در گفت‌وگو با پانا
احمدی، کارشناس بیابان‌زدایی: فرسایش خاک در ایران ۴ برابر میانگین جهانی است
میزان بیابان‌زایی در ایران نگران‌کننده است
تهران (پانا) - یک کارشناس بیابان‌زدایی با بیان اینکه میزان بیابان‌زایی در ایران نگران‌کننده است، می‌گوید فرسایش خاک یکی از مهم‌ترین عواقب بیابان‌زایی است که این مسأله در ایران ۴ برابر میانگین جهانی است.
مهدی احمدی، کارشناس بیابان‌زدایی در گفت‌وگو با پانا گفت: بیابان‌زایی پدیده‌ای است که بعد از تغییر اقلیم و گرمایش جهانی و کمبود آب، سومین چالش کره زمین محسوب می‌شود. پدیده‌ای که به صورت خاموش و خزنده در مناطق مختلف ایران رو به حرکت است و به پدیده‌ای نگران‌کننده برای آینده کشور تبدیل شده است.
۱۱۰ کشور دنیا در معرض بیابان‌زایی قرار دارد
کارشناس بیابان‌زدایی گفت: بیش از ۲۰ درصد مساحت ایران تحت تأثیر بیابان‌زایی قرار دارد و سرانه بیابان در ایران ۴۳۰۰ متر مربع است در حالی‌که این سرانه در جهان ۲۰۰۰ متر مربع است. طبق آمارهای نهاد ناظر بر کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی، حدود ۷۵درصد اراضی خشک جهان در معرض بیابانی شدن قرار دارند و ۱۱۰ کشور دنیا نیز در معرض بیابان‌زایی قرار دارد.
وی در ادامه با بیان اینکه بیابان‌زایی فرآیندی است که باعث تغییرات اساسی در یک اکوسیستم می‌شود، گفت: این پدیده باعث می‌شود تا شرایط از حالت غیربیابانی به حالت بیابانی تبدیل شود. این پدیده بر اثر افزایش فشار انسان بر اکوسیستم‌های حساس ایجاد شده که باعث کاهش بازدهی تولید و عدم برگشت‌پذیری آن می‌شود. با وجود این عوامل زیست‌محیطی، تغییرات آب و هوایی و کمبود بارش‌ها نقش مهمی در فرسایش زمین و پیشروی بیابان‌ها دارد.
احمدی یادآورد شد: چرای مفرط دام‌ها، آبیاری غلط، استفاده نکردن بهینه از زمین‌ها و قابلیت آنها، تبدیل بی‌رویه زمین‌های مرتعی به دیم‌زار، رعایت نکردن موازین علمی در شخم زمین، کشت فشرده و نامناسب در زمین‌های کشاورزی، تغییرات آب و هوایی، افزایش جمعیت و نیاز انسان ها به مواد غذایی بیشتر و شرایط متغیر اجتماعی و اقتصادی را می‌توان از دیگر عوامل بیابان‌زایی در ایران عنوان کرد.
این مدرس دانشگاه با توجه به عوامل بیابان‌زایی در ایران توضیح داد: حاکم شدن اقلیم خشک در بیشتر نقاط ایران موجب آسیب‌پذیری بیش از حد طبیعت شده و دخالت‌های انسانی نیز به این شرایط دامن زده است. افزایش جمعیت روستایی و عشایری و وابستگی معیشت آنها به بهره‌برداری از اراضی در معرض تخریب و رقابت برای بهره‌برداری غیراصولی از اراضی مرتعی و کشاورزی باعث شده تا بیشتر شاهد گسترش پدیده‌های بیابانی در کشور باشیم.
فرسایش سالانه ۲ میلیارد تن خاک در ایران
وی ادامه داد: بر اساس گزارش سازمان جنگل‌ها، میزان فرسایش خاک در ایران حدود ۲ میلیارد تن در سال برآورد شده است و به عبارتی حدود ۱۶.۷ تن در هکتار است که با شاخص جهانی ۵ تا ۶ تن در هکتار، فاصله بسیار زیادی دارد. فرسایش خاک یکی از نتایج بیابان‌زایی است که موجب کاهش باروری و حاصل‌خیزی خاک می‌شود و در نهایت به کاهش کیفیت و افت تولید محصولات کشاورزی منجر خواهد شد.
این کارشناس ارشد بیایان‌زدایی افزود: فرسایش خاک موجب افزایش ریزگردها در بسیاری از نقاط کشور به ویژه استان‌های جنوبی و جنوب غربی شده است. بنابراین فرسایش خاک نه تنها از نظر بروز چالش‌های مهم زیست محیطی هزینه‌های زیادی بر کشور تحمیل می‌کند بلکه به اقتصاد ایران نیز آسیب خواهد زد.
وی در پاسخ به اینکه چگونه می‌توان فرسایش خاک را کاهش داد و آن را کنترل کرد، گفت: تکنیک‌های مختلفی برای این کار وجود دارد، یکی از راه‌های آن افزایش پوشش گیاهی است. علاوه بر این توجه به آبخیزداری و احداث سازه‌های آبی در مسیر سیلاب‌ها از جمله راه‌هایی است که می تواند در حفاظت خاک و جلوگیری از فرسایش آن موثر واقع شود.
احمدی افزود: یکی از روش‌های موثر در کنترل بیابان‌زایی استفاده از سیستم‌های پخش سیلاب و استحصال آب است که می‌توان با جمع‌آوری روان‌آب‌ها از هدر رفتن آنها جلوگیری و از آن برای کنترل بیابان‌زایی استفاده کرد.
۲۷ خرداد ماه به نام روز مبارزه با بیابان‌زایی نامگذاری شده است و شعار امسال روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی (سرزمین ارزشمند است برای حفظ و احیای آن سرمایه‌گذاری کنیم) تعیین شده است.
ارسال دیدگاه