همه گزینه‌های ناامیدکننده جانشینی «کلانتر» خودخوانده
تهران (پانا) - کاخ سفید از زمان ورود دونالد ترامپ برای متعجب کردن جهان و صدرنشین شدن در اخبار بین‌المللی تقریبا همیشه درهای خود را بازنگه داشته است؛ از خروج دونالد ترامپ از توافق‌های بین‌المللی تا اخراج و استعفاهایی که اغلب توئیتری اعلام می‌شود.
سمیرا امیرچخماقی_ این بار نیز بمب خبری رئیس‌جمهوری آمریکا برای جهان ساعتی قبل از توئیترش با این پیام که در انتظار یک خبر بزرگ باشید اعلام شد و ساعاتی بعد بود که نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد و دونالد ترامپ در مقابل دوربین‌های خبری نشستند و استعفای هیلی را اعلام کردند.
در حالی که بسیاری احتمال می‌دادند که دلیل این اقدام نادر و غیرمعمول در آمریکا جایگزین کردن هیلی با پست دیگری است،ترامپ با پذیرش استعفای او و اعلام اینکه هیلی احتیاج به استراحت دارد تحلیلگران را متعجب‌تر کرد. زمانی که هیلی اعلام کرد که از این پس به عنوان یک شهروند آمریکایی در موضوعات سیاسی نظر خواهد داد و قصد شرکت در انتخابات ۲۰۲۰ را نیز ندارد دیگر برای همه روشن شد که نیکی هیلی ۴۶ ساله قرار است حداقل فعلا و برای مدتی از کاخ سفید خداحافظی کند.
اما موضوع استعفای هیلی و البته جانشینی او شاید در ایران بعد از آمریکا بیش از هر کشور دیگری مورد توجه قرار گرفت. هیلی که بسیاری او را تا پیش از ورود مایک پمپئو و جان بولتون به کاخ سفید از نزدیک‌ترین افراد به ترامپ می‌دانستند یکی از اصلی‌ترین همراهان رئیس‌جمهوری آمریکا در سیاست‌های ضد ایرانی بود.
هیلی در سازمان ملل متحد به عنوان بخشی از سیاست خروج دونالد ترامپ از سازمان ملل متحد و انتقاد از برنامه هسته‌ای ایران و ادعای حمایت از گروه‌های تروریستی در خاورمیانه به کشورهای عضو فشار می‌آورد تا تحریم‌های آمریکا علیه تهران را بپذیرند.
در نمونه‌ای قابل توجه، هیلی در یک کنفرانس خبری در کنار بخش‌های باقی‌مانده از یک موشک مدعی شد که این موشک از طرف ایران به شورشیان یمن داده شده است که به عربستان حمله کنند. البته این ادعا از سوی ایران رد شد.
هیلی که از نزدیکان اسرائیل خوانده می‌شد در بدو ورود به سازمان ملل متحد و در اولین نشستی که در شورای امنیت با موضوع اسرائیل ریاست را برعهده داشت، گفت که اکنون موضوع مورد توجه ایران است نه اسرائیل. او از هر روشی برای ایجاد اجماع جهانی علیه ایران استفاده کرد؛ از برگزاری مهمانی ناهار در کاخ سفید برای اعضای شورا تا آخرین اجرای نمایش در شورای امنیت سازمان ملل متحد در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با حضور سران کشورهای عضو.
نیکی هیلی که تلاش داشت با استفاده از ریاست دوره‌ای آمریکا در سازمان ملل نشستی به ریاست دونالد ترامپ با موضوع ایران برگزار کند در این مسیر مانند همه دفعات گذشته نتوانست به موفقیت مورد نظر برسد. در حالی که گفته می‌شود بعد از خداحافظی رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه سابق آمریکا، و جایگزینی مایک پمپئو و البته حضور جان بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی ترامپ که هر دو سیاست‌های ضد ایرانی تندی دارند، نقش هیلی در کاخ سفید کمرنگ شده است، کارشناسان دولت با نقشه او برای برگزاری نشستی با موضوع ایران مخالفت کردند و در نهایت نشست با موضوع مبارزه با توسعه سلاح‌های کشتار جمعی برگزار شد. با وجود این، ترامپ تأکید داشت که به موضوع ایران بپردازد و همین امر نیز با اتفاق نظر همه سران حاضر در نشست برای مخالفت با او درباره موضوع برجام شکست تازه‌ای برای سیاست‌های آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل متحد را رقم زد.
انزوای آمریکا
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد شب گذشته بعد از استعفای نیکی هیلی در اولین واکنش از سوی ایران به این استعفا گفت که نماینده آمریکا در این سازمان فکر می‌کرد می‌تواند دستور کار یک سازمان چندجانبه‌گرا را تغییر دهد اما عملا جز انزوای بیشتر آمریکا دستاوردی نداشت.
او افزود: «خانم هیلی فردی بود که با دیدگاه یکجانبه‌گرایی وارد سازمان ملل متحد شد و در همان شروع ورود خود اظهار کرد من کلانتر جدید هستم و تصور می‌کرد سازمان ملل یک پادگان یا زندان است.»
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد ادامه داد: «سازمان ملل متحد بر اساس حاکمیت مستقل کشورها تشکیل شده است، اما هیلی می‌خواست که او این کشورهای مستقل تحت فرمان او حرکت کنند.»
خوشرو اضافه کرد: «او عملا در این کار شکست خورد و با مقاومت جامعه جهانی روبه‌رو شد به گونه‌ای که در روز پایان کار وی در سازمان ملل متحد، کاملا آمریکا را منزوی کرده است و در مسایل مهمی همچون مسئله فلسطین و رژیم صهیونیستی و مسئله ایران که اولویت آمریکا بود هم کاملا منزوی شد.»
او یادآور شد: «هیلی در مورد برجام تلاش کرد تا جامعه جهانی را متقاعد کند که خروج آمریکا از برجام یک کار قانونی است در حالی که همه کشورهای جهان و حتی دبیرکل سازمان ملل بارها تاکید کردند خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام کاری خلاف مقررات بین‌المللی است و هیچ کشوری آن را تایید نکرد.»
جایگزین کلانتر
در حالی که هنوز گمانه‌زنی‌ها در رسانه‌های آمریکایی درباره استعفای ناگهانی نیکی هیلی وجود دارد و با توجه به اینکه اعلام شده است او تا پایان سال به کار خود در سازمان ملل متحد ادامه خواهد داد، برخی از رسانه‌ها از جمله واشنگتن‌پست نوشته‌اند که اعلام این استعفا دو ماه زودتر در حالی که دو هفته به انتخابات میان‌دوره‌ای پارلمان آمریکا باقی مانده مشکوک است، شاید بتوان یکی از دلایل استعفا را شکست هیلی در سیاست‌های مقابله با ایران و منزوی کردن بیشتر آمریکا در این مسیر دانست.
با این حال به نظر نمی‌رسد که خروج نیکی هیلی از سازمان ملل متحد تغییر چندانی در سیاست‌های آمریکا در قبال ایران ایجاد کند.
به نوشته نیویورک تایمز، دونالد ترامپ در جمع خبرنگاران گفت که برای جایگزینی نیکی هیلی فهرستی پنج نفره در اختیار دارد که از جمله آنها به دینا پاول، معاون سابق مشاور امنیت ملی اشاره کرده است. او همچنین درباره دخترش ایوانکا ترامپ نیز گفته است که «او می‌تواند گزنیه مناسبی باشد اما این به مفهوم آن نیست که من او را انتخاب می‌کنم.»
ایوانکا ترامپ خود نیز ساعتی بعد گفته است که قرار نیست به عنوان نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد انتخاب شود.
شبکه سی.ان.بی.سی. گزارش کرده است که نزدیکان ترامپ با پاول درباره به عهده گرفتن این سمت مذاکره کرده‌اند.
دینا حبیب پاول که یک دو رگه آمریکایی- مصری است، ایران را «بزرگ‌ترین حامی ترویست در جهان» می‌داند.
به گزارش فارس، واشنگتن اگزمینر نیز در این باره می‌نویسد که احتمال دارد ریچارد گِرِنل، سفیر واشنگتن در آلمان، یکی از گزینه‌های تصدی این سمت باشد.
ریچارد گرنل به مدت هشت سال مدیر دفتر ارتباطات و دیپلماسی عمومی نمایندگی آمریکا در سازمان ملل متحد بوده و از این لحاظ، با سابقه‌ترین سخنگوی این کشور در این سازمان به شمار می‌رود. او به رغم تغییر چهار سفیر بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۸ سمتش را حفظ کرد.
واشنگتن‌تایمز درباره این گزینه نوشته که دلیل آنکه نام گرنل را به عنوان گزینه جانشینی هیلی معرفی می‌کنند، روابط نزدیک او با جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید است. گرنل در زمانی که بولتون سفیر آمریکا در سازمان ملل بود، سخنگویی او را برعهده داشت.
کلی آیوت ، ۵۰ ساله، حقوقدان و سیاستمدار جمهوری‌خواه آمریکایی یکی دیگر از گزینه‌های مطرح است که قبلاً نماینده ایالت نیوهمپشایر در مجلس سنای ایالات متحده بوده است. او در زمان فعالیت خود به عنوان سناتور مابین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷، چندین جایزه از سازمان‌های مدنی و گروه‌های ذی‌نفع به‌خاطر فعالیت‌های قانونگذاری دریافت کرده است.
درباره موضع سیاسی آیوت گفته می‌شود که او هم یک جمهوری‌خواه محافظه‌کار و هم یک میانه‌رو است. در موضوع سیاست مهاجرتی نیز او به رویکردهای تیم ترامپ نزدیک بوده و به نفع لایحه اصلاح جامع قانون مهاجرت رای داده است.
آیوت از جمله مخالفان توافق هسته‌ای ایران، خواستار اعمال تحریم‌های جدیدتر و سخت‌تری علیه جمهوری اسلامی است. آیوت همچنین با تصمیم باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا در خارج کردن نظامیان این کشور از عراق مخالفت کرده و خواستار تهاجم زمینی به سوریه است.
نشریه تاون‌هال با نام بردن از جان بولتون ، او را هم به عنوان جانشین احتمالی برای هیلی معرفی کرده است. او پیشتر در دوران ریاست‌جمهوری جورج بوش پسر، به مدت یک سال عهده‌دار سمت نمایندگی آمریکا در سازمان ملل بوده است. تندی سیاست‌های او در قبال ایران در چند ماه اخیر از زمان حضورش به عنوان مشاور امنیت ملی ترامپ و همچنین پیش از آن با شرکت در جلسات منافقین علیه ایران کاملا روشن است. او خواستار اعمال شدیدترین تحریم‌ها علیه ایران و تغییر حکومت در ایران است.
به این ترتیب در حالی که اغلب گمانه‌زنی‌ها پاول را محتمل‌ترین گزینه برای جایگزینی هیلی می‌دانند، انتخاب هر یک از گزینه‌های مطرح نیز به نظر نمی‌رسد حداقل در سیاست‌های آمریکا در سازمان ملل متحد علیه ایران تغییر چشمگیری جز روش اجرا ایجاد کند.
ارسال دیدگاه