در رثای مظلومیت قانون

محمدحسین رنجبران مدیرکل روابط عمومی صداوسیما در پاسخ به واکنش‌ها به پخش مستند «بیراهه» از شبکه یک صداوسیما اظهارنمود: این وظیفه ذاتی رسانه ملی و خواست مردم به ویژه خانواده‌هاست که اطلاعات بیشتری در خصوص آسیب‌های فضای مجازی داشته باشند.

باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از آقای رنجبران می‌نویسد: نمی‌شود وقتی مسئولان مربوطه در حوزه فضای مجازی به وظایف خود در ساماندهی فضای مجازی عمل نمی‌کنند ما هم برنامه‌های آگاهی بخش به خانواده‌ها ارائه نکنیم مردم به‌ویژه خانواده‌ها در تماس با واحد ۱۶۲ خواهان برنامه‌های آگاهی بخش در حوزه آسیب‌های فضای مجازی هستند.

بر اساس صحبتی که با مسئولان ناجا داشتم برای این افراد حکم قضائی صادر شده بود و حتی مقام قضائی درخواست کرده بود تا موضوع این افراد حتمأ رسانه‌ای شود. گفت امامزاده یعقوب را بالای مناره گرگ درید. ظریفی گفت امامزاده نبود «پیغمبر بود» یعقوب نبود «یوسف بود» بالای مناره نبود «توی چاه بود». اصلا گرگی در کار نبود. حالا شده حکایت پاسخگوئی روابط عمومی صداوسیما! به فرض که مردم از شما خواستند در تقابل با فضای مجازی، که شما هم برنامه آگاهی بخش به خانواده‌ها ارائه کنید، به این می‌گویند برنامه؟ دختری را در فضای تاریک یا به قول اهالی سینما در ژانر ترسناک مانند صحنه فیلم‌های آلفرد هیچکاک نشاندن و سوالاتی که اصلا بوی آگاهی بخشی نداشته باشد پرسیدن و اشک دختر نوجوانی را در آوردن، شد «برنامه آگاهی بخش»؟ ظاهرا دختران رقصنده را مدت‌ها قبل دستگیر نموده و پرونده در مرحله تحقیق مقدماتی است و کسی از این موضوع و پرونده خبر نداشت.

وقتی برنامه آگاهی بخش «بیراهه» پخش شد جامعه از داستان رقص و دستگیری آنان با خبر شد و اسمش در موتور جست‌وجوی گوگل به صدر اسامی رسید و ویدئوهای آن میلیون‌ها بیننده پیدا کرد و شبکه‌های مختلف رسانه‌ای دیداری و شینداری به این موضوع پرداختند و اخیرا یک نفر از این دختران کلیپی از خود در فضای مجازی از کانادا پخش نمود که از ایران رفته و به گفته خودش قید وثیقه را زده است، مدیر روابط عمومی صداوسیما پای سه گروه را در تهیه و پخش برنامه «بیراهه» به میان کشید نخست مردم که با واحد ۱۶۲تماس گرفتند و خواستار آگاهی بخشی شدند، دوم ناجا که به عنوان ضابط مسئول تحقیق مقدماتی از این پرونده درخواست تهیه برنامه آگاهی بخش نموده بود و سوم مقامات قضائی، هرچند فقره آخر یعنی مقامات قضائی بعید است چنین درخواستی از روابط عمومی صداوسیما داشته باشند زیرا هم قوه قضائیه مدیرکل روابط عمومی دارد و هم دادگستری استان تهران و اتفاقا خیلی هم فعال و قانونمند می‌باشند،راجع به ناجا نظرخاصی ندارم اما هر گروه و جناحی که خواسته‌ای از نهاد و سازمانی داشته باشد آن نهاد و سازمان باید در چارچوب قانون پاسخ و عمل کند، به فرض که هر سه گروه، مردم، ناجا و مقامات قضائی از روابط عمومی صداوسیما درخواست کنند که برنامه آگاهی بخش تهیه کند و ادعا هم شود حکم صادر گردیده آیا صداوسیما نباید حکم صادره را مطالبه کند و بهتر نبود و نیست که برنامه‌ای ساخته شود با استناد به رأی قطعی صادره و اینکه در تطبیق موضوع با قانون مقامات قضائی که حسب قانون اساسی و قوانین عادی مرجع تظلم خواهی می‌باشد حکم مقتضی را صادر نموده باشند و این حکم توسط تلویزیون مبنای برنامه آگاهی بخش خود قرار داده باشند و اما حکم قانون، یعنی همان گرگی که در مثل بالا وجود نداشت و پیرهنی از یوسف ندرید.

قانون آیین دادرسی کیفری که اخیرا بعد از سال‌ها آزمایشی با یک قیام و قعودی در مجلس حکم دائمی گرفت و دائمی بودن آن مورد قبول اکثریت جامعه حقوقی نیست و منتقدانی دارد ذیل ماده ۹۶ خود در همین مورد یعنی انتشار تصویر یا سایر مشخصات مربوط به متهم مقرر می‌دارد: ماده ۹۶- انتشار تصویر و سایر مشخصات مربوط به هویت متهم در کلیه مراحل تحقیقات مقدماتی توسط رسانه‌ها و مراجع انتظامی و قضائی ممنوع است مگر در مورد اشخاص زیر که تنها به درخواست بازپرس و موافقت دادستان شهرستان، انتشار تصویر و یا سایر مشخصات مربوط به هویت آنان مجاز است: الف- متهمان به ارتکاب جرائم عمدی موضوع بندهای (الف)، (ب)، (پ) و (ت) ماده (۳۰۲) این قانون که متواری بوده و دلایل کافی برای توجه اتهام به آنان وجود داشته باشد و از طریق دیگری امکان دستیابی به آنان موجود نباشد،به منظور شناسایی آنان و یا تکمیل ادله، تصویر اصلی و یا تصویر به دست آمده از طریق چهره‌نگاری آنان منتشر می‌شود. ب- متهمان دستگیر شده که به ارتکاب چند فقره جرم نسبت به اشخاص متعدد و نامعلومی نزد بازپرس اقرار کرده‌اند و تصویر آنان برای آگاهی بزه‌دیدگان و طرح شکایت و یا اقامه دعوای خصوصی توسط آنان، منتشر می‌شود.

ملاحظه می‌شود برابر ماده ۹۶ قانون آیین دادرسی کیفری که از قوانین آمره می‌باشد و آمره بودن قانون بدین معناست که از نظر مقنن رعایت مفاد قانون به حدی در نظر قانونگذار اهمیت دارد که به هیچ عنوان نمی‌توان نقض آن را در نظر گرفت و همه از مردم تا مسئولان و مقامات قضائی ملزم و مکلف به اجرای آن می‌باشند، این پرونده هنوز درمرحله تحقیق مقدماتی است، یکی از دختران دستگیر شده رقصنده بعد از پخش برنامه بیراهه از کشور خارج شده است و یکی از دختران به اصطلاح خیابان انقلاب هم که به گفته دادستان محترم تهران به ۲۰ سال حبس محکوم شده که ۱۸ سال آن تعلیق و دادستان محترم در صدد اعتراض به تعلیق ۱۸ سال از حبس این خانم بودند اخیرا کلیپی از خود در خارج از کشور منتشر نموده، نمی‌دانم چه اهدافی پشت این برنامه‌ها وجود دارد و دوستان چرا بی‌توجه به عواقب کار اعمالی انجام می‌دهند که ضرر آن بیش از نفع عمل خام است، اعتبار جامعه به قدرت و توان قوانین آن است و اعتماد مردم به مسئولان در تعهد مسئولان به اجرای قوانین است.

نام انوشیروان در تاریخ به این اعتبار مانده است که عادل بود و عدالت جز به تساوی مردم در مقابل قانون نیست. «جزای حسن عمل بین که روزگار هنوز/ خراب می‌نکند بارگاه کسری را»، آنچه که تلویزیون انجام داد نه اینکه آگاهی بخش نبود بلکه عده‌ای را به مقابله و تقابل با تلویزیون کشاند. کافی است سری به فضای مجازی بزنیم خواهیم دید با یک حرکت نسنجیده و خام چه گروهی را به واکنش و تقابل کشاندیم و موضوعی که در سکوت خبری می‌رفت به بایگانی قوه قضائیه سپرده شود و با تعهدی که از دختران رقصنده گرفتند عملا موضوع را باید مختومه تلقی کرد اما با این حرکت نه اینکه پرونده مختومه نشد بلکه سرفصل جدیدی باز شد که آخر و عاقبت آن نامعلوم است.

منبع: آرمان

* حقوقدان