2 عامل افزایش نرخ تورم در تابستان به روایت مرکز پژوهشهای مجلس
تهران (پانا) - مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گزارشی «نرخ ارز» و «افزایش سرعت گردش پول در نقدینگی» را به عنوان دو عامل اثرگذار در رشد تورم در تابستان امسال معرفی کرد.
مرکز پژوهشهای مجلس در یک گزارش تحلیلی به بررسی عوامل موثر در تورم تابستان پرداخت و عنوان کرد که نرخ تورم ماهانه در سه ماهه تابستان ۱۳۹۷ در ادامه روند افزایشی خود که از بهار آغاز شده بود، به ارقام کمسابقه ۵.۵ درصد برای مرداد و ۶.۱ درصد در شهریور رسید. بر این اساس نرخ تورم نقطه به نقطه در شهریور به ۳۱.۴ درصد رسیده است. از سالهای گذشته در پی افزایش قابل توجه نقدینگی و پیشیگرفتن رشد نقدینگی (منهای رشد اقتصادی) از تورم، هشدارها برای افزایش نرخ تورم توسط کارشناسان مطرح شده بود. در نتیجه روند فزآینده تورم در سال ۱۳۹۷ به دنبال افزایش نقدینگی در سالهای گذشته است.
به طور کلی در خصوص روند فزآینده تورم در تابستان ۱۳۹۷ باید عنوان داشت که دو دسته عوامل بلندمدت و کوتاهمدت بر تورم تأثیرگذار بودهاند. در میان عوامل بلندمدت رشد نقدینگی مهمترین عاملی است که باعث افزایش تورم میشود و در میان عوامل کوتاهمدت نیز نرخ ارز به عنوان مهمترین عامل افزایش نرخ تورم شناخته میشود.
طی سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ نرخ تورم از رشد نقدینگی (منهای رشد اقتصادی) فاصله گرفته است طی سالهای ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۲ نقدینگی به طور متوسط سالیانه ۲۵.۲۷ درصد رشد داشته است و در این مدت نرخ تورم به طور متوسط سالیانه ۱۹.۹۶ درصد بوده است. این در حالی است که طی سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ نقدینگی به طور متوسط سالیانه ۲۴.۲۱ درصد رشد داشته است و در مقابل نرخ تورم متوسط سالیانه ۱۱.۵۳ درصد بوده است.
بالا بودن نرخ سود بانکی حقیقی و افزایش سهم شبه پول از نقدینگی طی این سالها موجب کاهش سرعت گردش پول شده است و از علل اصلی فاصله گرفتن تورم از رشد نقدینگی بوده است. اما از اسفند روند افزایشی سرعت گردش پول شروع شد که تا تابستان ادامه یافت. سهم شبه پول از رشد نقدینگی در این مدت نیز روند کاهشی طی کرده است و در تیر به کمترین مقدار خود از سال ۱۳۹۴ رسید، پیشبینی میشود که روند افزایش سرعت گردش پول در ماههای باقیمانده از سال ۱۳۹۷ نیز ادامه داشته باشد.
همچنین باید توجه داشت که افزایش سرعت گردش پول که پیشبینی میشود در ماههای آینده نیز تداوم داشته باشد، خود منجر به افزایش نرخ تورم شده و هر ریال نقدینگی را با ضریب بیشتری به تورم تبدیل میکند. از اینرو حتی در کوتاهمدت نرخ تورم میتواند بیش از رشد نقدینگی (منهای رشد اقتصادی)، افزایش یابد.
این گزارش تاکید میکند که علاوه بر عامل نخست، افزایش نرخ ارز به عنوان یک عامل کوتاهمدت نیز بر افزایش نرخ تورم در ماههای اخیر بسیار اثرگذار بوده است و از آن جایی که در برخی مطالعات، گذر نرخ ارز بر برخی کالاها تا یک سال نیز برآورده شده است میتوان انتظار داشت که افزایش نرخ ارزی که در ماههای گذشته رخ داده است همچنان منجر به افزایش شاخص قیمتها (مصرفکننده و تولیدکننده) در ماههای آتی شود.
در مجموع بررسیهای این مطالعه نشان میدهد که مهمترین عوامل افزایش تورم تابستان سال جاری، افزایش سرعت گردش پول، نقدینگی افزایش یافته در سالهای اخیر و افزایش نرخ ارز بوده است. همچنین بررسیهای این گزارش نشان میدهد که بخش زیادی از کالاهای اساسی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد میشوند نیز افزایش قیمت را تجربه کردهاند.
در این گزارش همچنان عنوان شده است که تحولات شاخص قیمت مصرفکننده در پاییز تا حد زیادی تحت تأثیر سیاستگذاریها و انتظارها خواهد بود. از طرف دیگر رشد شدید شاخص قیمت تولیدکننده در تابستان، روند افزایشی شاخص قیمت مصرفکننده در پاییز را نشان میدهد و میتوان انتظار داشت که در پاییز ۱۳۹۷، روند چند ماه اخیر برای شاخص قیمت مصرفکننده تداوم داشته باشد.
ارسال دیدگاه