موزه نارنجستان شیراز؛ موزه برتر در کشور

آقای علی اکبر عوض پور، رئیس موزه نارنجستان در خصوص انتخاب موزه نارنجستان به عنوان موزه برتر گفت: این مراسم همه ساله به همت کمیته ملی موزه ها ایران با انجام فراخوان و دعوت از تمامی موزه های کشور صورت می گیرد و در دوازده شاخص و در چهار سطح موزه های خصوصی،دولتی کوچک،دولتی متوسط و دولتی بزرگ ، موزه های برگزیده معرفی می شوند.

در سطح موزه های دولتی متوسط از میان موزه های شرکت کننده ، موزه نارنجستان در شاخص ''بازدید از موزه'' با نظر هیات داوران (متشکل از ۴۰پیشکسوت) به عنوان موزه برتر کشور معرفی و لوح تقدیر توسط معاون سازمان میراث فرهنگی کشور و رئیس ملی موزه های ایران به رئیس موزه نارنجستان اهدا شد.

آقای عوض پورخاطر نشان کرد: آمار بازدید گردشگران خارجی ۴ برابر و گردشگران داخلی حدود ۲ برابر نسبت به سال های گذشته افزایش یافته و این مهم با اجرای طرح های مختلف بازاریابی ، ارائه خدمات ویژه به گردشگران، مرمت قسمت های مختلف موزه، راه اندازی نمایشگاه های جدید وهمچنین راه اندازی غذا خوری سنتی در محل موزه نارنجستان صورت گرفته است.

خاندان قوام از خانواده های مقتدر دوران قاجاریه به شمار می رود که چندین قرن سردمدارحکومت فارس و نواحی اطراف بودند. این خانواده ازاولاد حاج ابراهیم خان کلانترشیرازی بوده و بسیاری ازاماکن دیدنی شیراز، را ساخته اند ویا تعمیر کرده اند.

حسینیه قوام ، باغ عفیف آباد ، باغ دلگشا، باغ کلانتر، باغ بیگلر بیگی، خانه زینت الملک و نارنجستان قوام ازجمله اماکن باقیمانده از این خاندان است. ساخت نارنجستان قوام درسال ۱۲۵۷ هجری شمسی توسط محمدعلی خان (قوام المک دوم) آغاز شد.

ساخت این عمارت زیبا ده سال طول کشید و در سال ۱۲۶۷ هجری شمسی توسط محمدرضاخان ( قوام الملک سوم ) پایان یافت. نارنجستان قوام اولین بنایی است که درشیراز سقف آن با پوشش فلزی مثل شیروانی پوشش داده شده است. این بنا در زمینی به مساحت ۳ هزار و پانصد متر مربع و با زیربنایی حدود ۹۴۰ مترمربع ساخته شده است.

نارنجستان قوام به عنوان '' بیرونی'' و دارالحکومه و خانه زینت الملک به عنوان ''اندرونی'' و منزل شخصی کاخ قوام مورد استفاده قرار می گرفته است .

این مجموعه در ابتدا شامل : کاخ ، باغ ، حمام ، زنجیرخانه ، اصطبل و مکتب خانه بوده که زنجیرخانه و اصطبل درجریان حوادث تاریخی و گذر زمان از بین رفته و بقیه سالم و پابرجاست.

انواع هنرهای سنتی ایران مانند نقاشی، گچبری، آجرکاری سنتی ، مقرنس کاری ، کاشیکاری، معرق کاری روی چوب ، حجاری و آیینه کاری در نارنجستان قوام ، چشم هر بیننده ای را مسحور خود می کند.

نارنجستان قوام در سال ۱۳۴۵ هجری شمسی به دانشگاه شیراز اهدا شد.

مرمت این بنا پس ازاهدای آن به دانشگاه شیراز در سال ۱۳۴۶هجری شمسی آغاز شد، این مرمت ها زیرنظر دفتر فنی حفاظت آثار باستانی سابق و بیشتر در قسمت زیر زمین ، دیوارهای حیاط و کف تالارها انجام گرفته است که تا کنون نیز سالیانه ادامه دارد .

پس از اتمام تعمیرات نارنجستان در اختیار موسسه آسیایی قرارگرفت.

شعبه اصلی این موسسه به سرپرستی پروفسور آرتور آپهام پوپ در آمریکا قرار داشت که به دلیل ذوق وعلاقه او به فرهنگ و هنر ایران درسال ۱۳۴۲ هجری شمسی به شیراز منتقل شد .

با درگذشت پروفسوردر سال ۱۳۴۸ هجری شمسی اشیاء هنری اهدایی وی به نارنجستان قوام انتقال یافت و از آن زمان تا کنون در موزه نارنجستان قوام نگهداری می شود.

موزه نارنجستان قوام در خیابان لطفعلی خان زند، قرار دارد.