تعیین سن رشد ازدواج با توجه به مقتضیات زمانه

۱-باید احراز شود که فرد مورد نظر از نظر جسمی و توان بدنی و مشخصات و ویژگی‌های ظاهری در شرایطی است که می‌تواند ازدواج کند. این مورد در دختران اهمیت بیشتری دارد زیرا برقراری روابط زناشویی مستلزم وجود ویژگی‌های مشخصی است که بدون آنها خطر بروز اشکالات بدنی به‌شدت افزایش می‌یابد.

۲-با بررسی‌هایی که لزوما کارشناسان باید در آن دخالت داشته باشند، احراز شود که این فرد از نظر روانی و عصبی قادر به قرار گرفتن در شرایط زوجیت هست. این معنا را دادگاه هرچند بسیار دانشمند و آگاه باشد نمی‌تواند تشخیص دهد قطعا لازم است روانشناس و روانپزشک با مطالعه کافی و مصاحبه با فرد مورد نظر در این خصوص ابراز عقیده تخصصی کند.

۳-باید در زمینه اقتصاد و تدبیر منزل در حدی که در رابطه زوجیت قابل بررسی است، بررسی شود. یعنی؛ الف) بررسی شود که فرد مورد نظر اگر دختر است قادر به ایفای وظایفی که در منزل شوهر به عنوان مادر و مدیر خانه خواهد داشت، هست یا خیر. ب) در مورد پسر بررسی شود که آیا به نحو مستقل می‌تواند خانواده‌ای را اداره کند یا نه.

توجه داشته باشیم روزگاری که پسر یا دختر ازدواج می‌کردند و در خانه پدری ادامه زندگی می‌دادند سپری شد. شاید علت اینکه عمر ازدواج‌ها حسب نتایج حاصله از بررسی‌های میدانی به نحو غیرقابل تصوری کوتاه شده است همین باشد. یعنی پسر و دختر- حتی در موردی که به سن قانونی ازدواج هم رسیده‌اند- بدون در نظر گرفتن ملاحظاتی که گفتیم، ازدواج می‌کنند و در شرایط فعلی خانواده‌ها قادر به حمایت از فرزندان خود از جهت مادی و مالی نیستند و لاجرم راه چاره اعاده وضع سابق یعنی جدایی و تجرد طرفین خواهد بود.

خلاصه اینکه اگر مفهوم صدور حکم رشد این باشد که مثلا خصوصیات جسمی دختری را از نظر طول قد و رشد اندام‌ها در نظر بگیریم و اظهارنظر کنیم که او «رشیده» و آماده ازدواج است رابطه خوش عاقبت نخواهد بود. ضمنا باید توجه کرد در خصوص سن رشد و قابلیت صحی برای ازدواج در نظریات فقها مطالب گوناگونی دیده شده که با توجه به آنها کسی نمی‌تواند مدعی شود که مثلا فلان سن بدون هیچ تردید سن شرعی رشد است و هرکه جز این بگوید با ضروریات دین مخالفت کرده است. بنابراین تعیین سن رشد و قابلیت صحی برای ازدواج با توجه به مقتضیات روز و تحولات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی ممکن و میسر به نظر می‌رسد والله اعلم.

منبع: اعتماد

*حقوقدان