سنجش میزان حساسیت خاک به فرسایش بادی با دستگاه قابل‌حمل محققان دانشگاه

به گزارش پانا،این طرح پژوهشی توسط علی‌محمد قائمی‌نیا، دانشجوی دوره دکترای بیابان‌زدایی دانشگاه یزد و با راهنمایی دکتر محمدعلی حکیم‌زاده، عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی این دانشگاه به منظور تعیین فرسایش‌پذیری خاک به فرسایش بادی در عرصه‌های کشاورزی و منابع طبیعی انجام شده است.

دکتر محمدعلی حکیم‌زاده، عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی دانشگاه یزد درباره این طرح گفت: علی‌محمد قائمی‌نیا، دانشجوی ممتاز دانشگاه یزد در خصوص فرسایش بادی تحقیقات زیادی داشته است که دراین راستا توانست دستگاهی اختراع کند که با استفاده از آن می‌توان به صورت موثرتری حساسیت خاک را به فرسایش برآورد کرد.

وی تصریح کرد: نمونه بزرگتر این دستگاه در سال‌های گذشته در ایران ساخته شده بود؛ اما به دلیل بزرگ و حجیم بودن نمی‌توانست مقدار زیادی از ذرات بسیار ریز خاک را نگهداری کند.

وی افزود: لذا مهندس قائمی‌نیا توانست با توجه به اشکالاتی که در سیستم مذکور وجود داشت، دستگاهی قابل حمل و کاربردی که بتواند در صحرا به راحتی حساسیت خاک را به فرسایش تعیین کند، طراحی و اختراع کند.

عضو هیات علمی دانشگاه یزد اظهار کرد: همچنین عدم ثبت دقیق میزان فرسایش‌پذیری به دلیل عدم تماس کافی به سطح فرسایش‌پذیر و همچنین خروج ذرات ریزگرد و غبار از دستگاه و عدم اندازه‌گیری آنها در دستگاه‌های موجود سبب طراحی این دستگاه شد.

وی با اشاره به معضل ریزگردها که یکی از مهمترین مشکلات حال حاضر کشور است، گفت: این دستگاه با توجه به سرعت و دقت زیادی که دارد، می‌تواند تا نزدیک به ۹۹ درصد از ذرات قابل فرسایش خاک را تشخیص دهد و با تلاش‌های این دانشجو این دستگاه به ثبت رسیده است و می‌تواند به عنوان یک دستگاه سنجش قابل حمل و موثر فرسایش بادی در عرصه‌های بیابانی به کار گرفته شود.

وی تصریح کرد: در طراحی دستگاه ارائه شده با استفاده از دمنده کوچک که با ولتاژ پایین به کار می‌افتد، جریان باد مورد نیاز تامین می‌شود.

به گفته وی، حذف مولدهای گران‌قیمت جریان الکتریکی و همچنین عدم تامین سوخت برای آنها در طراحی دستگاه مورد توجه است. همچنین در این دستگاه با بهره‌گیری از کیسه فیلتر هوا این امکان فراهم شد تا از دست رفتن ذرات ریزگرد و غبار به حداقل مقدار خود رسیده و از اندازه‌گیری کمتر از مقدار واقعی فرسایش‌پذیری اراضی کاسته شود.

وی یادآور شد: دستگاه ارائه شده در عرصه‌های منابع طبیعی به خصوص بیابان‌ها که در آنها میزان برداشت رسوب و ریزگرد از سوی باد حائز اهمیت است، کاربرد دارد.

دکتر حکیم زاده تصریح کرد: این دستگاه هم از لحاظ کارایی و هم از لحاظ کاهش هزینه‌ها و همچنین عدم احتیاج به دستگاه‌های جانبی نظیر ژنراتور و مولد برق می‌تواند به راحتی و به طور دقیق در مکان‌های بیابانی مورد استفاده قرار گیرد.

وی تماس کافی دستگاه با سطح خاک، همبستگی قوی ذرات جمع شدن در مخزن با فرسایش پذیری خاک به باد در سطحی کوچک و به حداقل رساندن مشکلات بهداشتی و تنفسی برای کاربران با استفاده از فیلتر مخصوص را از دیگر مزایای این دستگاه عنوان کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه یزد ابراز امیدواری کرد: ساخت این دستگاه سرآغازی برای تحقیقات بیشتر شود و در آینده برای تولید انبوه بهینه‌سازی شود و مورد استفاده سایر سازمان‌ها و ارگان‌ها نظیر اداره منابع طبیعی، سازمان جهاد کشاورزی، سازمان جنگل‌ها و مراتع، سازمان حفاظت از محیط زیست و مراکز پژوهشی در زمینه فرسایش و رسوب حاصل از باد و ریزگردها و تشخیص کانون‌های بحرانی قرار گیرد.