ما خیلی زود بچه‌هایمان را پیر می‌کنیم

دنیای نوستالژیک کودکی، پناهگاه روزهای سخت انسان های سالمند است. بی تردید آموخته های تربیتی دوره‌ی کودکی بستر اصلی داشتن جامعه‌ی سالم و بانشاط برای فردا خواهد بود. متاسفانه در دنیای امروز ما هر اندازه جامعه در جغرافیای دانسته‌هایش رشد می‌کند؛ به همان اندازه در انتقال بایسته های آموزشی شیوه‌ی زیست، به نسل بعدی درمانده‌تر نشان داده‌است.

تربیت اجتماعی مناسب، محتوای ارجمند آموزشی، تمرین چگونه زیستن توام با صلح و دوست داشتن دیگران، نشاط، بازی، موسیقی، رابطه‌ی مهربانانه با محیط زیست، شعر، قصه های درخور و هزار موضوع پراهیمت مشابه اینها وجود دارند که عمدتاً یا مغفول مانده اند و یا آنکه برنامه ی مدون و هدفمندی برای آنها وجود ندارد. علی‌رغم رفاه نسبی در زندگی مادی، به نظر نمی‌رسد که کودکان امروز جامعه ی ما، خوشبخت تر از نسل پیشین خود باشند. ما خیلی زود بچه هایمان را پیر می کنیم. از آنها می‌خواهیم، جدی باشند، بازیگوشی را قبیح بدانند، رسمی و ربات وار ادب را رعایت کنند، در انظار عمومی ظاهر شوند و محبوب باشند. خلاصه آنکه تمام تلاششان معطوف به جلب رضایت بی معنی اطرافیان است. کودکان نسل امروز خیلی زود پیر می شوند، آنها هرگز بازی نمی کنند، با طبیعت ارتباط ندارند تا آن را بفهمند و خودشان را کشف کنند!

یکی از معضلات جامعه ی ما، نبود برنامه ای جامع برای تولید محتوای مناسب ادبی متناسب با شرایط بومی کشورمان است. ما بر خلاف نسل پیش تر؛ در زمینه ی ادبیات کودک و نوجوان فقیر هستیم. نسل پدران ما عمدتا با تکیه بر مضامین کهن، قصه ها، متل های بومی، شاهنامه خوانی و ... به خوبی توانستتد نسلی با نشان و باور ایرانی اسلامی تربیت کنند اما ما نادانسته قصه ها و مضامین ادبی ملت های بیگانه را وام میگیریم، ترجمه میکنیم، حتی آنها را آراسته کرده و به فرزندانمان عرضه می کنیم. دنیای ذهن کودکان ما، انباشته از محتوای غیربومی شده است و این می تواند برای فردای جامعه‌ی ما، پیامدهای ناخوشایندی را به دنبال داشته باشد. صرف نظر از اینکه تولید متون مناسب کودکان کار بسیار پیچیده ای است و ظرافت بسیار می‌طلبد؛ ما در دانشگاه‌هایمان برای تربیت کارشناسان حوزه‌ی ادبیات کودک و نوجوان غفلت کرده‌ایم.

ما ناچاریم خیلی زود و خیلی جدی، برای تربیت درخور نسل فردایمان محتوای مناسب تولید،کنیم. برای نسلی که زود بالغ شده اند. نسلی که فقط ماشین می‌شناسند، اینترنت را می‌فهمند و در قفس‌های چند طبقه زندانی شده اند.

*کارشناس روانشناسی