازمان ملل برگزار شد بدون نتیجه به کار خود پایان داد.

ناکامی‌های آمریکا باعث شده که اکنون نیز واشنگتن از فرصت گزارش دبیر کل ملل متحد برای جبران شکست‌ها استفاده کند. در همین راستا وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا در بیانیه‌ای تایید کرد که مایک پمپئو، مسئول دستگاه دیپلماسی این کشور در نشست امروز (چهارشنبه) شورای امنیت برای بررسی گزارش آنتنیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد درباره قطعنامه ۲۲۳۱ درباره ایران شرکت می‌کند.

در بخشی از این بیانیه آمده است: «پمپئو در این نشست بر تصمیم آمریکا پیرامون مقابله با آنچه "تهدید ایران علیه صلح و امنیت بین‌المللی از طریق تداوم توسعه و اشاعه موشک‌های بالستیک در تقابل با قطعنامه‌های شورای امنیت" خوانده شده، تاکید خواهد کرد.»

با وجود این به نظر نمی‌رسد نشست امروز شورای امنیت سازمان ملل متحد بتواند خواسته آمریکا در اعمال تحریم های بیشتر و دست یابی به قطعنامه جدید علیه ایران را به ثمر برساند و احتمالا واشنگتن در انتظار شکست دیگری در مقابل ایران خواهد بود.