اسماعیل کهرم*
آبیاری کشاورزی ما شبیه زمان کوروش
سوءمدیریت‌هایی که وجود داشته باعث شده است امروز در وضع خشکسالی قرار بگیریم و شاهد مهاجرت مردمی باشیم که به دلیل بحران آب احساس ناامنی می‌کنند. این در حالی است که به آسانی می‌شد این وضع را مدیریت کرد و نباید اجازه می‌دادیم کار به اینجا بکشد.
با اینکه به طور کلی گرمایش زمینی و تغییر اقلیم همه‌جا در حال رخ دادن است و این وضع تنها مختص کشور ما نیست. اینطور که گفته می‌شود آب خلیج فارس نسبت به ۳۰ سال گذشته یک و نیم درجه گرم‌تر شده است و این گرم‌تر شدن به تبخیر بیشتر منجر می‌شود. هنوز هم برای بهبود وضع کشور از نظر منابع آبی دیر نیست، گفته می‌شود در ۵۰ سال آینده، نوار ساحلی خلیج فارس خالی از سکنه می‌شود یا اینطور مطرح می‌شود که دریاچه ارومیه در حال نابودی است؛ همه اینها می‌تواند درست باشد اما واقعیت این است که این وضع می‌تواند شکل دیگری هم به خودش بگیرد.
تغییر اوضاع به این بستگی دارد که ما چه روشی را انتخاب کنیم و بخواهیم کاری انجام دهیم. شواهد نشان می‌دهد دریاچه ارومیه تاکنون چند بار خشک شده و بعد دوباره در وضع ترسالی احیا شده است. حالا هم این امکان وجود دارد که این دریاچه مجددا احیا شود اما باید برای آن همت واقعی وجود داشته باشد. تا به حال برای نجات از خشکسالی حرف زده شده، اما کار چندانی انجام نگرفته است، آقای روحانی بعد از انتخاب شدن به عنوان رئیس‌جمهوری در دور اول، اولین جلسه را به دریاچه ارومیه اختصاص دادند، خانم ابتکار فردای روزی که به عنوان رئیس سازمان حفاظت محیط زیست انتخاب شدند سفری به دریاچه ارومیه داشتند، اما چرا هنوز نتیجه مطلوب حاصل نشده است؟ به این دلیل که تصمیماتی که گرفته می‌شود به طور جدی پیگیری و اجرا نمی‌شود، در حالی که مساله آب اصلا شوخی‌بردار نیست و نمی‌توان حل این مشکل را به امروز و فردا موکول کرد.
کشاورزی در کشورمان به شدت غیراصولی انجام می‌شود، تنها چاره‌ای که داریم این است که سیستم‌های آبیاری را ارتقا دهیم و اجازه ندهیم آبیاری شبیه زمان کوروش انجام شود و آب در کرت‌ها هدر برود و تبخیر شود. قرار بود به جای اینکه مدام از منابع آب زیرزمینی استفاده شود، آبیاری قطره‌ای و مه‌پاش مدنظر قرار بگیرد، اما این کار را نکردند. در کشاورزی هنوز از سیستم‌های قدیمی استفاده می‌کنیم در نتیجه ۹۰ درصد آب مصرفی در کشاورزی از بین می‌رود و نتیجه همین وضع امروز می‌شود. باید بتوانیم از روش‌های مدرن استفاده کنیم که ممکن است هزینه داشته باشد اما تمام دنیا به سمت استفاده از این روش‌ها رفته است و ما هم چاره‌ای جز این کار نداریم. هر نوع کشاورزی بلای جان آب نیست، این سیستم‌های معیوب و قدیمی آبیاری است که باعث می‌شود آب اینطور هدر برود. اگر کشاورزی را تعطیل کنیم امنیت غذایی به خطر می‌افتد و آن وقت به جای مهاجرت ناشی از خشکسالی، شاهد مهاجرت ناشی از نبود مواد غذایی خواهیم بود. بنابراین به جای تعطیل کردن کشاورزی، هم باید به سمت تولید محصولات استراتژیک برویم و هم از روش‌های کارشناسی و روزآمد برای آبیاری استفاده کنیم.
منبع:آرمان
* فعال محیط زیست
ارسال دیدگاه