ضرورت اتصال بنادر خشک کشورهای اکو به بنادر دریایی

به گزارش وزارت راه و شهرسازی، هادی سلیمان پور، دبیرکل جدید سازمان همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای اکو در ششمین نشست کارگروه لجستیک کشور ضمن تشکر از عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی و مهرداد تقی‌زاده، معاون حمل و نقل او به خاطر دعوت از سازمان اکو در این نشست گفت: این سازمان می‌تواند ظرفیت های خود در بخش حمل و نقل را در اختیار بخش خصوصی و بخش دولتی اعضای خود قرار دهد.

سلیمان‌پور با اشاره به بیانیه پایانی وزرای حمل و نقل سال جاری در بندر ترکمن باشی که نکته‌های برجسته همکاری بین اعضا را مشخص کرده است، افزود: این بیانیه که در قالب یک سند به تصویب رسیده است، چند بند مهم دارد. یکی از این بندها نیاز کشورهای عضو به ایران و برعکس در اتصال بنادر دریایی به بنادر خشک است.

وی ادامه داد: از تمام اعضا خواسته‌ایم که نیازهای خود را به کشورهایی که دسترسی به دریا دارند، یعنی ایران، پاکستان و ترکیه اعلام کنند. بندرهای ترکیه و پاکستان ظرفیت‌های خود را در اختیار کشورهای عضو قرار خواهند داد. وزیر راه و شهرسازی ایران نیز دستور داده ظرفیت های بندرعباس و چابهار در اختیار سازمان قرار داده شود تا سازمان از طریق مکانیزم‌های مذاکراتی خود بستر را برای اتصال این بنادر با بنادر خشک ۷ کشور محصور در خشکی فراهم کند. اتصال بنادر خشک به بنادر دریایی باید یکی از اولویت‌ها در کشور باشد.

دبیرکل جدید سازمان اکو بهبود وضعیت راه‌ها و راه‌آهن را از دیگر مفاد سند ترکمن‌باشی دانست و گفت: طبق این سند مسیرهایی که دارای حلقه‌های مفقوده هستند، مثل محور رشت-آستارا در کریدر شمال جنوب، و بخش‌هایی که نیاز به بازسازی دارند مثل قطعه تفتان به کویته، باید مورد توجه ویژه قرار بگیرند.

وی ادامه داد: تمرکز بر اقتصادی کردن مسیرهای موجود نیز یکی دیگر از اقداماتی است که باید صورت بگیرد. به عنوان مثال راه‌آهن قزاقستان-ترکمنستان-ایران اقتصادی نیست و این مسیر باید اقتصادی شود.

سلیمان‌پور بر ضرورت تمرکز بر مسیرهایی که در ترانزیت نقش دارند تاکید کرد و گفت: در حوزه جاده سازی باید تمرکز برنامه ریزی بر مسیرهایی که کالا از آن ترانزیت می‌شود، باشد. در این صورت جدای از تامین منافع تمام اعضای سازمان اکو، سرمایه هزینه شده نیز بازگشت خواهد داشت.

وی بهبود وضعیت پایانه‌های مرزی را یکی دیگر از ضرورت‌ها دانست و افزود: مساله دیگر عوارض ترانزیت است. در حال حاضر عوارض خیلی بالا است اما بر اساس توافقنامه ترکمن باشی کشورهای باید عوارض ترانزیت را به حداقل یا صفر برسانند.

سلیمان‌پور ادامه داد: اگر عوارض ترانزیت را حذف کنیم کشور خود را در وضعیت فوق العاده ای قرار دادیم. اما اگر به این سمت حرکت نکنیم، ظرفیت های فوق‌العاده ژئوپولتیک ایران در حوزه حمل و نقل در فاصله کمتر از ۴ یا ۵ سال آینده از دست بخش خصوصی و دولتی ایران خارج خواهد شد. مسیرهای حمل و نقلی در پیرامون ایران در حال افزایش برتری کیفی نسبت به ایران هستند. این روند اکنون به صورت پایاپای است. اما اگر ایران حرکت نکند، عقب خواهد ماند.

ازبکستان شریک بالقوه ایران

دبیرکل جدید اکو استراتژی کلی بخش حمل و نقل این سازمان را سازمان شناسایی و اتصال حلقه‌های مفقوده، ایجاد هماهنگی بین قوانین و مقررات ملی در کشورها و افزایش ظرفیت‌های سازمانی در کشورهای عضو دانست و گفت: سند‌ها و کنواسیون‌های منطقه‌ای مهمی در این زمینه‌ها وجود دارد. به عنوان مثال در حوزه حمل و نقل می‌توان به سند TTFA اشاره کرد.

وی ادامه داد: این تنها سند سازمان است که بیشترین اعضای سازمان عضو آن هستند. ۹ کشور از ۱۰ کشور عضو آن هستند و ازبکستان نیز توافق کرده به این سند بپیوندد.

سلیمان‌پور به تحولات مثبت نظام مدیریت حمل و نقل در ازبکستان اشاره کرد و گفت: شاید یکی از مهم‌ترین شرکای منطقه‌ای ایران در آینده بسیار نزدیک در حوزه حمل و نقل و تجارت ازبکستان باشد.

وی افزود: ازبکستان دارای ظرفیت فوق العاده ای است. این کشور تمرکز خود را بر مسیر کاشغر-اوشنیجار به تاشکند و مزار گذاشته و اعتباری در حدود ۵۰۰ میلیون دلار برای اتصال مزارشریف به هرات تامین کرده‌اند تا از این طریق شبکه راه‌آهن خود را به ایران متصل کنند. به عقیده من این کشور مهم ترین شریک ایران در بخش اتصال شبکه‌های منطقه ای خواهد بود.

دبیرکل جدید سازمان اکو همچنین درباره ظرفیت‌های این سازمان برای گسترش تجارت کشورهای عضو گفت: سازمان اکو در مجموع در حدود ۸ میلیون کیلومتر مربع مساحت که ۱۸.۴ درصد از مساحت آسیا و ۵.۳ درصد از مساحت کل جهان را تشکیل می‌دهد. ۴۵۸ میلیون نفر جمعیت در این منطقه ساکن هستند و ۶۸۸ میلیارد دلار حجم تجارت در این منطقه است. بنابراین این منطقه بازار مناسبی برای حمل و نقل و تجارت است.