حسن خلیل‌آبادی *
پروژه‌های نیمه‌تمام شهرداری تعیین تکلیف شود
در شهرداری تهران شاهد حجم عظیمی از پروژه‌هایی هستیم که فقط کلنگ افتتاح آن زده شده است، اما تاکنون برای برخی از آنها حتی اقدامی مبنی بر آغاز عملیات هم انجام نشده است. در برخی از این پروژه‌ها نیز شاهد به اتمام نرسیدن آن بعد از گذشت سال‌های طولانی هستیم. باید هر یک از پروژه‌ها تکمیل شود، در این شرایط اولویت با پروژه‌هایی است که میزان اندکی از آنها برای اتمام باقی مانده است. در برخی از پروژه‌ها همچون پایانه شرق و مجموعه فرهنگی طغرل در شهرری پنج تا 10 درصد آن برای اتمام باقی مانده است.
برخی از پروژه‌ها نیز کلنگ‌زنی شده است، در این میان در ابتدای فعالیت این پروژه‌ها هزینه‌های گزاف داشته و امکان اینکه هم‌اکنون با بودجه فعلی شهرداری آنها را ساماندهی کرد، اندک است. به نظر می‌رسد اگر مدیریت شهری پروژه‌هایی که بالای ۵۰ تا ۶۰ درصد آن تکمیل شده را به اتمام برساند، اقدامات مناسبی در این دوره مدیریت شهری به‌ثمر می‌رسد. برای مثال هم‌اکنون برخی خطوط مترو افتتاح شده غیر ایمن هستند. همچنین برخی ایستگاه‌های مترو یا پایانه‌های اتوبوسرانی به حل مساله ترافیک و حمل و نقل در شهر تهران کمک کرده و در مراحل تکمیل هستند. تمامی پروژه‌های کارشناسی شده بر اساس نیاز شهر تهران طراحی شده است. در این میان در مدیریت شهری قبلی تهران برخی از این پروژه‌های غیرکارشناسی مطرح شده است.
در مدیریت شهری گذشته برخی از پروژه‌ها با بررسی‌ها و مطالعات همه جانبه اجرا نشده است. برای مثال خطوط مترو،پل‌های طبقاتی و... از این نوع پروژه‌ها هستند. درضمن برخی از پروژه‌ها نیز در مرحله افتتاح و کلنگ‌زنی فقط به‌دلیل رعایت نکردن مبانی حقوقی متوقف مانده‌اند. برای مثال در پروژه خانم ایران درودی که بنده پیگیر موضوع بودم، به‌دلیل طی نشدن مراحل حقوقی بعد از گذشت دو سال در شورای پنجم امکان ساخت و ساز برای پروژه ایجاد شد با اینکه برای آن مراسم متعدد همچون افتتاح و کلنگ‌زنی نیز برگزار شده بود، اما در اصل این اقدامات فقط جنبه تبلیغاتی داشت.
به نظر می‌رسد در فعالیت مدیریت شهری قبلی این نارسایی وجود داشته است، حال باید در مدیریت شهری فعلی تلاش کرد تا با برنامه ریزی بتوان اقدامات را به شکل مناسب و مطالعات همه جانبه اولویت‌بندی کرد. در برخی مواقع نیز از این گونه نارسایی‌ها در ابعاد مختلف بروز می‌کند. برای مثال یک نماینده مجلس یا یک فرد با نفوذ در مکانی از قدرت خود استفاده کرده و اقدام به‌افتتاح پروژه می‌کند، اما غافل از اینکه شاید محدوده مذکور به آن برنامه‌ریزی نیاز نداشته باشد. در حالی که بعد از گذشت مدتی آن محدوده متروکه شده و جامعه از آن تصمیم‌گیری غیرکارشناسی متضرر می‌شوند.
سرنوشت پروژه‌های ناتمام شهرداری چه می‌شود؟
با بررسی پروژه‌های نیمه تمام یا در دست اجرا در مدیریت شهری باید گفت که برخی از پروژه‌ها افتتاح شده، اما هنوز بعد از گذشت چند سال به اتمام نرسیده است. یکی از مشکلات در اجرای پروژه‌ها رعایت نکردن مراحل زمان‌بندی آنهاست، چون به‌طور معمول اغلب پروژه‌ها بعد از گذشت دو تا سه سال به اتمام می‌رسند. این در حالی است که برخی از پروژه‌ها بعد از گذشت ۱۰ سال نیز به اتمام نمی‌رسد. برای مثال مجموعه فرهنگی طغرل بیش از هشت سال در شهرری در حال ساخت و ساز است، هم اکنون نیز ۲۰ درصد این پروژه هنوز به اتمام نرسیده است. در حالی که تاکنون صد میلیارد تومان برای آن هزینه شده است. باید دانست که با گذشت زمان طولانی از افتتاح و اتمام پروژه‌ها لوازم و ساختمان مستهلک می‌شوند؛ باید در شورای شهر تهران در این باره یک برنامه مناسب تدوین شود تا پروژه‌ها بر اساس زمان‌بندی و متناسب با بودجه شهرداری هر ساله به بهره‌برداری برسد. در این اقدام حداکثر پروژه‌ها با برنامه میان مدت به‌شکل سه ساله به‌اتمام می‌رسد. همچنین در این زمینه می‌توان فوریت‌ها را به شکل یک‌ساله برنامه‌ریزی کرد. درضمن برخی از پروژه‌ها طولانی هستند. برای مثال اتمام آزاد راه‌ها، اتوبان‌ها و... زمان‌بر هستند، اما برخی از پروژه‌ها را می‌توان با گذشت دو تا سه سال به بهره‌برداری رساند، به‌شرطی که در تمامی پیش بینی‌ها و بررسی‌ها دیدگاه‌ها کاملا علمی و کارشناسی شده باشد. درضمن در این اقدام باید بودجه آن پیش بینی شده و محل تامین بودجه نیز مشخص شود، چون یکی از مشکلات در شهرداری این است که در ابتدا اقدامات برای پروژه‌ها انجام می‌شود، اما بنابر میزان بودجه درآمد به شهرداری اختصاص می‌یابد.
در این اقدام اتمام یک پروژه بیش از ۱۰ سال به طول می‌انجامد. البته پروژه‌های طراحی شده از سوی دولت کمتر دچار چنین آسیب‌هایی می‌شوند، آن هم به این دلیل که بودجه پروژه‌های دولتی از سوی مجلس لحاظ می‌شود. هرچند در مدیریت شهری به‌دلیل اینکه بودجه به شکل سیال و مبتنی بر درآمد شهر است، می‌توان برای آن ردیف بودجه مشخص لحاظ کرد. در این اقدام یک پروژه طراحی شده و هزینه‌های آن هم مشخص است، اما درآمدهای شهر کاهش یافته و در این روند اتمام پروژه طولانی می‌شود. هم اکنون در شهر تهران مشکلات متعدد در ابعاد گوناگون وجود دارد. باید گفت که عمده دغدغه مردم در پایتخت حمل و نقل و ترافیک است. اگر بتوان ترافیک و حمل و نقل تهران را ساماندهی کرد تا مردم کمتر وقتشان را در ترافیک صرف کنند، در این اقدام حمل و نقل کشور ساماندهی شده و می‌توان در حل مشکلات تهران اقدامات مناسب انجام داد. در دیگر اقدام نیز باید به مسائل زیست محیطی این کلانشهر توجه کرد. البته این مقوله به حمل و نقل و ترافیک مرتبط است. در اولویت سوم شهر تهران نیز می‌توان به حقوق شهروندی به‌عنوان یکی از اولویت‌های شهر تهران توجه کرد.
منبع: آرمان
*عضو شورای شهر تهران
ارسال دیدگاه